I. Cộng hai số nguyên cùng dấu
1. Phép cộng hai số nguyên dương
Cộng hai số nguyên dương chính là cộng hai số tự nhiên khác 0.
Ví dụ: 2+4=6.
2. Phép cộng hai số nguyên âm
Để cộng hai số nguyên âm, ta làm như sau:
Bước 1: Bỏ dấu “-” trước mỗi số
Bước 2: Tính tổng của hai số nguyên dương nhận được ở Bước 1.
Bước 3: Thêm dấu “-” trước kết quả nhận được ở Bước 2, ta có tổng cần tìm.
Nhận xét:
- Tổng của hai số nguyên dương là số nguyên dương.
- Tổng của hai số nguyên âm là số nguyên âm.
Chú ý: Cho a,b là hai số nguyên dương, ta có:
(+a)+(+b)=a+b(−a)+(−b)=−(a+b)
Ví dụ:
(−3)+(−5)=−(3+5)=−8.
(−13)+(−7)=−(13+7)=−20.
II. Số đối của một số nguyên
Hai số nguyên trên trục số nằm ở hai phía của điểm 0 và cách đều điểm 0 được gọi là hai số đối nhau.
Chú ý:
- Số đối của một số nguyên dương là một số nguyên âm.
- Số đối của một số nguyên âm là một số nguyên dương.
- Số đối của 0 là 0.
Ví dụ:
+ Số đối của 3 là −3.
+ Số đối của −12 là 12.
+ Số đối của 2021 là −2021.
III. Cộng hai số nguyên khác dấu
Để cộng hai số nguyên khác dấu, ta làm như sau:
Bước 1: Bỏ dấu “-” trước số nguyên âm, giữ nguyên số còn lại.
Bước 2. Trong hai số nguyên dương nhận được ở Bước 1, ta lấy số lớn hơn trừ đi số nhỏ hơn.
Bước 3. Cho hiệu vừa nhận được dấu ban đầu của số lớn hơn ở Bước 2, ta có tổng cần tìm.
Nhận xét: Hai số nguyên đối nhau có tổng bằng 0: a+(−a)=0.
Chú ý:
- Nếu số dương lớn hơn số đối của số âm thì ta có tổng dương.
- Nếu số dương bằng số đối của số âm thì ta có tổng bằng 0.
- Nếu số dương bé hơn số đối của số âm thì ta có tổng âm.
Ví dụ:
a) (−8)+2=−(8−2)=−6.
b) 17+(−5)=17−5=12.
c) (−5)+5=0 (Do −5 và 5 là hai số đối nhau).
IV. Tính chất của phép cộng các số nguyên
Phép cộng số nguyên có các tính chất:
- Giao hoán: a+b=b+a;
- Kết hợp: (a+b)+c=a+(b+c);
- Cộng với số 0: a+0=0+a;
- Cộng với số đối: a+(−a)=(−a)+a=0.
Ví dụ 1:
Tính một cách hợp lí: (−34)+(−15)+34
Ta có:
(−34)+(−15)+34
=(−15)+(−34)+34 (Tính chất giao hoán)
=(−15)+[(−34)+34] (Tính chất kết hợp)
=(−16)+0 (cộng với số đối)
=−16 (cộng với số 0).
Ví dụ 2:
Trong một ngày, nhiệt độ ở Mát-xcơ-va lúc 5 giờ là −7oC, đến 10 giờ tăng thêm 6oC và lúc 12 giờ tăng thêm 4oC. Nhiệt độ ở Mát-xcơ-va lúc 12 giờ là bao nhiêu?
Giải
Nhiệt độ ở Mát-xcơ-va lúc 12 giờ là:
(−7)+6+4=(−7)+(6+4)=(−7)+10=10−7=3(oC).