Đề thi giữa học kì 2 Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo năm 2022 - 2023 có đáp án (Đề 1)

TT

Kĩ năng

Nội dung

Mức độ nhận thức

Tổng % điểm

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

1

Đọc hiểu

Thơ

3

0

5

0

0

2

0

0

60

2

Viết

Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm trữ tình

0

1*

0

1*

0

1*

0

1*

40

Tổng

15

5

25

15

0

30

0

10

100%

Tỉ lệ %

20%

40%

30%

10%

Tỉ lệ chung

60%

40%

TT

Chương/ chủ đề

Nội dung/ đơn vị kiến thức

Mức độ đánh giá

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

1

Đọc hiểu

Thơ

Nhận biết:

- Nhận biết được thể thơ, các yếu tố nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ.

- Nhận biết được nhân vật trữ tình và tình cảm của nhân vật trữ tình gửi gắm.

- Nhận biết tác dụng của các biện pháp tu từ đã học được sử dụng trong bài thơ.

Thông hiểu:

- Phân tích, đánh giá được giá trị thẩm mĩ của các yếu tố hình thức và nội dung trong bài thơ trữ tình.

- Hiểu được thông điệp mà bài thơ gửi gắm.

Vận dụng:

- Vận dụng những kiến thức, kĩ năng đã học vào đọc hiểu văn bản thơ.

3TN

5TN

2TL

2

Viết

Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm trữ tình

Nhận biết:

- Xác định được kiểu bài nghị luận văn học và vấn đề nghị luận.

- Xác định được vấn đề cụ thể (nội dung, hình thức) mà bài viết sẽ phân tích, đánh giá.

Thông hiểu:

- Suy nghĩ và thực hiện theo các bước viết bài văn nghị luận văn học.

Vận dụng:

- Vận dụng những kĩ năng tạo lập văn bản, vận dụng kiến thức của bản thân về những trải nghiệm văn học để viết được bài văn nghị luận văn học hoàn chỉnh đáp ứng yêu cầu của đề.

- Nhận xét, rút ra bài học từ trải nghiệm của bản thân.

Vận dụng cao:

- Có lối viết sáng tạo, hấp dẫn, lôi cuốn; kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm để làm nổi bật ý của bản thân với vấn đề cần bàn luận.

- Lời văn sinh động, giàu cảm xúc, có giọng điệu riêng.

1TL*

3TN

5TN

2TL

1TL

Tỉ lệ (%)

20%

40%

30%

10%

Tỉ lệ chung

60%

40%

SỞ GD&ĐT TỈNH ……………………..

ĐỀ SỐ 1

ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ II

Năm học: 2022 – 2023

Điểm

C. Thơ 7 chữ

0,5 điểm

B. Nghệ thuật

0,5 điểm

D. Sự ngậm ngùi, tiếc thương của tác giả khi về thăm lại nhà Bác

0,5 điểm

C. Điệp từ; diễn tả khung cảnh bi thương và sự đau xót của toàn dân tộc trước sự ra đi của Bác

0,5 điểm

D. Tất cả các ý trên

0,5 điểm

B. “Bác ơi, tim Bác mênh mông thế

Ôm cả non sông, mọi kiếp người”

0,5 điểm

D. Kết hợp hài hòa giữa hai yếu tố thơ và nhạc về cấu tứ; sức gợi mở đa dạng, phong phú về hình ảnh và sự mởi mẻ về ngôn từ

0,5 điểm

D. Tất cả đều đúng

0,5 điểm

HS giải thích ý hiểu về câu thơ:

Ý hiểu về câu thơ: “Bác sống như trời đất của ta”

“Trời đất của ta” hiện lên hình ảnh quê hương đất nước, xứ sở thân yêu của ta vô cùng tươi đẹp, rộng lớn. Ca ngợi tầm vóc lớn lao, cao cả của Người. Đó chính là sự nghiệp cách mạng cứu nước cứu dân, lí tưởng và đạo đức cách mạng của Bác Hồ. Bác sống một cuộc đời hết lòng vì nước vì dân.

1,0 điểm

HS chỉ ra sự đối lập giữa khung cảnh bên ngoài và lòng người: Lòng người đau xót, bên ngoài là những ngày thu đẹp trời, trời xanh, ánh nắng lung linh. Miền Nam ngập tràn niềm vui cùng hi vọng với những chiến thắng lẫy lừng. Nhân dân miền Nam đang mơ đến ngày đại thắng để được đón Bác vào thăm, mong được nhìn thấy nụ cười rạng rỡ của Người. Sự đối lập giữa khung cảnh bên ngoài và lòng người gợi lên bao nỗi niềm về sự mất mát phi lí không thể chấp nhận được. Cuộc sống càng tươi đẹp bao nhiêu thì nỗi đau, nỗi xót xa trước sự ra đi của Bác càng lớn bấy nhiêu.

1,0 điểm

Điểm

Mở bài giới thiệu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái quát lại vấn đề và nêu bài học nhận thức.

0,25 điểm

b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Phân tích, đánh giá nội dung, nghệ thuật bài thơ “Thu ẩm” – Nguyễn Khuyến.

0,25 điểm

+ Giới thiệu tác giả Nguyễn Khuyến và bài thơ “Thu ẩm”.

+ Giới thiệu nội dung, nghệ thuật bài thơ.

+ Giới thiệu chung về bài thơ.

+ Phân tích, đánh giá bài thơ để làm rõ vấn đề của tác giả:

* Hai câu đề:

• Cảnh thu ban đêm nơi làng quê nghèo khó với những hình ảnh quen thuộc được quan sát và miêu tả qua đôi mắt đầy tâm trạng của thi nhân: “Ba gian nhà cỏ” (lợp tranh hoặc rạ), “thấp le te” là rất thấp, tưởng như bị bóng tối đè nặng nên biến dạng.

• Ánh sáng “lập loè” của đom đóm làm cho ngõ hẹp càng thêm tối và đêm thêm sâu (khuya).

* Hai câu thực:

• Quan sát và cảm nhận của thi sĩ rất tinh tế: sương thu như “màu khói nhạt” phủ quanh lưng giậu. (Giậu là bờ rào bằng cây, thường trồng cúc tần hay dâm bụt). Bóng trăng soi trên mặt ao lăn tăn gợn sóng, lúc tụ lại, lúc tản ra, tạo cảm giác là “bóng trăng loe”.

• Các phụ âm đầu “l” đứng gần nhau (Làn, lóng lánh, loe) đặc tả cảnh và thể hiện tài năng sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Khuyến.

* Hai câu luận:

• Đối tượng miêu tả là bầu trời xanh ngắt như chất chứa cái gì đó bên trong, khiến nhà thơ băn khoăn tự hỏi: “ai nhuộm mà xanh ngắt”. Đại từ phiếm chỉ “ai” lấp lửng một mối hoài nghi không lời giải đáp.

• Đối tượng miêu tả thứ hai là chính bản thân nhà thơ: “Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe”. Đôi mắt chứa chất đầy tâm trạng.

* Hai câu kết:

• Từ “hay” có hai nghĩa: hay uống rượu (thường xuyên); hay tức là tửu lượng cao. Ở câu thơ này, từ “hay” mang nghĩa thứ hai, Rượu tiếng rằng hay nhưng chỉ dăm ba chén đã say nhè. Say do rượu thì ít mà say do tâm trạng thì nhiều. Nhà thơ muốn mượn rượu để quên đi nỗi buồn đang đầy ắp trong tâm hồn.

* Nghệ thuật của bài thơ:

• Bài thơ làm theo thể thất ngôn bát cú Đường luật, niêm luật rất chỉnh nhưng vẫn dung dị, tự nhiên.

• Nguyễn Khuyến có nhiều sáng tạo trong cách gieo vần và sử dụng từ ngữ, hình ảnh đậm đà tính chất dân tộc.

+ Khái quát, tổng hợp lại vẻ đẹp nội dung và hình thức của bài thơ.

+ Nêu suy nghĩ, đánh giá khái quát và cảm xúc của bản thân về bài thơ.

2,5 điểm

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,5 điểm

e. Sáng tạo: Diễn đạt sáng tạo, sinh động, giàu hình ảnh, có giọng điệu riêng.

0,5 điểm