I. Khái niệm về sự thông tin giữa các tế bào
- Khái niệm: Thông tin giữa các tế bào là quá trình tế bào tiếp nhận, xử lý và trả lời các tín hiệu được tạo ra từ các tế bào khác
- Ý nghĩa:
+ Sinh vật đơn bào tiếp nhận và trả lời các kích thích từ môi trường sống, đảm bảo sự tồn tại và sinh trưởng, phát triển, sinh sản của chúng
+ Sinh vật đa bào (thực vật, động vật, người): thông tin được truyền giữa các tế bào tạo cơ chế điều chỉnh, phối hợp hoạt động đảm bảo tính thống nhất trong cơ thể
- Đặc điểm:
+ Các tế bào thông tin với nhau chủ yếu bằng các tín hiệu hóa học (amino acid, peptid ngắn, phân tử protein lớn, nucleotide, hormone...)
+ Tế bào tiết tiết các tín hiệu hóa học vào khoang gian bào và truyền đến các tế bào đích.
- Có nhiều phương thức truyền tin giữa các tế bào
II. Quá trình truyền tin thông tin giữa các tế bào
- Quá trình thông tin giữa các tế bào bao gồm ba giai đoạn: tiếp nhận, truyền tin nội bào và đáp ứng.
- Từ một phân tử tín hiệu bên ngoài tế bào có thể hoạt hóa một loạt các phân tử truyền tin bên trong tế bào => Quá trình truyền thông tin từ phân tử tín hiệu còn được gọi là quá trình khuếch đại thông tin
III. Ví dụ về sự truyền tin tế bào
1. Sự truyền thông tin từ insulin
- Insulin là hormone nội tiết từ tuyến tụy tác động đến các tế bào như gan, cơ, mỡ khi nồng độ glucose trong máu tăng lên do tiêu hóa thức ăn.
- Insulin khi bị kích thích sẽ huy động các protein vận chuyển glucose ở trên màng sinh chất => Tăng vận chuyển glucose từ máu vào trong tế bào và giảm lượng glucose trong máu.
2. Sự đáp ứng của tế bào với hormone testosterone
- Khi hormone testosterone đi qua màng sinh chất và gắn với thụ thể nội bào tạo phức hệ hormone – thụ thể.
=> Thụ thể được hoạt hóa, biến đổi cấu trúc
- Phức hợp đi vào nhân tế bào và liên kết với các gene đặc thù làm các gene này phiên mã tổng hợp nên mARN và dịch mã tổng hợp các protein tham gia điều hòa quá trình sinh sản.
