1. VƯƠNG QUỐC CAMPUCHIA
- Đất nước Campuchia như một lòng chảo khổng lồ, xung quanh là rừng cao nguyên bao bọc, còn đáy chảo là Biển Hồ và vùng phụ cận với những cánh đồng phì nhiêu, màu mỡ.
- Là một trong những nước có lịch sử lâu đời và phát triển nhất ở Đông nam Á.
- Tộc người Khơme (thuộc nhóm Môn), sống ở phía bắc Cam- pu -chia, giỏi săn bắn, đào ao, đắp hồ trữ nước, biết khắc chữ Phạn ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ.
- Từ thế kỉ VI đến VIII, lập nước Chân Lạp.
- Thế kỷ IX đến XV là thời kỳ phát triển của vương quốc Cam pu chia (Ăng co huy hoàng) – sau này lấy tên Ăng – co đặt tên cho thời kì dài nhất và phát triển nhất của nước Campuchia phong kiến.
+ Nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp, thủ công nghiệp phát triển.
+ Mở rộng lãnh thổ về phía đông: tiến đánh Cham pa, trung và hạ lưu sông Mê nam (Thái Lan), trung lưu sông Mê Công (Lào), tiến đến bắc bán đảo Mã Lai => Thế kỉ X – XII, Campuchia trở thành một trong những vương quốc mạnh và ham chiến trận nhất Đông Nam Á.
+ Kinh đô Ăng co với đền tháp đồ xộ như Angcovát, AngcoThom.
- Cuối thế kỷ XIII suy yếu, sau 5 lần bị người Thái xâm, năm 1432 người Khơme bỏ kinh đô Ăngco, lui về phía cư trú nam Biển Hồ (Phnôm Pênh) => Chính quyền phong kiến Campuchia luôn phải đối phó với những cuộc tấn công từ bên ngoài và mưu sát, tranh giành địa vị lẫn nhau => đất nước suy kiệt khi thực dân Pháp đến xâm lược (1863)
* Văn hóa: rất độc đáo
- Có chữ viết riêng từ chữ Phạn. Các bài văn bia ngoài phần mở đầu theo thói quen viết bằng chữ Phạn, còn phần lớn đều được viết bằng chữ Khơ-me cổ.
- Văn học dân gian và văn học viết phản ảnh tình cảm của con người đối với thiên nhiên, con người.
- Kiến trúc Hin đu giáo và kiến trúc Phật giáo: quần thể Ăng - co Vát và Ăng - co Thom.
2. VƯƠNG QUỐC LÀO
- Điều kiện tự nhiên:
+ Gắn liền với dòng sông Mê Công: nguồn tài nguyên thủy văn dồi dào, trục giao thông của đất nước + nhân tố tự nhiên thống nhất Lào về địa lí.
+ Đồng bằng tự nhiên hẹp nhưng là vựa lúa của Lào.
- Người Lào Thơng là chủ nhân của văn hóa đồ đá, đồ đồng. Họ tạo ra chum đá (cánh đồng Chum ở Xiêng Khoảng).
- Thế kỷ XIII người Thái di cư đến gọi là người Lào Lùm (người Lào ở thấp).
- Năm 1353, Pha Ngừm lập nước Lan Xang - Triệu Voi
- Vua -Lan Xang (XV – XVII): chia đất nước thành các mường; xây dựng quân đội; quan hệ hòa hiếu với các nước láng giềng. Cương quyết chống xâm lược Miến Điện.
- Thế kỷ XVIII Lang Xang suy yếu bị Xiêm chiếm (khởi nghĩa của Chậu A Nụ chống Xiêm năm 1827).
- Thế kỷ XIX là thuộc địa của Pháp.
*Văn hóa:
- Lào có hệ thống chữ viết riêng được xây dựng một cách sáng tạo trên cơ sở vận dụng các nét chữ cong của Campuchia và Mianma.
- Người Lào thích ca hát.
- Thế kỷ XIII, đạo phật truyền vào theo một dòng mới.
- Kiến trúc có Thát Luổng – dáng vẻ độc đáo, riêng biệt của người Lào.
