Chúng tôi giới thiệu Giải bài tập Lịch Sử lớp 12 Bài 14: Phong trào cách mạng 1930 - 1935 chính xác, chi tiết nhất giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Phong trào cách mạng 1930 - 1935 lớp 12.
Bài giảng Lịch sử 12 Bài 14: Phong trào cách mạng 1930-1935
Giải bài tập Lịch Sử lớp 12 Bài 14: Phong trào cách mạng 1930 - 1935
Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời câu hỏi thảo luận trang 91 SGK Lịch sử 12: Hãy nêu thực trạng kinh tế - xã hội Việt Nam trong những năm khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 - 1933).
* Tình hình kinh tế
Bước vào thời kỳ suy thoái, khủng hoảng bắt đầu từ lĩnh vực nông nghiệp. Trong công nghiệp, xuất nhập khẩu đình đốn, hàng hóa khan hiếm, giá cả trở nên đắt đỏ.
* Tình hình xã hội
- Công nhân: bị sa thải hoặc hưởng đồng lương chết đói.
- Nông dân: chịu thuế cao, vay nợ năng lãi, nông phẩm làm ra phải bán giá hạ. Ruộng đất bị địa chủ thâu tóm, bị bần cùng hóa trên quy mô lớn.
- Tiểu thương, tiểu chủ, các nghề thủ công: bị phá sản, bị sa thải, thất nghiệp, tư sản dân tộc gặp khó khăn trong kinh doanh, nhà buôn nhỏ đóng cửa.
⟹ Mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt. Trong đó, có hai mâu thuẫn cơ bản là: dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp và nông dân với địa chủ phong kiến.
⟹ Phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển lôi kéo nhiều tầng lớp tham gia.
Trả lời câu hỏi thảo luận số 1 trang 96 SGK Lịch sử 12: Trình bày diễn biến phong trào cách mạng 1930 - 1931.
- Tháng 5: trên phạm vi cả nước bùng nổ các cuộc đấu tranh nhân ngày Quốc tế lao động.
- Tháng 6, 7, 8: nổ ra các cuộc đấu tranh của công nhân, nông dân và các tầng lớp nhân dân lao động khác.
- Tháng 9 - 1930: phong trào đấu tranh phát triển mạnh ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Những cuộc biểu tình của nông dân đòi giảm sưu, giảm thuế. Dẫn đến kết quả hệ thống chính quyền thực dân, phong kiến bị tê liệt, tan rã ở nhiều thôn, xã.
=> Trong tình hình đó, nhiều cấp ủy Đảng ở thôn, xã đã lãnh đạo nhân dân đứng lên tự quản lí đời sống chính tri, kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương, làm chức năng của chính quyền, gọi là “Xô viết”.
Trả lời câu hỏi thảo luận số 2 trang 96 SGK Lịch sử 12: Xô viết Nghệ - Tĩnh đã ra đời và hoạt động như thế nào?
* Hoàn cảnh ra đời:
Ra đời sau biểu tình từ tháng 09/1930, tại Nghệ An ở Thanh Chương, Nam Đàn, Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu. Ở Hà Tĩnh, Xô viết hình thành ở Can Lộc, Nghi Xuân, Hương Khê … thực hiện quyền làm chủ, điều hành mọi mặt đời sống xã hội.
* Hoạt động cụ thể:
Xô viết Nghệ - Tĩnh đã thực hiện nhiều chính sách tiến bộ, bao gồm:
+ Chính trị: quần chúng tự do tham gia các đoàn thể cách mạng. Các đội tự vệ đỏ và tòa án nhân dân thành lập.
+ Kinh tế: chia ruộng đất công cho dân cày nghèo, bãi bỏ thuế thân, thuế chợ, thuế đò, thuế muối, xóa nợ cho người nghèo. Đắp đê, phòng lụt, sửa chữa cầu đường. Lập các tổ chức sản xuất để nông dân giúp đỡ nhau.
* Văn hóa, xã hội: xóa bỏ tệ nạn mê tín dị đoan, rượu chè, cờ bạc, trộm cắp; trật tự trị an giữ vững, biết đoàn kết giúp đỡ nhau.
⟹ Với những hoạt động cụ thể trên, có thể nói: Xô viết Nghệ Tĩnh là đỉnh cao của phong trào 1930 - 1931.
Trả lời câu hỏi thảo luận trang 96 SGK Lịch sử 12: Nêu nội dung cơ bản của Luận cương chính trị (10 - 1930) của Đảng Cộng sản Đông Dương.
- Luận cương xác định: Cách mạng Đông Dương lúc đầu là cách mạng tư sản dân quyền, sau đó tiến thẳng lên Xã hội chủ nghĩa, bỏ qua thời kỳ tư bản chủ nghĩa.
- Nhiệm vụ chiến lược: đánh phong kiến và đánh đế quốc có quan hệ khăng khít với nhau.
- Động lực cách mạng: công nhân và nông dân.
- Lãnh đạo cách mạng: giai cấp công nhân - Đội tiên phong là Đảng Cộng sản.
- Nêu rõ hình thức, biện pháp đấu tranh, quan hệ giữa cách mạng Đông Dương và cách mạng thế giới.
Trả lời câu hỏi thảo luận số 1 trang 97 SGK Lịch sử 12: Trong những năm 1932 - 1935, phong trào cách mạng nước ta được phục hồi như thế nào?
- Tháng 6 - 1932: Ban lãnh đạo Trung ương đã thảo ra Chương trình hành động của Đảng.
- Cuối năm 1933, các tổ chức của Đảng dần dần được khôi phục và củng cố.
- Đầu năm 1934, Ban lãnh đạo Hải ngoại được thành lập.
- Cuối năm 1934-đầu năm 1935, các xứ ủy Bắc Kì, Trung Kì và Nam Kì được lập lại.
Trả lời câu hỏi thảo luận số 2 trang 97 SGK Lịch sử 12: Nêu nội dung và ý nghĩa Đại hội đại biểu lần thứ nhất của Đảng (3 - 1935).
Từ 27/3 đến ngày 31/3/1935, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất họp tại Ma Cao (Trung Quốc), có 13 đại biểu trong và ngoài nước.
* Nội dung:
- Xác định 3 nhiệm vụ chủ yếu của Đảng: củng cố và phát triển Đảng; tranh thủ quần chúng rộng rãi; chống chiến tranh đế quốc.
- Thông qua Nghị quyết chính trị, điều lệ Đảng, vận động công nhân, nông dân, binh lính, thanh niên, phụ nữ; về công tác trong các dân tộc thiểu số, đội tự vệ, cứu tế đỏ.
- Bầu ra Ban Chấp hành Trung ương gồm 13 người do Lê Hồng Phong làm Tổng Bí thư, Nguyễn Ái Quốc làm đại diện của Đảng bên cạnh Quốc tế Cộng sản.
* Ý nghĩa: Đánh dấu mốc quan trọng Đảng đã khôi phục được hệ thống tổ chức từ Trung ương đến địa phương, từ trong nước đến ngoài nước, các tổ chức quần chúng …
Câu hỏi và bài tập (trang 97 sgk Lịch Sử 12)
Bài 1 trang 97 SGK Lịch sử 12: Nêu ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh.
* Ý nghĩa lịch sử
- Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với cách mạng các nước Đông Dương.
- Khối liên minh công - nông hình thành.
- Là cuộc tập dượt đầu tiên cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
- Được đánh giá cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Quốc tế Cộng sản công nhận: Đảng Cộng sản Đông Dương là phân bộ độc lập trực thuộc Quốc tế Cộng sản.
* Bài học kinh nghiệm: Để lại bài học quý giá.
- Bài học về công tác tư tưởng: Đảng đã giáo dục tập hợp được một lực lượng cách mạng đông đảo của quần chúng, nhất là quần chúng công nông đứng lên làm cách mạng giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp.
- Bài học về xây dựng liên minh công nông: Qua phong trào khối liên minh công nông được hình thành. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, công nông đoàn kết với các tầng lớp nhân dân khác.
- Bài học về phương pháp giành chính quyền và giữ chính quyền bằng bạo lực cách mạng.
- Bài học về xây dựng chính quyền nhân dân, một hình thức chính quyền kiểu mới.
- Bài học về tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh.
Bài 2 trang 97 SGK Lịch sử 12: Hãy nêu nhận xét về phong trào cách mạng 1930 - 1931.
Phong trào 1930 - 1931:
- Là cao trào cách mạng có tổ chức đầu tiên kể từ khi Đảng ra đời.
- Có sự liên minh liên kết giữa các giai tầng bị bóc lột là công nhân và nông dân, hình thành liên minh công - nông.
- Tuy hình thức khởi phát vũ trang nhỏ lẻ nhưng có sức vang rất lớn trong nhân dân, nhất là cao trào Xô viết Nghệ -Tĩnh đã cho thấy rõ giai cấp vô sản hoàn toàn có thể tiến hành làm cách mạng vô sản và có thể làm thành công.
- Làm nền tảng, làm bài học kinh nghiệm chuẩn bị sẵn sàng cho cách mạng tháng Tám giành được thắng lợi sau này
Bài 3 trang 97 SGK Lịch sử 12: Sưu tầm thơ ca ca ngợi phong trào cách mạng 1930 - 1931 và Xô viết Nghệ - Tĩnh.
Trả lời:
BÀI CA CÁCH MẠNG - Đặng Chính Ký
“Bài ca cách mạng” sau:
“Kìa Bến Thuỷ đứng đầu dậy trước
Nọ Thanh Chương tiếp bước, bước lên
Nam Đàn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên
Anh Sơn, Hà Tĩnh một phen dậy rồi….
Không có lẽ ta ngồi chịu chết
Phải cùng nhau kiên quyết một phen
Tổng này, xã nọ kết liên
Ta hò, ta hét, thét lên thử nào….”
XÔ VIẾT NGHỆ TINH X- Quang Lâm
Những người áo vải chân trần
Cơm ăn không đủ sưu thuế nặng thâm
Ngày đêm lo lắng gạo tiền
Áo chẳng đủ mặc,nợ nhiều lãi cao
Nông dân khổ cực đói nghèo
Thực dân áp bức nghèo càng nghèo thêm
Công nhân thất nghiệp hàng ngàn
Đồng lương ít ỏi,giờ làm lại tăng
Than ôi!
Bần cùng quá
Những gương mặt đó hoá quắt queo rồi
Quắt vì sao?
Quắt vì đói khát
Miếng cơm manh áo dãi dề tủi thân
Chan đầy nước mắt tái tê cõi lòng
Và thế rồi hai tháng hai - tư
Và thế rồi một sáng tháng năm
Và thế rồi một trưa tháng tám
Và thế rồi một ngày tháng chín
Lòng yêu nước dung chuyển đất trời
Những con người ấy oằn mình đứng lên
Năm ba mươi kia là năm hùng dũng
Công - nông đứng dậy đòi quyền sống
Nhân dân trong nước đầy sục sôi
Họ cầm lên những gì họ có
Từ cây tre gióng ngày xưa đánh giặc
Đến tiếng chiêng và mõ
Kẻ thét,người hô
Và thế rồi
Súng nổ.
Bom rền.
Mặc,mặc đi
Cứ tiến lên như điên như dại
Hai trăm mười bảy người vô tội
Phút chốc thôi hòa mình vào cát bụi
Hồn họ bay về thế giớ tự do
Ngã xuống,ngã xuống,ngã xuống
Lòng yêu nước chẳng thể nào tan
Nghệ - Tĩnh ơi,xương máu làm nên đất nước
Ái thương đất nước đập tan quân thù
Trái đất quay bảy năm năm rồi
Những linh hồn ngày ấy còn không?
Xin hiển hiện trong khói hương nghi ngút
Lòng yêu nước và khí trời sục sôi
Để con cháu hiểu được tất cả
Cái giá phải trả thời cha ông
Cho hòa bình - tự do - độc lập
Của một thời đất nước đau thương!
Lý thuyết Bài 14: Phong trào cách mạng 1930 - 1935
I. Việt Nam trong những năm 1929-1930
1. Tình hình kinh tế
- Năm 1930, do tác động khủng hoảng kinh tế thế giới, kinh tế Việt Nam suy thoái.
+ Nông nghiệp: lúa gạo sụt giá, ruộng đất bỏ hoang.
+ Công nghiệp: sản lượng hầu hết các ngành đều suy giảm.
+ Thương nghiệp: xuất nhập khẩu đình đốn, giá cả đắt đỏ.
- Cuộc khủng hoảng kinh tế ở Việt Nam rất nặng nề so với các thuộc địa khác của Pháp cũng như so với các nước trong khu vực.
2. Tình hình xã hội
- Khủng hoảng kinh tế làm trầm trọng thêm tình trạng đói khổ của các tầng lớp nhân dân lao động.
+ Công nhân: bị sa thải, người có việc làm thì đồng lương ít ỏi
+ Nông dân: chịu thuế cao, vay nợ năng lãi, nông phẩm làm ra phải bán giá thấp. Ruộng đất bị địa chủ chiếm đoạt, bị bần cùng hóa.
+ Tiểu thương, tiểu chủ, các nghề thủ công: bị phá sản, bị sa thải, thất nghiệp, tư sản dân tộc gặp khó khăn trong kinh doanh, nhà buôn nhỏ đóng cửa.
- Xã hội Việt Nam có: hai mâu thuẫn cơ bản là:
+ Dân tộc Việt Nam >< thực dân Pháp (cơ bản).
+ Nông dân >< địa chủ phong kiến.
=> Cuối thập kỉ 20, phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển lôi kéo nhiều tầng lớp tham gia.
- Đầu 1930, khởi nghĩa Yên Bái thất bại, Pháp khủng bố dã man những người yêu nước.
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, kịp thời lãnh đạo nhân dân đứng lên chống phong kiến đế quốc.
II. Phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh
1. Phong trào cách mạng 1930 - 1931
a, Phong trào trên toàn quốc
- Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế – xã hội, phong trào cách mạng lên cao, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời kịp thời lãnh đạo phong trào đấu tranh của công nông trong cả nước.
- Tháng 2 đến tháng 4/1930 nhiều cuộc đấu tranh của công nhân và nông dân nổ ra.
+ Mục tiêu: đòi cải thiện đời sống, công nhân đòi tăng lương, giảm giờ làm; nông dân đòi giảm sưu thuế.
+ Khẩu hiệu: “Đả đảo chủ nghĩa đế quốc! Đả đảo phong kiến”, “Thả tù chính trị”, …
- Nhân ngày Quốc tế lao động 1/5, cả nước bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh, đây là bước ngoặt của phong trào cách mạng Lần đầu tiên công nhân Việt Nam biểu tình kỷ niệm ngày Quốc tế lao động, đấu tranh đòi quyền lợi cho nhân dân lao động trong nước, thể hiện tình đoàn kết cách mạng với nhân dân lao động thế giới.
- Tháng 6 đến tháng 8/1930, cuộc đấu tranh của công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác trên cả nước.
b, Ở Nghệ - Tĩnh
- Tháng 9/1930 phong trào dâng cao ở Nghệ An và Hà Tĩnh
+ Nông dân biểu tình có vũ trang tự vệ với hàng nghìn người kéo đến huyện lị, tỉnh lị đòi giảm thuế ở các huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Anh Sơn (Nghệ An), Kỳ Anh (Hà Tĩnh) …
+ Phong trào được công nhân Vinh - Bến Thủy hưởng ứng.
- Ngày 12/ 9/1930 biểu tình của 8000 nông dân Hưng Nguyên (Nghệ An):
+ Khẩu hiệu: “Đả đảo chủ nghĩa đế quốc!”. Đến gần Vinh, con số lên tới 3 vạn người, xếp hàng dài 4 km.
+ Pháp đàn áp dã man: cho máy bay ném bom làm chết 217 người, bị thương 126 người.
- Hệ thống chính quyền thực dân, phong kiến bị tê liệt, tan rã ở nhiều thôn, xã.
- Nhiều cấp ủy Đảng ở thôn xã lãnh đạo nhân dân tự quản lý đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội ở địa phương, làm chức năng của chính quyền, gọi là Xô viết.
2. Xô viết Nghệ - Tĩnh
- Tháng 09/1930, tại Nghệ An ở Thanh Chương, Nam Đàn, Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu. Ở Hà Tĩnh, Xô viết hình thành ở Can Lộc, Nghi Xuân, Hương Khê … thực hiện quyền làm chủ, điều hành mọi mặt đời sống xã hội.
+ Chính trị:
Quần chúng tự do tham gia các đoàn thể cách mạng.
Các đội tự vệ đỏ và tòa án nhân dân thành lập.
+ Kinh tế:
Chia ruộng đất công cho dân cày nghèo.
Bãi bỏ thuế thân, thuế chợ, thuế đò, thuế muối, xóa nợ cho người nghèo.
Đắp đê, phòng lụt, sửa chữa cầu đường.
Lập các tổ chức sản xuất để nông dân giúp đỡ nhau
+ Văn hóa, xã hội:
Xóa bỏ tệ nạn mê tín, dị đoan, rượu chè, cờ bạc, trộm cắp.
Trật tự trị an giữ vững, tình thần đoàn kết, giúp đỡ nhau được xây dựng.
Nhận xét:
- Xô viết Nghệ Tĩnh là đỉnh cao của phong trào 1930 - 1931, là nguồn cổ vũ mạnh nẽ của nhân dân.
- Trước tác động của phong trào, thực dân Pháp khủng bố dã man.
=> Nhiều cơ quan lãnh đạo của Đảng, cơ sở quần chúng bị phá vỡ, cán bộ, đảng viên bị bắt ….
- Từ giữa năm 1931, phong trào cách mạng trong cả nước dần lắng xuống.
3. Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam (10 - 1930)
a, Hoàn cảnh
- Giữa lúc phong trào của quần chúng đang diễn ra quyết liệt, tháng 10/1930 Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam tại Hương Cảng (Trung Quốc) đươc họp.
b, Nội dung
- Đổi tên Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng Cộng sản Đông Dương.
- Cử ra Ban Chấp hành Trung ương chính thức do Trần Phú làm Tổng bí thư
- Thông qua Luận cương chính trị của Đảng.
* Nội dung Luận cương chính trị tháng 10 - 1930
- Đường lối chiến lược và Sách lược: Cách mạng Đông Dương lúc đầu là cách mạng tư sản dân quyền, sau đó tiến thẳng lên xã hội chủ nghĩa, bỏ qua thời kỳ tư bản chủ nghĩa.
- Nhiệm vụ chiến lược cách mạng: đánh phong kiến và đánh đế quốc là hai nhiệm vụ có quan hệ khăng khít.
- Động lực cách mạng: công nhân và nông dân.
- Lãnh đạo cách mạng: giai cấpcông nhân – Đội tiên phong là Đảng Cộng sản.
- Nêu rõ hình thức, biện pháp đấu tranh, quan hệ giữa cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới.
* Hạn chế
- Chưa nêu được mâu thuẫn chủ yếu của xã hội Đông Dương.
- Không đưa ngọn cờ dân tộc lên hàng đầu, nặng về đấu tranh giai cấp và cách mạng ruộng đất.
- Đánh giá không đúng khả năng cách mạng của tầng lớp tiểu tư sản, giai cấp tư sản dân tộc, khả năng lôi kéo bộ phận trung, tiểu địa chủ tham gia Mặt trận dân tộc thống nhất, chống đế quôc và phong kiến.
4. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm
a, Ý nghĩa lịch sử
- Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với cách mạng các nước Đông Dương.
- Khối liên minh công nông hình thành.
- Được đánh giá cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.
- Quốc tế Cộng sản công nhận: Đảng Cộng sản Đông Dương là phân bộ độc lập trực thuộc Quốc tế Cộng sản.
- Là cuộc tập dượt đầu tiên cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
b, Bài học kinh nghiệm:Để lại bài học quý về công tác tư tưởng, xây dựng khối liên minh công nông, mặt trận dân tộc thống nhất, tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh …
III. Phong trào cách mạng trong những năm 1932-1935 (giảm tải)
