Ông lão đánh cá và con cá vàng
I. Đôi nét về tác giả A. Pu-Puskin
- A.Pu-skin (1799 - 1837) có tên đầy đủ là A-lếch-xan-đrơ Xec-ghê-ê-vích Pu-skin, ông là đại thi hào dân tộc Nga
- Ông là một trong số những nhà văn viết văn xuôi đầu tiên và có nhiều đóng góp cho nền văn học Nga
- Sự nghiệp sáng tác: ông được biết đến như là “mặt trời của thi ca Nga” với nhiều bài thơ đặc sắc, ông còn sáng tác trường ca, truyện ngắn…
- Các tác phẩm tiêu biểu: Người tù binh Kavkaz, Chuyện con gà trống vàng, Con đầm pích, Người con gái viên đại úy...
II. Đôi nét về tác phẩm: Ông lão đánh cá và con cá vàng
1. Xuất xứ
- Truyện được kể lại bằng 205 câu thơ, trên cơ sở truyện dân gian của Nga, Đức
- Truyện vừa giữu được nét chất phác, dung dị của nghệ thuật dân gian, vừa thể hiện tài năng sáng tạo của Pu-skin
- Tác phẩm Ông lão đánh cá và con cá vàng in trong sách giáo khoa là bản dịch của Vũ Đình Liên và Lê Trí Viễn, nằm trong cuốn A. Pu-skin kể.
2. Phương thức biểu đạt
- PTBĐ chính là tự sự
3. Tóm tắt
Bài tóm tắt số 1
Có hai vợ chồng ông lão đánh cá nghèo khổ. Một hôm, người chồng ra biển đánh cá, sau hai lần không được gì thì lần thứ ba kéo lưới được một con cá vàng. Con cá kêu van, xin thả ra và hứa đền ơn, ông không đòi hỏi gì. Về nhà, ông lão kể cho vợ nghe thì mụ vợ tham lam bắt ông ra biển đòi cá trả ơn. Lần thứ nhất, đòi cái máng cho lợn ăn. Lần thứ hai, một cái nhà rộng. Lần thứ ba, để mụ vợ làm nhất phẩm phu nhân. Lần thứ tư, mụ đòi làm nữ hoàng. Đến lần thứ năm, mụ muốn làm Long Vương bắt cá vàng hầu hạ. Tham vọng quá cao, cá vàng tức giận, lấy lại tất cả. Ông lão trở về với túp lều nát và mụ vợ bên cái máng sứt mẻ.
Bài tóm tắt số 2
Một ông lão đánh cá nghèo ra biển. Lần thứ nhất kéo lưới chỉ thấy có bùn, lần thứ hai kéo lưới được cây rong, lần thứ ba thì bắt được con cá vàng. Cá vàng kêu van, hứa trả ơn và ông lão đã thả.
Mụ vợ biết chuyện, mắng lão một trận và năm lần bắt ông ra biển, đòi cá vàng đáp ứng những yêu cầu của mụ:
Lần thứ nhất, mụ đòi cá giúp cho một chiếc máng lợn mới.
Lần thứ hai, mụ vợ lại "quát to hơn" và bắt ông lão ra biển đòi cá vàng mội cái nhà rộng.
Lần thứ ba, mụ vợ "mắng như tát nước vào mặt" ông lão và đòi làm một bà nhất phẩm phu nhân.
Lần thứ tư, mụ vợ lại "nổi trận lôi đình" và đòi cá cho làm nữ hoàng
Lần thứ năm, mụ muốn làm Long Vương để bắt cá vàng hầu hạ.
Cá vàng tức giận, lấy lại tất cả những thứ đã cho và ông lão trở về lại thấy túp lều nát ngày xưa, trên bậc cửa, mụ vợ đang ngồi trước cái máng lợn sứt mẻ.
Bài tóm tắt số 3
Ông lão đánh cá và con cá vàng kể về câu chuyện một ông lão nghèo làm nghề đánh cá ngoài biển. Một hôm, ông đi ra biển, lần thứ nhất ông kéo lưới, vớt lên ông chỉ thấy có bùn. Lần tiếp theo ông kéo lưới cũng chỉ thấy rong rêu. Vào lần thứ ba, ông lão tiếp tục kéo lưới và bắt được một con cá vàng. Lúc đó, cá vàng tha thiết van xin ông lão thả ra và hứa sẽ trả ơn cho ông, thương chú cá, ông lão thả cá trở lại về với biển.
Về đến nhà, ông lão kể lại câu chuyện của mình và chú cá vàng cho mụ vợ nghe, sau một thôi một hồi mắng ông lão vì tội ngu ngốc, mụ bắt ông lão ra gặp cá vàng để bắt cá vàng trả ơn. Nhưng mụ vợ với lòng tham của mình đã bắt ông lão hết lần này đến lần khác đưa ra những yêu cầu quá đáng.
Lần thứ nhất, mụ ta đòi cá vàng cho mình một cái máng lợn mới. Lần thứ hai mụ đòi một ngôi nhà rộng. Lần thứ ba mụ mắng ông lão như tát nước và đòi được trở thành một bà nhất phẩm phu nhân. Nhưng vẫn không vừa lòng, đến lần thứ tư, mụ mắng và chì triết ông lão buộc ông lão phải đòi cá vàng cho mình thành nữ hoàng. Đến lần thứ năm, mụ yêu cầu trở thành Long Vương, một yêu cầu không tưởng, mụ muốn cá vàng hậu hạ mụ. Tức giận trước yêu cầu quá đáng đó, cá vàng lấy lại mọi thứ đã ban cho. Khi ông lão từ biển trở về thì thấy trước mắt mình là túp lều tranh rách nát ngày xưa, còn mụ vợ thì đang ngồi trên bậc cửa trước cái máng lợn sứt mẻ.
Bài tóm tắt số 4.
Ngày xưa có ông lão chuyên nghề đánh cá. Một hôm thả lưới, ông bắt được một chú cá vàng, con cá kêu van:
- Ông lão ơi! Ông làm phúc thả tôi về với biển ông muốn gì tôi cũng xin cho.
Ông lão ngạc nhiên nhưng rồi cũng thả con cá về với biển mà chẳng đòi hỏi điều gì.
Về nhà mụ vợ ông biết chuyện mắng ông té tát và bắt ông phải đi đòi về một chiếc máng cho lợn ăn. Lão già đành ra khơi gặp cá vàng và thế là nhà lão có chiếc máng lợn mới tinh. Nhưng lão vừa đặt chân về đến của, vợ lão lại quát, bắt lão đi đòi một ngôi nhà rộng.
Cũng chẳng khó gì! Cá vàng đồng ý cho lão một ngôi nhà rộng. Sống trong nhà cao cửa rộng, ăn ngon mặc đẹp được mấy hôm, mụ vợ lão lại dở chứng đòi làm nhất phẩm phu nhân. Lão đánh cá lại phải lóc cóc ra khơi. Thương ông lão nên dù biết đòi hỏi của mụ vợ là quá đáng, cá vàng vẫn bằng lòng. Thế là từ đấy vợ lão thành nhất phẩm phu nhân.
Thế nhưng chẳng được bao lâu, vợ lão đã chán, bèn gọi lão đến và đòi phải lên chức nữ hoàng. Lão sợ hãi đành miễn cưỡng nghe theo. Biển xanh nổi sóng dữ dội nhưng cá vàng vẫn bằng lòng. Lão trở về và từ đó vợ lão thành một nữ hoàng sống sung sướng trong nhung gấm. Nhưng lòng tham không hề vơi cạn, một ngày kia, mụ lại sai lão đòi cá vàng cho làm Long Vương ngự trên mặt biển, để sai khiến cá.
Dù thương ông lão nhưng cá vàng không thể nghe theo lời mụ vợ. Cá tức giận biến tất cả mọi thứ lại như xưa. Thế là lòng tham của vợ ông lão đã biến tất cả mọi thứ trở về sự nghèo khổ rách nát ban đầu.
4. Bố cục(3 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “vợ ở nhà kéo sợi”): Giới thiệu về nhân vật
- Phần 2 (tiếp đó đến “làm theo ý muốn của mụ”): Sự đền ơn của cá vàng và lòng tham của mụ vợ
- Phần 3 (còn lại): Sự trừng trị của cá vàng
5. Giá trị nội dung
“Ông lão đánh cá và con cá vàng” là truyện cổ tích dân gian do A.Pu-skin kể lại. Truyện ca ngợi lòng biết ơn đối với những con người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc
6. Giá trị nghệ thuật
- Truyện sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật rất tiêu biểu của truyện cổ tích, như:
· Xuất hiện các yếu tố tưởng tượng, hoang đường (cá vàng biết nói và có phép thuật, những ngôi nà tự xuất hiện...)
· Xuất hiện các nhân vật đối lập nhau (mụ vợ độc ác, tham lam, bội bạc; ông chồng hiền lành, tốt bụng, nhu nhược; cá vàng biết báo ơn)
· Tạo dựng sự lặp lại, tăng tiến của các tình huống cốt truyện (năm lần đòi hỏi của mụ vợ ngày càng quá đáng hơn và 5 lần cảnh biển trở nên âm u, dữ tợn hơn)
II. Phân tích văn bản Ông lão đánh cá và con cá vàng
a) Dàn ý
I. Mở bài
- Giới thiệu về đặc trưng nội dung và nghệ thuật của truyện cổ tích
- Giới thiệu khái quát về tác giả A. Pu-skin (vị trí của ông trong nền văn học Nga…)
- Giới thiệu về văn bản “Ông lão đánh cá và con cá vàng”(xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Giới thiệu về các nhân vật
- Nhân vật: hai vợ chồng ông lão
- Nghề nghiệp:
+ Chồng đi thả lưới
+ Vợ ở nhà kéo sợi
- Hoàn cảnh sống: sống trong một túp lều tranh nát trên bờ biển
→ Cuộc sống của hai vợ chồng ông lão lao động bình yên
→ Cách mở chuyện ngắn gọn, đầy đủ
2. Sự đền ơn của cá vàng và lòng tham của mụ vợ
- Ông lão:
+ Bắt được cá vàng, cá vàng van xin và hứa sẽ đền đáp
+ Thả cá vàng về biển và không đòi hỏi gì
→ Ông lão là người nhân từ, hiền lành, tốt bụng, không tham lam
+ Hình ảnh ông lão được miêu tả: đi, lại đi, lóc cóc, lủi thủi…
→ Dáng vẻ tất tả, đi đi, về về, cô đơn, nhỏ bé, đáng thương
- Mụ vợ
+ Những đòi hỏi của mụ vợ: đòi máng lợn mới, một cái nhà rộng, làm nhất phẩm phu nhân, làm nữ hoàng, làm Long Vương ngự trên mặt biển
→ Những đòi hỏi của mụ vợ ngày càng tăng dần. Qua đó, cho thấy mụ vợ là người tham lam.
+ Thái độ của mụ vợ đối với chồng: quát, mắng nhiếc, đuổi đi, tát
→ Mụ vợ là kẻ bội bạc, quá quắt, luôn đặt những thứ vật chất lên trên tình cảm vợ chồng
- Cá vàng:
+ Bốn lần đều đáp ứng những nhu cầu của mụ vợ
+ Lần thứ năm: cá Vàng không nói gì, quẫy đuôi lặn sâu xuống biển cả
→ Cá Vàng đại diện cho cái thiện, lòng tốt, cho công lí của nhân dân
- Thái độ của biển cả trước những đòi hỏi của mụ vợ:
+ Lần 1: gợn sóng êm ả
+ Lần 2: biển đã gợn sóng
+ Lần 3: biển nổi sóng dữ dội
+ Lần 4: biển nổi sóng mù mịt
+ Lần 5: biển nổi sóng ầm ầm
→ Thái độ của biển ngày một dữ dội như thái độ của con người trước sự tham lam của mụ vợ
3. Sự trừng trị của cá Vàng
- Hai vợ chồng ông lão trở về với cuộc sống nghèo khó trước đây
→ Sự trừng trị đối với những kẻ tham lam
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:
+ Nội dung: Truyện ca ngợi lòng biết ơn đối với những con người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc
+ Nghệ thuật: sử dụng các chi tiết tưởng tượng kì ảo, xây dựng các nhân vật đối lập, sự tăng tiến trong cốt truyện…
b) Bài văn phân tích
Phân tích Ông lão đánh cá và con cá vàng – Bài phân tích mẫu số 1
Puskin là một trong những đại thi hào của nước Nga. Ông có những đóng góp lớn cho nền văn học Nga cũng như toàn thế giới. “Ông lão đánh cá và con cá vàng” là một trong những câu chuyện hay của Puskin nói về triết lý sống báo ơn và quả báo cho những kẻ tham lam.
Câu chuyện trước tiên đề cao cái thiện, ca ngợi những con người nhân hậu, giúp đỡ người khác. Truyện kể về một ông lão đánh cá hiền lành, nhân hậu. Một ngày nọ ông câu được một con cá vàng, cá vàng cất tiếng nói van xin tha mạng rồi hứa sẽ trả ơn ông lão. Ông lão đánh cá lúc này thả cá vàng mà không hề nhận được trả ơn. Chi tiết cho người đọc thấy được sự nhân hậu của con người, giúp đỡ kẻ yếu mà không hề màng đến sự báo đáp công ơn.
Bên cạnh việc xây dựng hình ảnh con người nhân hậu, câu chuyện còn đề cao triết lý ở hiền sẽ gặp lành và việc báo đáp ơn người giúp đỡ. Điều đó được thể hiện qua hình ảnh cá vàng báo đáp ơn cứu mạng của ông lão đánh cá. Hết lần này đến lần khác, cá vàng biết ơn và giúp đỡ những yêu cầu của vợ ông lão. Đầu tiên bà bà ước có cái máng lợn mới, rồi có nhà mới, sau đó lại ước được làm phu nhân có kẻ hầu người hạ. Tất cả đều được cá vàng đồng ý và thực hiện. Những chi tiết trên ca ngợi sự biết ơn, báo đáp ân huệ người đã giúp đỡ ta trong lúc khốn khó. Đó là một trong những đức tính tốt đẹp của con người.
Câu chuyện “ông lão đánh cá và con cá vàng” còn mang đến một triết lý sống về những kẻ tham lam sẽ nhận kết cục không tốt đẹp. Nhân vật tham lam trong câu chuyện là bà vợ của ông lão đánh cá. Mụ ta hết xin cá vàng cái này đến cái khác, để rồi được nước lấn tới, bà ta hung hăng, ngạo mạn đòi làm cả nữ hoàng để có thể ngự trị biển cả và sai khiến con cá vàng. Không những vậy còn đuổi ông lão ra khỏi nhà. Đây là chi tiết đặc sắc đẩy câu chuyện lên đến cao trào. Và cuối cùng, do sự tham lam quá mức, tham lam đến phát điên của bà vợ nên cá vàng đã quyết định biến ngôi nhà của bà trở về như trước, không còn nhà mới, không còn là phu nhân, chỉ còn ngôi nhà bé và chiếc máng lợn cũ ngày xưa. Đó là kết cục đích đáng cho kẻ tham lam như bà vợ của ông lão.
Truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng” là một câu chuyện hay cho người đọc những bài học sâu sắc. Trước tiên đó là bài học về việc ở hiền gặp lành, đề cao sự biết ơn của con người với những người nhân hậu, giúp đỡ mình trong lúc hoạn nạn. Bên cạnh đó, câu chuyện cũng đưa ra kết cục đích đáng cho những kẻ tham lam. Câu chuyện vừa có tính chất giải trí lại có tính giáo dục sâu sắc.
Phân tích Ông lão đánh cá và con cá vàng – Bài phân tích mẫu số 2
Ông lão đánh cá và con cá vàng của nhà văn Pu-skin là tác phẩm được kể dựa trên truyện dân gian Nga và Đức. Bên cạnh những yếu tố được giữ lại giống với nguyên tác, tác giả đã có nhiều sáng tạo nghệ thuật làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, chứa đựng nhiều bài học triết lí trong cuộc sống.
Truyện kể về đôi vợ chồng nghèo sống cùng nhau bên bờ biển, trong một túp lều nát. Hai vợ chồng họ kiếm sống qua ngày bằng nghề đánh cá. Một ngày nọ, ông lão bắt được một con cá vàng và sau đó hàng loạt biến cố đã xảy đến với gia đình ông, qua đó bộc lộ những phẩm chất, tính cách của hai nhân vật chính.
Ông lão bắt được cá vàng trong một lần đi thả lưới, nghe những lời cầu xin tha mạng của cá ông đã đồng ý thả nó ra và nói: “Trời phù hộ cho ngươi! Ngươi trở về biển khơi mà vùng vẫy. Ta không đòi gì cả, ta cũng chẳng cần gì” . Nếu là những người khác, chắc đã không bỏ lỡ cơ hội hiếm có này mà đòi tiền bạc, nhà cao cửa rộng, còn ông lão thì tuyệt đối không cần gì. Lão giúp người khác bằng tấm lòng lương thiện, không màng tính tiền bạc, thiệt hơn. Qua hành động, lời nói của ông, cho thấy ông lão là một người hiền lành, thật thà, tốt bụng.
Vì là người thật thà ông lão đã đem chuyện này kể với người vợ của mình. Trái ngược hoàn toàn với người chồng, mụ vợ lập tức mắng: “Đồ ngốc! Sao lại không bắt con cá đền cái gì? Đòi một cái máng cho lợn ăn không được à? Cái máng nhà đã gần vỡ rồi”. Đòi hỏi của bà lão không có gì quá đáng, nó rất thiết thực với nhu cầu của gia đình bà, bởi vậy cá vui vẻ chấp nhận lời đề nghị.
Nhưng sự việc không dừng lại ở đó, khi được đáp ứng yêu cầu về chiếc máng, bà hiểu rằng cá vàng có những quyền năng phi thường, có thể đáp ứng những yêu cầu cao hơn của bà, lòng tham trong mụ dậy. Mụ lại gọi chồng, chửi mắng và bắt ông phải đòi cá vàng một chiếc nhà rộng. Yêu cầu của bà lão đã tăng lên một bậc về vật chất, nếu chiếc máng lợn có giá trị nhỏ thì ngôi nhà rộng lại có giá trị lớn hơn rất nhiều lần, lòng tham của mụ đã tăng lên một cấp mới. Trước đòi hỏi của vợ, ông lão không hỏi lại lời nào mà lại lủi thủi ra biển lớn cầu cứu sự giúp đỡ của cá vàng. Đứng trước biển lớn đã nổi sóng, cá vàng xuất hiện và ân cần khuyên ông lão “Ông lão ơi! Đừng băn khoăn quá. Thôi hãy về đi. Tôi kêu trời phù hộ cho, ông sẽ được một cái nhà rộng vào đẹp” .
Có lẽ mụ vợ đã thỏa mãn với những gì cá vàng cho và ông lão sẽ được sống cuộc sống yên ổn. Nhưng sự thật lại hoàn toàn ngược lại, khi vừa nhìn thấy ông lão mụ vỡ đã tét tát mắng và yêu cầu ông lão ra biển yêu cầu cá vàng cho mình làm nhất phẩm phu nhân – một địa vị sang trọng, quyền quý, mang danh vọng to lớn khiến bao người ngưỡng mộ. Mụ lại tiếp tục được cá vàng đáp ứng yêu cầu. Nhưng lòng tham của mụ vẫn không dừng lại lần này mụ giận dữ và mắng: “Tao không muốn làm một bà nhất phẩm phu nhân nữa, tao muốn làm nữ hoàng”. Lời của mụ nói với chồng thật khiếm nhã, và thiếu tôn trọng. Đối với người đã sống bên mình bao năm qua nhưng bà coi chẳng khác nào người hầu, kẻ hạ, xưng là mày tao, không có sự tôn trọng với chồng mình. Không chỉ vậy, ta thấy trong yêu cầu lần này không chỉ còn là tiền bạc, danh vọng mà đó còn là đòi hỏi về cả quyền lực, quả thật lòng tham của mụ là không đáy, không điều gì có thể thỏa mãn được mụ. Trước yêu cầu của vợ, ông hoảng sợ van xin nhưng bị mụ vợ tát vào mặt và ông buộc phải ra biển. Lúc này biển đã nổi sóng mịt mù, nghe thỉnh cầu của ông lão cá vàng vẫn tiếp tục đáp ứng. Cho đến lần cuối cùng mụ là muốn làm Long Vương để có thể cai trị cả biển xanh, yêu cầu này quả vượt ngoài sức chịu đựng của cá vàng, bởi vậy, nó đã không nói gì và quẫy đuôi bỏ đi. Về đến nhà, ông lão chỉ còn thấy chiếc túp lều nát với người vợ đang ngồi cạnh chiếc máng lợn sứt giống khi xưa.
Lòng tham không đáy của mụ vợ đã bị trừng phạt đích đáng. Mụ ta không chỉ là một kẻ tham lam mà còn là một kẻ phụ bạc. Phụ bạc với chồng – người đã đem lại cho mụ tất cả tiền bạc, của cải, danh vọng, quyền lực, hơn thế đó còn là chồng mụ, người đã ở bên cạnh mụ trong suốt bao năm. Khi được hưởng vinh hoa, phú quý, mụ ngay lập tức quên đi tình nghĩa vợ chồng sẵn sàng đánh chửi, quát mắng. Không chỉ vậy mụ còn phụ bạc với lòng tốt của cá vàng, với mọi yêu cầu của mụ không lần nào cá vàng không đáp ứng, nhưng mụ lại bị lòng tham làm cho mờ mắt mà đưa ra những đòi hỏi quá đáng hơn. Chính bởi vậy cá vàng đã trừng trị mụ, từ chỗ có tất cả cho đến mất tất cả: mụ mất đi tất cả tình cảm, tiền bạc, danh vọng và quyền lực, sự trừng phạt này mới thật là đích đáng.
Ông lão là một người hiền lành, tốt bụng, không ham mê giàu sang, danh vọng nhưng ông lại là một người chồng quá hèn nhát, nhu nhược. Trước mọi yêu cầu của mụ vợ ông không một lần phản ứng, cãi lại, chỉ có duy nhất một lần lão cầu xin vợ chứ không phải khuyên giải bà, ông răm rắp tuân theo mệnh lệnh. Dáng người nhỏ bé, liêu xiêu khi ông lão “lủi thủi” “lóc cóc” ra biển trông vô cùng tội nghiệp, đáng thương nhưng cũng rất đáng giận. Ngoài ra, xây dựng nhân vật ông lão, nhà văn Pu-skin cũng gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh với người dân Nga, nếu mãi chịu cảnh nhún nhường, im lặng thì sẽ bị áp bức, bóc lột suốt cuộc đời.
Trong tác phẩm, Pu-skin đã có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố hiện thực và yếu tố kì ảo. Sắp xếp các chi tiết theo chiều tăng tiến (lòng tham của mụ vợ) và kết thúc đầu cuối tương ứng. Không những thế ông còn dựng lên hai tuyến nhân vật tương phản (ông lão đại diện cho những người hiền lành, lương thiện; mụ vợ đại diện cho kẻ bội bạc, tham lam, xấu xa). Sự kết hợp nhuần nhuyễn của các yêu tố trên đã làm nổi bật giá trị của tác phẩm.
Ông lão đánh cá và con cá vàng là một truyện xuất sắc của đại thi hào Nga Pu-skin. Tác phẩm với nghệ thuật tăng tiến, tương phản, kết thúc đầu cuối tương ứng đã làm nổi bật giá trị nội dung, tư tưởng của tác phẩm. Truyện ngợi ca lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu ra bài học thích đáng cho những kẻ vong ân phụ nghĩa, tham lam bội bạc.
Phân tích Ông lão đánh cá và con cá vàng – Bài phân tích mẫu số 3
Tác phẩm “Ông lão đánh cá và con cá vàng” là một tác phẩm điển hình của đại thi hào người Nga – Puskin. Qua tác phẩm, tác giả muốn gửi gắm một chân lí, cái thiện bao giờ cũng được đền đáp xứng đáng, cái ác cái tham lam luôn luôn bị quả báo.
Tác phẩm viết về câu chuyện của hai vợ chồng sống nghèo khổ, ngày ngày ông lão ra biển đánh cá, còn mụ vợ thì suốt ngày đay nghiến ông lão, bắt ông lão phải làm cái này cái kia mà không hài lòng. Khi ông lão bắt được con cá vàng, con cá van xin ông thả đi thì con cá sẽ báo đáp ông. Nhưng ông chẳng muốn xin gì, ông về và kể lại câu chuyện cho mụ vợ. Thấy ông về nhà, mụ vợ đay nghiến, mắng mỏ ông là ngu ngốc, rồi bắt ông ra biển để xin con cá vàng cho một cái máng lợn mới.
Nhưng cái máng lợn mới vẫn không thỏa mãn lòng tham của mụ, mụ lại tiếp tục bắt ông lão ra bờ biển để xin ngôi nhà mới. Không dừng lại đó, mụ vợ lại được nước, bắt ông lão bắt con cá vàng cho mình làm trở thành nhất phẩm phu nhân. Nhưng mụ đâu có dừng lại đó, khi lòng tham vô đáy của mụ lên đến tột cùng, mụ đòi làm nữ hoàng và muốn có con cá vàng bên cạnh để hầu hạ cho ý muốn của mụ.
Ông lão trong câu chuyện vốn dĩ là một người nghèo khổ nhưng lương thiện. Ông không quản mưa gió bão tố, làm việc cần cù cần mẫn để kiếm sống, sống một cuộc sống lương thiện. Trước tiên ông lão là một người nghèo khổ nhưng rất lương thiện. Khi ông lão bắt được con cá vàng, lẽ ra ông lão sẽ mang nó về nhà, nhưng khi nghe nó van xin ông lại thương lòng, thả nó về với biển - về với nhà của nó. Ông sẵn sàng làm những việc mà có lẽ những người ở làng chài không bao giờ làm. Ông là một người bao dung, lương thiện.
Nhưng trái ngược hoàn toàn với ông, mụ vợ của ông lại vô cùng tham lam. Mụ hết lần này tới lần khác bắt ông lão làm theo ý mình, bắt con cá vàng phải làm theo ý của mụ. Xét cho cùng, lẽ ra ông lão là một người đàn ông, phải là một người bản lĩnh trong gia đình, nhưng ông có phần hơi nhu nhược, khi làm theo ý mụ vợ rất nhiều lần. Dù nhiều lần ông khuyên ngăn nhưng trước sự hung hãn của mụ vợ, ông lại không có đủ can đảm để chống lại hay ngăn cản lại ý muốn của mụ. Lẽ ra được phục vụ được chấp thuận thì mụ phải cảm thấy sung sướng, phải cảm thấy biết ơn, cả ông lão và con cá. Nhưng chính lòng tham không đáy của mụ mà khiến mất tất cả mọi thứ biến mất.
Con cá là một biểu tượng cho chân lí cái thiện sẽ luôn được đền đáp, sống lương thiện sẽ được báo đáp. Chân lí này giống như câu “ở hiền gặp lành” của dân tộc Việt Nam ta. Đồng thời con cá vàng chính là công cụ để nhân dân lương thiện thi hành sự trừng trị thích đáng đối với những kẻ tham lam bạc bẽo.
Câu chuyện kết thúc thật bất ngờ, khi trước mặt ông lão hiện ra với túp lều rách nát ngày xưa và trên bậc cửa, mụ vợ đang ngồi trên cái máng lợn sứt mẻ”. Mọi thứ lại trở lại như xưa cũ và cái kết cục này là tất yếu, và là một bài học xứng đáng cho những kẻ tham lam và không biết giới hạn của sự mong muốn của mình. Mọi thứ nếu tới một giới hạn nhất định, nếu đi qua giới hạn đó, có thể con người đánh đổi và mất tất cả.
Tác phẩm kết thúc thật bất ngờ, qua tác phẩm tác giả muốn tỏ lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và sống lương thiện nhưng cũng đưa ra những bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, không làm gì mà thích sai khiến người khác và đạt được nguyện vọng của mình.
Phân tích Ông lão đánh cá và con cá vàng – Bài phân tích mẫu số 4
Ông lão đánh cá và con cá vàng là một trong những tác phẩm xuất sắc của cây đại thụ làng thơ văn nước Nga nói riêng và thế giới nói chung – Puskin. Tác phẩm chính là thông điệp về chiến thắng tất yếu của cái thiện và quả báo thích đáng cho những kẻ độc ác, tham lam.
Nội dung của truyện xoay quanh cuộc sống của hai vợ chồng ông lão đánh cá nghèo khổ. Ông lão hiền lành, nhưng mụ vợ lại là kẻ tham lam, suốt ngày đay nghiến, bắt chồng làm hết việc này tới việc khác.
Một ngày nọ, ông lão đi đánh cá và bắt được một con cá vàng, cá van xin được tha và hứa sẽ báo đáp, nhưng ông lão lại thả cá đi mà không đòi gì cả. Đây là một chi tiết chứng tỏ sự lương thiện, chất phác và không ham phú quý của ông lão đánh cá. Nhưng mụ vợ của ông lại trái ngược hoàn toàn. Nghe ông kể lại, mụ vợ nổi điên, mắng mỏ ông là kẻ ngu ngốc rồi bắt ông trở ra biển, tìm cá vàng xin một cái máng lợn mới.
Tuy nhiên, một cái máng lợn làm sao có thể thỏa mãn được bản tính tham lam của mụ vợ. Thế là mụ ta liên tiếp bắt ông ra biển đòi cá vàng báo đáp nào là ngôi nhà mới, nào là được làm nhất phẩm phu nhân, thậm chí mụ còn đòi làm nữ hoàng và buộc cá vàng phải ở bên cạnh để hầu hạ. Qua nhân vật này, Puskin đã phác họa rõ nét một con người tiêu biểu cho những kẻ tham lam, "được voi đòi tiên", không biết điểm dừng. Và sự tham lam quá độ đã khiến bà ta phải trả giá. Cá vàng đã thu hồi lại tất cả mọi thứ, để bà ta lại trở về với cuộc sống nghèo khổ bên cái máng lợn cũ nát.
Song có một điều là mọi người thường tập trung vào lòng tham của mụ vợ và bài học cho những kẻ không biết thỏa mãn như mụ ta và ca ngợi bản tính lương thiện, thật thà của ông lão mà bỏ qua một khía cạnh khác cũng quan trọng không kém. Đó chính là sự hiền lành tới nhu nhược của ông lão. Đáng lý ra, là một người đàn ông, ông lão phải có đủ bản lĩnh để đưa ra quyết định nhưng dù có khuyên can thì cuối cùng vẫn nghe theo sự sai khiến của mụ mà đòi hỏi cá vàng. Có lẽ chính sự nhu nhược đó cũng là lý do khiến ông lão phải sống mãi với kiếp nghèo và chịu đựng mụ vợ của mình.
Theo cảm nhận của em, truyện có nhiều nét tương đồng với truyện cổ tích dân gian Việt Nam. Bởi nó truyển tải thông điệp "ở hiền gặp lành", tham lam sẽ gặp quả báo. Mọi thứ đều phải do mình làm ra và phải biết ơn khi nhận được, chứ không thể có chuyện ngồi không hưởng lộc.
Bên cạnh đó, Puskin còn muốn nhắn nhủ thêm một bài học nữa, đó là mọi thứ đều có giới hạn, khi con người cố chấp vượt qua giới hạn đó thì tất yếu sẽ phải trả giá.
