Cho \(\dfrac{x}{3} = \dfrac{y}{4};\dfrac{y}{3} = \dfrac{z}{5}\) và \(2x - 3y + z = 6\). Khi đó \(x - 2y + z\) bằng:
Trả lời bởi giáo viên
Ta có: \(\dfrac{x}{3} = \dfrac{y}{4} \Rightarrow \dfrac{x}{{3.3}} = \dfrac{y}{{4.3}}\) hay \(\dfrac{x}{9} = \dfrac{y}{{12}}\,\,\,(1)\)
\(\dfrac{y}{3} = \dfrac{z}{5} \Rightarrow \dfrac{y}{{3.4}} = \dfrac{z}{{5.4}}\) hay \(\dfrac{y}{{12}} = \dfrac{z}{{20}}\,\,\,\,(2)\)
Từ \((1);(2)\) suy ra \(\dfrac{x}{9} = \dfrac{y}{{12}} = \dfrac{z}{{20}}\).
Áp dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau ta có:
\(\dfrac{x}{9} = \dfrac{y}{{12}} = \dfrac{z}{{20}}\)\( = \dfrac{{2x}}{{18}} = \dfrac{{3y}}{{36}} = \dfrac{{2x - 3y + z}}{{18 - 36 + 20}} = \dfrac{6}{2} = 3\)
Do đó
\(\dfrac{x}{9} = 3 \Rightarrow x = 3.9 = 27\);
\(\dfrac{y}{{12}} = 3 \Rightarrow y = 3.12 = 36\);
\(\dfrac{z}{{20}} = 3 \Rightarrow z = 3.20 = 60\).
Khi đó \(x - 2y + z = 27 - 2.36 + 60 = 15\)
Hướng dẫn giải:
+ Chia các tỉ số ở đẳng thức \(\dfrac{x}{3} = \dfrac{y}{4}\) cho \(3\) và chia các tỉ số ở đẳng thức \(\dfrac{y}{3} = \dfrac{z}{5}\) cho \(4\) để làm xuất hiện dãy tỉ số bằng nhau.
+ Áp dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau để tìm \(x,y,z\): Từ \(\dfrac{a}{b} = \dfrac{c}{d} = \dfrac{e}{f}\) ta suy ra \(\dfrac{a}{b} = \dfrac{c}{d} = \dfrac{e}{f} = \dfrac{{ma + nc + pe}}{{mb + nd + pf}}\) (Giả thiết các tỉ số đều có nghĩa)
+ Tính \(x - 2y + z\)