Dùng chùm proton có động năng 1MeV bắn phá hạt nhân \(_3^7Li\) đang đứng yên tạo ra hai hạt nhân X có bản chất giống nhau và không kèm theo bức xạ gamma. Biết hai hạt bay ra đối xứng với nhau qua phương chuyển động của hạt proton và hợp với nhau một góc \(170,{5^0}\). Coi khối lượng xấp xỉ bằng số khối. Cho biết phản ứng thu hay tỏa bao nhiêu năng lượng?
Trả lời bởi giáo viên
+ Phương trình phản ứng:
\(_1^1p + _3^7Li \to _2^4X + _2^4X\)
+ Áp dụng định luật bảo toàn động lượng ta có:
\(\overrightarrow {{p_p}} = \overrightarrow {{p_X}} + \overrightarrow {{p_X}} \)
+ Vẽ trên giản đồ, ta được:
Từ giản đồ ta có:
\(\alpha = \dfrac{{170,{5^0}}}{2} = 85,{25^0}\)
\({p_{{X_1}}} = {p_{{X_2}}} = {p_X}cos\alpha \)
Chiếu (1) theo phương \(\overrightarrow {{v_p}} \), ta được:
\(\begin{array}{l}{p_p} = {p_{{X_1}}} + {p_{{X_2}}} = 2{p_X}cos\alpha \\ \Leftrightarrow {m_p}{v_p} = 2{m_X}{v_X}cos\alpha \\ \Leftrightarrow {\left( {{m_p}{v_p}} \right)^2} = {\left( {2{m_X}{v_X}cos\alpha } \right)^2}\\ \Leftrightarrow 2{m_p}{{\rm{W}}_p} = 4.2{m_X}{{\rm{W}}_X}co{s^2}\alpha \\ \Rightarrow {{\rm{W}}_X} = \dfrac{{{m_p}{{\rm{W}}_p}}}{{4{m_X}co{s^2}\alpha }} = \dfrac{{1.1}}{{4.4.co{s^2}85,{{25}^0}}} = 9,1145MeV\end{array}\)
+ Năng lượng của phản ứng: \(\Delta E = {{\rm{W}}_s} - {{\rm{W}}_t} = 2{W_X} - {{\rm{W}}_p} = 2.9,1145 - 1 \approx 17,23MeV\)
=> Phản ứng tỏa năng lượng 17,2MeV
Hướng dẫn giải:
+ Viết phương trình,
+ Áp dụng định luật bảo toàn động lượng
+ vẽ giản đồ
+ Sử dụng hệ thức lượng trong tam giác
+ Sử dụng biểu thức tính năng lượng của phản ứng: \(\Delta E = {{\rm{W}}_s} - {{\rm{W}}_t}\)