Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin

51 lượt xem

Chúng tôi giới thiệu Giải bài tập Hóa học lớp 11 Bài 32: Ankin chính xác, chi tiết nhất giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Ankin lớp 11.

Giải bài tập Hóa học lớp 11 Bài 32: Ankin

Câu hỏi và bài tập ( trang 145 SGK Hóa học 11)

Bài 1 trang 145 SGK Hóa học 11:

a) Viết công thức cấu tạo và gọi tên các ankin có công thức C₄H₆ và C₅H₈.

b) Viết công thức cấu tạo của các ankin có tên sau: pent-2-in ; 3-metylpent-1-in; 2,5- đimetylhex-3-in

Phương pháp giải :

a) Viết các đồng phân của ankin

+ Đồng phân mạch cacbon ( mạch nhánh và mạch không phân nhánh)

+ Vị trí liên kết ba

Đọc tên: Tên ankin = số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + số chỉ vị trí liên kết ba +in

b) Từ cách đọc tên dịch ra công thức cấu tạo tương ứng.

Lời giải:

Bài 2 trang 145 SGK Hóa học 11: Viết phương trình hóa học của phản ứng giữa propin và các chất sau:

a) hiđro có xúc tác Pd/PbCO₃

b) dung dịch brom (dư)

c) dung dịch bạc nitrat trong amoniac

d) hiđro clorua có xúc tác HgCl₂

Phương pháp giải:

a) chỉ cộng H2 theo tỉ lệ 1: 1 tạo ra anken

b) cộng Br2 theo tỉ lệ 1: 2

c) phản ứng đặc trưng của ank -1-in => thế H đầu mạch bằng nguyên tử Ag

d) cộng HCl theo tỉ lệ 1: 1 và tuân theo quy tắc cộng maccopnhicop ( cộng Cl vào C bậc cao cho sản phẩm chính)

Lời giải :

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin (ảnh 1)

Bài 3 trang 145 SGK Hóa học 11: Trình bày phương pháp hóa học:

a) Phân biệt axetilen với etilen

b) Phân biệt ba bình không dán nhãn chứa mỗi khí không màu sau: metan, etilen, axetilen

Phương pháp giải :

a) dựa vào tính chất hóa học khác nhau của 2 chất để phân biệt

gợi ý: dùng dung dịch AgNO3

b) dùng dung dịch AgNO3 , dung dịch nước brom

Lời giải chi tiết

a) Cho tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư, chất nào tạo kết tủa thì đó là axetilen, chất nào không tạo kết tủa thì là etilen.

Phương trình phản ứng:

CH ≡CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → AgC≡CAg↓ +2NH₄NO₃

b) Lấy từ 3 bình các mẫu nhỏ để phân biệt.

- Lần lượt dẫn các mẫu khí qua dung dịch AgNO₃/NH₃, mẫu nào làm dung dịch xuất hiện kết tủa thì đó là axetilen

CH ≡CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → AgC≡CAg↓ +2NH₄NO₃

- Lần lượt dẫn 2 mẫu khí còn lại qua dung dịch brom, mẫu khí nào làm nhạt màu nước brom là etilen.

CH₂=CH₂ + Br₂ → BrCH₂=CH₂Br

- Mẫu còn lại là metan.

Bài 4 trang 145 SGK Hóa học 11: Cho các chất sau: metan, etilen, but-2-in và axetilen. Kết luận nào sau đây là đúng?

A. Cả 4 chất đều có khả năng làm mất màu dung dịch brom

B. Có 2 chất tạo kết tủa với dung dịch bạc nitrat trong amoniac

C. Có ba chất có khả năng làm mất màu dung dịch brom

D. Không có chất nào làm nhạt màu dung dịch kali pemanganat

Phương pháp giải:

Chất nào trong phân tử có liên kết π thì sẽ làm mất màu dung dịch nước brom

Lời giải :

A. Sai vì metan không làm mất màu dung dịch nước brom

B. Sai vì chỉ có axetilen tạo được kết tủa với dd AgNO₃ trong NH₃

C. Đúng. 3 chất đó là etilen, but-2-in và axetilen

D. Sai, có 3 chất làm nhạt màu dung dịch kali pemanganat là etilen, but-2-in và axetilen

PTHH:

$C H_{2} = C H_{2} + B r_{2} \to C H_{2} B r - C H_{2} B r$

$C H_{3} - C \equiv C - C H_{3} + 2 B r_{2} \to C H_{3} - C B r_{2} - C B r_{2} - C H_{3}$

$C H \equiv C H + 2 B r_{2} \to C H B r_{2} - C H B r_{2}$

Đáp án C

Bài 5 trang 145 SGK Hóa học 11: Dẫn 3,36 lít khí hỗn hợp A gồm propin và etilen đi vào một lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thấy còn 0,840 lít khí thoát ra và có m gam kết tủa. Các thể tích khí đo ở đktc

a) Tính phần trăm thể tích etilen trong A

b) Tính m

Phương pháp giải:

a) Chỉ có axetilen tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ còn etilen thì không tác dụng => khí thoát ra là khí etilen V = 0,84 (lít)

=> $% V_{C_{2} H_{4}} = \frac{V_{C_{2} H_{4}}}{V_{h h}} .100 % = ?$

b) Tính mol của C₃H₄

Viết PTHH xảy ra, tính số mol AgC≡C-CH₃↓theo số mol của C₃H₄

CH ≡C-CH₃ + AgNO₃ + NH₃ → AgC≡C-CH₃↓ +NH₄NO₃

Lời giải:

a) Chỉ có axetilen tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ còn etilen thì không tác dụng => khí thoát ra là khí etilen V = 0,84 (lít)

$% V_{C_{2} H_{4}} = \frac{V_{C_{2} H_{4}}}{V_{h h}} .100 % = \frac{0, 84}{3, 36} .100 % = 25 %$

b) $n_{C_{3} H_{4}} = \frac{3, 36 - 0, 84}{22.4} = 0, 1125 (m o l)$

CH ≡C-CH₃ + AgNO₃ + NH₃ → AgC≡C-CH₃↓ +NH₄NO₃

0,1125 → 0,1125 (mol)

m↓ = 0,1125.147=16,5375 (g)

Bài 6 trang 145 SGK Hóa học 11: Trong số các ankin có công thức phân tử C₅H₈có mấy chất tác dụng được với dung dịch AgNO₃trong NH₃

A. 1 chất

B. 2 chất

C. 3 chất

D. 4 chất

Phương pháp giải :

Viết tất cả các đồng phân của ankin có công thức phân tử

Xem có bao nhiêu các ankin có liên kết ba đầu mạch thì sẽ tác dụng được với dd AgNO3 trong NH3

Lời giải:

Công thức phân tử C₅H₈có 3 đồng phân ankin

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin (ảnh 3)

Công thức (1) và (3) có liên kết ba đầu mạch nên có phản ứng với dung dịch AgNO₃trong NH₃

$C H \equiv C - C H_{2} - C H_{2} - C H_{3} + A g N O_{3} + N H_{3} \to C A g \equiv C - C H_{2} - C H_{2} - C H_{3} + N H_{4} N O_{3}$

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin (ảnh 5)

=> có 2 chất

Đáp án B

Lý thuyết Bài 32: ankin

I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

1. Đồng đẳng

- Ankin là hiđrocacbon không no mạch hở, trong phân tử có 1 liên kết ba

- CTTQ của dãy đồng đẳng ankin là: C_nH_2n-2 (n $⩾$ 2)

- Công thức đơn giản nhất là axetilen (CH≡CH).

- Đặc biệt phân tử CH≡CH có cấu trúc đường thẳng.

2. Đồng phân

- C₂H₂ và C₃H₄ không có đồng phân ankin

- Các chất từ C4 trở đi có đồng phân vị trí liên kết ba và từ C5 có đồng phân mạch C

Ví dụ: C₅H₈ có 3 đồng phân.

CH≡C–CH₂–CH₂–CH₃; CH₃–C≡C–CH₂–CH₃

CH≡C–CH(CH₃)–CH₃

3. Danh pháp

- Tên thường: tên gốc ankyl liên kết với nguyên tử C của liên kết ba + axetilen

- Tên thay thế: số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + số chỉ vị trí liên kết ba + in

Ví dụ:

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin (ảnh 6)

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy, khối lượng riêng tăng dần theo chiều tăng của phân tử khối

- Ankin nhẹ hơn nước, không tan trong nước

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Phản ứng cộng

- Cộng hiđro: C_nH_2n-2 + 2H₂ $\overset{N i, t^{o}}{\to}$ C_nH_{2n + 2}

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin (ảnh 7)

- Cộng brom, clo: C_nH_2n + 2Br₂ $\to$ C_nH_2nBr₄

- Cộng HX( với X là OH, Halogen,...): C_nH_2n-2+ 2HX $\to$ C_nH_2nX₂

2. Phản ứng đime hóa và trime hóa

- Đime hóa:

$2 C H \equiv C H \overset{t^{o}, x t}{\to} C H_{2} = C H - C \equiv C H$ (Vinyl axetilen)

- Trime hóa:

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin (ảnh 8)

3. Phản ứng thế bằng ion kim loại

$C H \equiv C H + 2 A g N O_{3} + 2 N H_{3} \to C A g \equiv C A g ↓ + N H_{4} N O_{3}$

Lưu ý: Chỉ có các ank - 1 - in có phản ứng trên tương tự như axetilen, nên người ta dùng phản ứng này để nhận biết ank - 1 - in với các ankin khác và các hiđrocacbon khác

4. Phản ứng oxi hóa

- Ankin cháy trong không khí sinh ra CO₂ và H₂O và tỏa nhiều nhiệt.

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin (ảnh 9)

- Ankin cũng làm mất màu dung dịch KMnO₄ tương tự như anken

IV. ĐIỀU CHẾ

- Trong phòng TN axetilen điều chế bằng cách cho CaC₂ tác dụng với nước

$C a C_{2} + H_{2} O \to C_{2} H_{2} + C a (O H)_{2}$

- Trong công nghiệp thì axetilen được điều chế từ metan

V. ỨNG DỤNG

- Axetilen được dùng làm đèn xì để hàn, cắt kim loại

- Là nguyên liệu quan trọng để điều chế nhiều chất hữu cơ

Sơ đồ tư duy: Ankin

Giải SGK, SBT, Chuyên đề Hóa Học Lớp 11

Giải Hóa học 11 Bài 32: Ankin

Xem thêm các chương trình khác: