Động Phong Nha
I. Đôi nét về tác giả: tác giả Trần Hoàng
Trần Hoàng( 2- 6 - 1955)
II. Đôi nét về tác phẩm: Động Phong Nha
1. Thể loại:
- Văn bản nhật dụng
2. Xuất xứ văn bản Động Phong Nha
“Động Phong Nha” của tác giả Trần Hoàng, rút từ “Sổ tay địa danh du lịch các tỉnh Trung Trung Bộ”
3. Phương thức biểu đạt
miêu tả kết hợp với kể và nhưng điều có thật, miêu tả theo trình tự từ xa tới gần từ khái quát đến cụ thể và từ cụ thể đến khái quát.
4. Tóm tắt
Bài tóm tắt số 1
Động Phong Nha nằm trong quần thể hang động thuộc khối núi đá vôi Kẻ Bàng ở miền tây của tỉnh Quảng Trị. Động gồm hai bộ phận chính: động khô và động nước. Động khô vốn là một dòng sông ngàn đã kiệt nước, chỉ còn những vòm đá trắng vân nhũ, vô số cột đá màu xanh ngọc bích óng ánh. Động nước là một con sông ngầm, động chính gồm đến 14 buồng. Động Phong Nha là một cảnh đẹp, một điểm du lịch, thám hiểm và nghiên cứu khoa học vô cùng lý thú.
Bài tóm tắt số 2
Văn bản miêu tả vẻ đẹp của Động Phong Nha ở miền tây tỉnh Quảng Bình được xem là Đệ nhất kì quan. Có hai con đường dẫn đến động Phong Nha: đường thủy và đường bộ. Động gầm hai phần: Động khô và Động nước. Động khô ở độ cao 200m , là dấu vết của một con sông ngầm. Động nước gồm mười bốn buồng với những vẻ đẹp khác nhau.
Động Phong Nha sớm trở thành một địa điểm du lịch, thám hiểm và nghiên cứu khoa học hoàn chỉnh của đất nước.
5. Bố cục(3 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “những xóm làng, nương ngô, bãi mía nằm rải rác): Giới thiệu vị trí địa lí và lối vào động Phong Nha.
- Đoạn 2 (Tiếp đó đến tiếng chuông nơi cảnh chùa): Miêu tả cảnh trong động Phong Nha.
- Đoạn 3 (còn lại): Giá trị của động Phong Nha trong việc khai thác du lịch, thám hiểm, nghiên cứu.
7. Giá trị nội dung
Động Phong Nha ở miền tây tỉnh Quảng Bình được xem là kì quan thứ nhất (“Đệ nhất kì quan”). Động Phong Nha đã và đang thu hút khách tham quan trong và ngoài nước. Chúng ta tự hào vì đất nước có động Phong Nha cúng như những thắng cảnh khác.
8. Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng ngôn ngữ miêu tả gợi hình, gợi cảm
- Số liệu cụ thể, khoa học
- Miêu tả trình tự từ xa đến gần, theo không gian và thời gian của hành trình du lịch
II. Phân tích văn bản
a) Dàn ý
I. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về văn bản nhật dụng (những bài viết có nội dung gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống trước mắt của con người và cộng đồng xã hội,…)
- Giới thiệu về văn bản “Động Phong Nha” (xuất xứ, khái quát giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật,…)
II. Thân bài
1. Giới thiệu về động Phong Nha
- Vị trí: thuộc khối núi đá vôi Kẻ Bàng (Quảng Bình)
- Con đường vào động:
+ Đường thủy: ngược sông Gianh đến sông Son rồi cứ theo sông Son mà đi vào
+ Đường bộ: theo tỉnh lộ số 2 đến bến sông Son, từ bến sông này đi bộ khoảng ba mươi phút là đến
→ Hai con đường có phong cảnh tươi đẹp, hữu tình và nên thơ
2. Cảnh động Phong Nha
- Cảnh trong động:
+ Động khô: cao 200m, những vòm đá trắng vân nhũ và vô số cột đá xanh màu ngọc bích óng ánh
+ Động nước: Có một con sông ngầm chảy suốt ngày đêm dưới núi đá vôi nối với Kẻ Bàng với rừng nguyên sinh, sông sâu, nước rất trong.
+ Động chính có mười bốn buồng thông nhau, có cấu tạo:
● Đá nhiều hình khối
● Nhiều màu sắc đẹp
● Bãi cát, bãi đá rộng và đẹp
→ Miêu tả theo trình từ không gian, từ ngoài vào trong
- Cảnh ngoài động: cảm giác lạc vào một thế giới khác lạ - thế giới tiên cảnh
→ Vẻ đẹp lộng lẫy, kì ảo vừa hoang sơ bí hiểm, vừa có nét thanh thoát được xem là "kì quan đệ nhất động"
3. Giá trị của động Phong Nha
- Là hang động dài nhất, đẹp nhất thế giới với bảy cái nhất: hang động dài nhất, cửa hang cao và rộng nhất, bãi cát, bãi đá rộng và đẹp nhất, hồ ngầm đẹp nhất, hang khô rộng và đẹp nhất, thạch nhũ tráng lệ và kì ảo nhất, sông ngầm dài nhất
- Có giá trị về văn hóa, kinh tế, du lịch, thám hiểm, nghiên cứu khoa học
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:
+ Nội dung: Động Phong Nha ở miền tây tỉnh Quảng Bình được xem là kì quan thứ nhất (“Đệ nhất kì quan”). Động Phong Nha đã và đang thu hút khách tham quan trong và ngoài nước. Chúng ta tự hào vì đất nước có động Phong Nha cúng như những thắng cảnh khác.
+ Nghệ thuật: miêu tả gợi hình, gợi cảm, số liệu khoa học, chính xác,…
- Cảm nhận về văn bản: hiểu và yêu thêm một thắng cảnh của đất nước,…
b) Bài văn phân tích
Phân tích tác phẩm Động Phong Nha – Bài phân tích mẫu số 1
Với địa hình dài trên ba ngìn cây số đường biển, nhiều núi non chạy suốt từ Bắc đến Nam Trung Bộ, thiên nhiên đã ban tặng cho Việt Nam nhiều danh lam thắng cảnh. Biển thì có Vịnh Hạ Long, Vân Phong, Nha Trang,... Núi rừng thì có động Hương Tích, Non Nước trong Sổ tay địa danh du lịch các tỉnh Trung Trung Bộ, Trần Hoàng đã giới thiệu khá chi tiết về danh lam thắng cảnh này.
Mở đầu bài văn là phần giới thiệu địa giới và đường đi vào Động Phong Nha. Vào Phong Nha bằng đường thủy, hoặc đường bộ được giới thiệu khá rõ ràng, du khách không đi theo đoàn du lịch cụ thể dựa vào lời hướng dẫn này để tìm đến. Người đi theo đường bộ cũ người vào thăm hang động bằng đường thủy từ bến sông Son. “Sông mang tiếng là “Son” nhưng nước lại một màu xanh thẳm và rất trong”. Đấy đã là một nét lạ đầu tiên trên đường đến động Phong Nha giữa cảnh đẹp hoang sơ của những dày núi đá vôi, bãi mía nương ngó củi các xóm làng.
Những đoạn văn kế tiếp Trần Hoàng miêu tả Động khô, Động nước. Nếu Động khô ở độ cao 200m là dòng sông ngầm nay đã kiệt nước với vẻ đẹp của “những vòm đá trắng vân nhũ và vô số cột đá màu xanh ngọc bích óng ánh" thì ỏ Động nước, Trần Hoàng đã miêu tả nhiều chi tiết hơn. Cái hâp dẫn cùa Động nước đó là du khách “phải đi bằng thuyền và mang theo đền đuốc, bởi càng đi sâu vào trong thì hang càng tối". Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ gợi hình, gợi sắc và biện pháp so sánh để miêu tả mười bốn buồng trong suốt chiều dài khoảng 1500 mét sông dẫn vào hang với các bến bãi đế thuyền ghé lại.
Dưới ánh sáng lung linh của đèn, đuốc, du khách sẽ vô cùng ngạc nhiên về các hình khối thạch nhũ. Tác giả đã liệt kê ra hàng loạt hình tượng động vật, đồ vật,... và cả ông tiên ngồi đánh cờ, để rồi khâm phục “bàn tay tài hoa của tạo hóa khéo tạo cho các khối thạch nhũ không những chỉ đẹp về đường nét mà còn rất huyền ảo về sắc màu..”. Không chỉ màu sắc huyền ảo lóng lánh như kim cương, âm thanh ở đây cũng khác lạ. Một giọt nước rơi trên mặt sông, một tiếng người nói,... tất cả “đểu có âm vang riêng, khác nào tiếng đàn, tiếng chuông nơi cảnh chùa, đất Bụt". Hòa vào cảnh hoang sơ, bí hiểm ấy là “các bàn thờ do người Chăm, người Việt dựng nên tự thuở nào". Các bàn thờ ấy là chứng tích thông báo cho các thế hệ đời sau biết là tổ tiên của hai dân tộc đã khám phá ra nơi này từ thuở xa xưa và họ đã xem nơi đây là chốn thiêng liêng xứng đáng đế thờ Trời Thần, thờ Bụt.Trần Hoàng còn cho biết rằng du khách chỉ có thế thăm động thứ mười bốn, còn vào sâu bên trong thì mới chỉ có vài đoàn thám hiểm trong đó có đoàn của Hội Địa lí Hoàng gia Anh nhờ có đầy đủ trang thiết bị. Nhưng vẫn chưa khám phá tới tận cùng bởi phía sâu bên trong còn có “các dòng sông ngầm dưới khối núi đá vôi Kể Bàng và khu rừng nguyên sinh 40000ha vẫn còn cất giữ bao điều huyền bí thú vị, hấp dẫn mà con người vẫn chưa biết hết”. Câu văn là lời thông báo “bao điều huyền bí thú vị và hấp dẫn” vẫn còn đang được tiếp tục khám phá, nghĩa là du khách vẫn còn có thế trở lại để lại chiêm nghiệm thêm những điều huyền bí mới được khám phá.
Với vẻ đẹp độc đáo và huyền bí ấy, Hội Địa lí Hoàng gia Anh đã cử một đoàn qua thám hiểm động Phong Nha. Trưởng đoàn thám hiểm Hao-ớt Lim đã nêu nhận xét: “Với kinh nghiệm của mười sáu năm thám hiểm hang động ở tổ chức nghiền cứu hang dộng mạnh nhất của Hoàng gia Anh, tôi khẳng định Phong Nha là hang động dài nhất và đẹp nhắt thế giới”. Và với sự tìm hiếu của mình, Trần Hoàng đã trích dẫn thêm báo cáo của đoàn thám hiểm trên về bảy cái nhất của động Phong Nha. Đó là: “hang động dài nhất; cửa hang cao và rộng nhất; bãi cát, bãi đá rộng nhất và đẹp nhất; có những hồ ngầm đẹp nhất; hang khô rộng và đẹp nhất; thạch nhũ tráng lệ và kì ảo nhất; sông ngầm dài nhất".
Cuối bài văn là thông tin về đầu tư xây dựng của Nhà nước, của tỉnh Quảng Bình để Phong Nha “sớm trở thành một địa điểm du lịch, thám hiểm và nghiên cứu khoa học hoàn chỉnh của đất nước”.
Bài văn được viết theo trình tự nơi chốn, từ tổng quát tới những chi tiết chính như một hướng dẫn viên du lịch thành thạo đang thuyết minh cho khách tham quan. Lời văn trong sáng, ngôn ngữ gợi hình, gợi sắc khiến người đọc có cảm giác như đang được nhìn khung cảnh thật xuất hiện dần trước mắt mình. Sự tôn vinh nét đẹp kì ảo, khơi gợi sự huyền bí chưa được khám phá ở hệ thống hang động đẹp nhất đã được thế giới công nhận vào năm 2003 làm người đọc háo hức muốn tìm đến để hòa mình vào cảnh sắc của Phong Nha.
