Bài 37 : Địa lí ngành thương mại và ngành tài chính ngân hàng

Sự hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, đặc điểm về dân số và quần cư góp phần ảnh hưởng đến sự phân bố và quy mô các cơ sở giao dịch tài chính, ngân hàng.

Khi:

- Xuất khẩu > Nhập khẩu: Xuất siêu.

- Xuất khẩu < Nhập khẩu: Nhập siêu.

=> Đề ra cho giá trị hàng nhập khẩu lớn hơn giá trị hàng xuất khẩu -> nhập siêu

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hoạt động với mục đích thúc đẩy hợp tác tiền tệ toàn cầu, bảo đảm sự ổn định tài chính, tạo thuận lợi cho thương mại quốc tế.

Các nước đang phát triển: xuất khẩu nông sản, khoáng sản, hàng tiêu dùng và nhập nguyên liệu,máy móc.

Sự phân bố các cơ sở giao dịch tài chính, ngân hàng thường gắn với các trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá của các quốc gia và vùng lãnh thổ.

Các khu vực có tỉ trọng buôn bán so với toàn thế giới và nội vùng lớn nhất là Châu Âu, Châu Á, Bắc Mĩ.

Các thành tựu khoa học - công nghệ ảnh hưởng đến sự nhanh chóng, chính xác của các dịch vụ tài chính, cũng như sự liên kết giữa ngành tài chính - ngân hàng với các ngành kinh tế khác.

Vai trò của hoạt động thương mại là: điều tiết sản xuất,  thúc đẩy sản xuất hàng hóa, hướng dẫn tiêu dùng.

=> Loại đáp án A, B, D

- Phân tích thị trường trong nước và quốc tế là vai trò của ngoại thương, không phải của ngành thương mại nói chung.

Ngân hàng Thế giới (WB) là một tổ chức tài chính quốc tế được thành lập vào tháng 7-1994, trụ sở tại Oa-sinh-tơn DC (Hoa Kì).

WB hiện có 187 quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam.

Vai trò của nội thương là

- Thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ

- Tạo ra thị trường thống nhất trong nước

- Phục vụ cho nhu cầu của từng cá nhân trong xã hội 

=> Loại đáp án A, B, C

- Gắn thị trường trong nước với quốc tế là vai trò của ngoại thương, không phải là vai trò của nội thương.

Ở các nước đang phát triển, ngành tài chính - ngân hàng phát triển muộn hơn, hệ thống cơ sở vật chất - kĩ thuật của ngành và các dịch vụ tài chính - ngân hàng đang từng bước được hoàn thiện.

Sự phân công lao động theo lãnh thổ có nghĩa là trong quá trình sản xuất mỗi vùng có những thế mạnh nhất định -> tạo ra sản phẩm hàng hóa mang tính chuyên môn hóa của vùng đó. Thông qua hoạt động buôn bán, trao đổi ở thị trường trong nước (nội thương)-> các vùng sẽ trao đổi sản phẩm của mình với bên ngoài đồng thời tiêu thụ sản phẩm của vùng khác mà mình không có.

=> Như vậy, khi nội thương phát triển thị trường trong nước được thống nhất, hàng hóa lưu thông dễ dàng sẽ thúc đẩy trao đổi hàng hóa giữa các vùng -> đẩy mạnh phân công lao động theo lãnh thổ giữa các vùng.

Các thành tựu khoa học - công nghệ ngày càng ứng dụng mạnh mẽ trong nghiệp vụ tài chính, ngân hàng, như trí tuệ nhân tạo (AI), tư vấn tự động (Chatbot), công nghệ chuỗi khối (Blockchain),...

Công thức tính: cán cân xuất nhập khẩu = Giá trị xuất khẩu – Giá trị nhập

Áp dụng công thức: Cán cân xuất nhập khẩu của nước ta = 15 -16,2 =  -1,2 tỉ USD

=> Nhập siêu (cán cân xuất nhập khẩu âm)

Vị trí địa lí ảnh hưởng đến sự lựa chọn địa điểm hoạt động của các cơ sở giao dịch tài chính - ngân hàng.

Hoa Kỳ là nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới (chiếm khoảng 30% tổng GDP toàn thế giới), tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa lớn, đóng vai trò chi phối nhiều đối với nền kinh tế thế giới => mệnh giá đồng USD có giá trị cao và được coi là ngoại tệ mạnh.

Ở các nước phát triển, ngành tài chính - ngân hàng có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, cơ sở vật chất - kĩ thuật của ngành hiện đại, các dịch vụ tài chính - ngân hàng đa dạng.

Nhận xét:

- Trung Quốc có tổng giá trị xuất nhập khẩu lớn nhất (5027 tỉ USD) => Nhận xét A đúng

- Hoa Kì có cán cân xuất nhập khẩu âm (- 803 tỉ USD) -> Hoa Kì là nước nhập siêu (nhập khẩu lớn hơn xuất khẩu) => Nhận xét B không đúng.

- Cộng hòa Liên bang Đức có cán cân xuất nhập khẩu dương (279 USD) -> Cộng hòa Liên bang Đức là nước xuất siêu (xuất khẩu lơn hơn nhập khẩu) => Nhận xét C đúng.

- Tổng giá trị xuất nhập khẩu của Trung Quốc gấp Anh là:   5027 : 1086 = 4,63 lần => Nhận xét D đúng.

Trình độ phát triển kinh tế và mức sống của người dân ảnh hưởng đến mức độ thực hiện các hoạt động giao dịch tài chính - ngân hàng.

- Hoạt động ngoại thương là sự trao đổi buôn bán hàng hóa giữa một nước với các nước bên ngoài lãnh thổ trong cùng khu vực hoặc trên thế giới.

- Hiện nay, toàn cầu hóa và khu vực hóa đang phát triển mạnh mẽ -> đây là quá trình liên kết giữa các quốc gia, khu vực trên thế giới về nhiều mặt: kinh tế, chính trị, quốc phòng, văn hóa - xã hội…Đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế đã hình thành nhiều tổ chức liên kết về kinh tế, các diễn đàn hợp tác thương mại lớn như WTO, APEC, EU....qua đó các nước có nhiều cơ hội hợp tác với nhau, mở rộng thị trường buôn bán xuất nhập khẩu hàng hóa -> thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ hoạt động ngoại thương trên thế giới.

Ví dụ. Sau khi gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) nước ta có thêm nhiều bạn hàng trao đổi xuất nhập khẩu hàng hóa, mở rộng buôn bán với các nền kinh tế lớn như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, Úc, Hàn Quốc…