Lý thuyết Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Muốn làm tốt bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí, ngoài các yêu cầu chung đối với mọi bài văn, cần chú ý vận dụng các phép lập luận giải thích, chứng minh, phân tích, tổng hợp.

Dàn bài chung: 3 phần (Mở bài, thân bài, kết bài).

- Mở bài: Giới thiệu tác phẩm (tùy theo yêu cầu cụ thể của đề bài) và nêu ý kiến đánh giá.

Muốn làm tốt bài nghị luận nói chung cần phải: nêu rõ vấn đề nghị luận, thể hiện ý kiến riêng của người viết, vận dụng các phép lập luận phù hợp.

Thân bài gồm:
Nêu các luận điểm chính về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm; có phân tích, chứng minh bằng các luận cứ tiêu biểu và xác thực.
=> Đánh giá chung về vấn đề nghị luận nằm trong phần kết bài.

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và vấn đề cần bàn luận (tác giả Nam Cao, tác phẩm Lão Hạc và nhân vật ông Giáo).

+ Câu B: thuộc nghị luận về đoạn thơ, bài thơ.
+ Câu E: đây là khía cạnh nhỏ, không đủ trở thành vấn đề để nghị luận.
+ Câu A, C, D, F là những vấn đề có thể nghị luận của tác phẩm.
=> Bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) có thể bàn về chủ đề, nhân vật, cốt truyện, nghệ thuật của truyện.
- Đáp án:
+ A, C, D, F: đúng
+ B, E: sai

Giữa các phần, các đoạn của bài văn cần có sự liên kết hợp lí, tự nhiên.

Trong quá trình triển khai các luận điểm, luận cứ cần thể hiện sự cảm thụ và ý kiến riêng của người viết về tác phẩm.