Cho hình chóp $S.ABCD$ có đáy $ABCD$ là hình vuông tâm $O$, tam giác $SBD$ cân tại $S$. Gọi $M$ là điểm tùy ý trên $AO$. Mặt phẳng \(\left( \alpha \right)\) đi qua $M$ và song song với $SA,BD$ cắt $SO,SB,AB$ tại $N,P,Q$. Tứ giác $MNPQ$ là hình gì?
Trả lời bởi giáo viên
Tam giác $SBD$ cân tại $S$ nên $SB = SD$ .
Suy ra \(\Delta SBC = \Delta SDC\left( {c.c.c} \right) \Rightarrow \widehat {SCB} = \widehat {SCD}\).
Gọi $I$ là trung điểm của $SC$ .
Xét hai tam giác $IBC$ và $ICD$ có:
$IC$ chung
$BC = DC$ ($ABCD$ là hình vuông)
\(\widehat {ICB} = \widehat {ICD}\,\left( {cmt} \right)\)
Do đó \(\Delta IBC = \Delta IDC\left( {c.g.c} \right) \Rightarrow IB = ID\) hay tam giác $ICD$ cân tại $I$ .
Do $O$ là trung điểm của $BD$ nên $IO$ là đường trung tuyến trong tam giác cân \( \Rightarrow IO \bot BD.\)
Mà $SA//IO$ nên \(SA \bot BD.\)
Ta có: \(\left\{ \begin{array}{l}M \in \left( \alpha \right) \cap \left( {ABCD} \right)\\BD\parallel \left( \alpha \right)\\BD \subset \left( {ABCD} \right)\end{array} \right.\)
Suy ra giao tuyến của \(\left( \alpha \right)\) với $\left( {ABCD} \right)$ là đường thẳng qua $M$ và song song với $BD$ cắt $AB$ tại $Q$ \( \Rightarrow MQ\parallel BD.\,\,\left( 1 \right)\)
Ta có: \(\left\{ \begin{array}{l}Q \in \left( \alpha \right) \cap \left( {SAB} \right)\\SA\parallel \left( \alpha \right)\\SA \subset \left( {SAB} \right)\end{array} \right.\) suy ra giao tuyến của \(\left( \alpha \right)\)với $\left( {SAB} \right)$ là đường thẳng đi qua $Q$ và song song với $SA$ cắt $SB$ tại $P$ . Do đó $QP//SA\left( 2 \right)$
Ta có: \(\left\{ \begin{array}{l}P \in \left( \alpha \right) \cap \left( {SBD} \right)\\BD\parallel \left( \alpha \right)\\BD \subset \left( {SBD} \right)\end{array} \right.\)suy ra giao tuyến của \(\left( \alpha \right)\)với $\left( {SBD} \right)$ là đường thẳng đi qua $P$ và song song với $BD$ cắt $SO$ tại $N$ . Do đó $PN//BD\left( 3 \right)$ .
Ta có: \(\left\{ \begin{array}{l}\left( \alpha \right) \cap \left( {SAC} \right) = MN\\SA\parallel \left( \alpha \right)\\SA \subset \left( {SAC} \right)\end{array} \right. \Rightarrow MN\parallel SA.\) (4).
Từ (1) và (3) suy ra $PN//MQ//BD$ , từ (2) và (4) suy ra $QP//MN//SA$ . Do đó $MNPQ$ là hình bình hành.
Lại có \(SA \bot BD \Rightarrow MN \bot MQ\) .
Vậy $MNPQ$ là hình chữ nhật.
Hướng dẫn giải:
- Dựa vào tính chất: Nếu hai mặt phẳng \(\left( \alpha \right)\) và \(\left( \beta \right)\) có điểm chung $M$ và lần lượt chứa hai đường thẳng song song d và d’ thì giao tuyến của \(\left( \alpha \right)\) và \(\left( \beta \right)\) là đường thẳng đi qua $M$ và song song với $d$ và $d'$ để xác định thiết diện của hình chóp.
- Sử dụng các tính chất về đường cao, đường trung tuyến trong tam giác cân.
- Vận dụng các dấu hiệu nhận biết hình bình hành và hình chữ nhật.