I. Cơ cấu kinh tế
a. Khái niệm
- Cơ cấu kinh tế là tổng thể các ngành, lĩnh vực, bộ phận kinh tế có quan hệ hữu cơ tương đối ổn định hợp thành.
b. Phân loại cơ cấu kinh tế
* Cơ cấu kinh tế có thể phân thành: cơ cấu theo ngành, cơ cấu theo thành phần kinh tế và cơ cấu theo lãnh thổ.
* Ý nghĩa:
- Cơ cấu theo ngành kinh tế:
+ Biểu thị tỉ trọng, vị trí của ngành và mối quan hệ giữa các ngành trong nền kinh tế.
+ Phản ánh trình độ phân công lao động xã hội, trình độ phát triển (khoa học – công nghệ, lực lượng sản xuất, ...) của nền sản xuất xã hội.
- Cơ cấu theo thành phần kinh tế:
+ Cho biết sự tồn tại của các thành phần tham gia hoạt động kinh tế.
+ Hình thành trên cơ sở chế độ sở hữu về tư liệu sản xuất.
+ Các thành phần này có tác động qua lại với nhau, vừa hợp tác vừa cạnh tranh trên cơ sở bình đẳng trước pháp luật.
+ Phản ánh khả năng khai thác năng lực tổ chức, sản xuất kinh doanh của các thành phần trong nền kinh tế.
- Cơ cấu theo lãnh thổ:
+ Cho biết mối quan hệ của các bộ phận lãnh thổ hợp thành nền kinh tế.
+ Phản ánh trình độ phát triển, thế mạnh đặc thù của mỗi lãnh thổ.
II. Tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia
- Tổng sản phẩm trong nước hay tổng sản phẩm quốc nội (GDP – Gross Domestic Product):
+ Là tổng giá trị (theo giá thị trường) của tất cả các hàng hóa, dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 1 năm).
+ GDP thể hiện số lượng nguồn của cải tạo ra bên trong quốc gia và là tiêu chí quan trọng để đánh giá sự tăng trưởng kinh tế.
- Tổng thu nhập quốc gia (GNI – Gross National Income):
+ Là tổng thu nhập từ sản phẩm hàng hóa và tiêu dùng do tất cả công dân trong một quốc gia, tạo ra trong một năm (bao gồm công dân cư trú trong nước và cả nước ngoài).
+ Dùng để đánh giá sự tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia một cách đầy đủ và đúng thực lực.
- GDP và GNI bình quân đầu người được tính bằng công thức:
+ CT: GDP bình quân đầu người = Tổng GDP/số dân
Hoặc GNI bình quân đầu người = Tổng GNI/số dân
+ Hai chỉ số này dùng để đánh giá mức sống dân cư của một quốc gia.
