ĐỀ 5
MA TRẬN ĐỀ THI HỌC KÌ I
TT | Kĩ năng | Nội dung | Mức độ nhận thức | Tổng % điểm | |||||||
Nhận biết | Thông hiểu | Vận dụng | Vận dụng cao | ||||||||
TN | TL | TN | TL | TN | TL | TN | TL | ||||
1 | Đọc hiểu | Văn bản nghị luận | 4 | 0 | 4 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 60 |
2 | Viết | Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ | 0 | 1* | 0 | 1* | 0 | 1* | 0 | 1* | 40 |
Tổng | 20 | 5 | 20 | 15 | 0 | 30 | 0 | 10 | 100% | ||
Tỉ lệ % | 25% | 35% | 30% | 10% | |||||||
Tỉ lệ chung | 60% | 40% | |||||||||
BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ THI HỌC KÌ I
TT | Chương/ chủ đề | Nội dung/ đơn vị kiến thức | Mức độ đánh giá | Số câu hỏi theo mức độ nhận thức | |||
Nhận biết | Thông hiểu | Vận dụng | Vận dụng cao | ||||
1 | Đọc hiểu | Văn bản nghị luận | Nhận biết: - Nhận biết được phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu đạt. - Nhận biết được bố cục, những hình ảnh tiểu biểu, các yếu tố ngôn từ trong văn bản. Thông hiểu: - Hiểu được nội dung chính của văn bản. - Rút ra được chủ đề, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc. - Hiểu được giá trị biểu đạt của từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ… Vận dụng: - Trình bày được những cảm nhận sâu sắc và rút ra được những bài học ứng xử cho bản thân. | 4TN | 4TN | 1TL | |
2 | Viết | Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ | Nhận biết: - Giới thiệu được đầy đủ thông tin chính về tên tác phẩm, tác giả, thể loại,… của bài thơ. - Trình bày được những nội dung khái quát của tác phẩm văn học. Thông hiểu: - Triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm phù hợp. Phân tích được những đặc sắc về nội dung, hình thức nghệ thuật và chủ đề của tác phẩm. - Kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm. - Đảm bảo cấu trúc của một văn bản nghị luận; đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Vận dụng: - Nêu được những bài học rút ra từ tác phẩm thơ. - Thể hiện được sự đồng tình / không đồng tình với thông điệp của tác giả (thể hiện trong tác phẩm). Vận dụng cao: - Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của nội dung và hình thức tác phẩm. - Thể hiện rõ quan điểm, cá tính trong bài viết; sáng tạo trong cách diễn đạt. | 1TL* | |||
| Tổng số câu | 4TN | 4TN | 1TL | 1TL | |||
Tỉ lệ (%) | 25% | 35% | 30% | 10% | |||
Tỉ lệ chung | 60% | 40% | |||||
SỞ GD&ĐT TỈNH …………………….. ĐỀ SỐ 5 | ĐỀ THI HỌC KÌ INăm học: 2022 – 2023 Môn: Ngữ văn – Lớp 10(Thời gian làm bài: 90 phút) |
Phần 1: Đọc hiểu (6,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
(1) Trong chuyến thăm này, trái tim tôi thực sự xúc động trước tấm lòng nhân hậu vốn nổi tiếng của người Việt Nam. Qua vô số những người đứng xếp hàng trên các con phố, tươi cười và vẫy tay chào, tôi cảm nhận được tình hữu nghị giữa hai dân tộc. Tối qua, tôi đã đến thăm phố cổ Hà Nội và thưởng thức một vài món ăn đặc sắc của Việt Nam. Tôi đã ăn Bún Chả. Uống một chút bia Hà Nội. Nhưng tôi phải thú thực là đường phố thật đông đúc, cả đời tôi chưa bao giờ thấy có nhiều xe máy đến vậy. Vì vậy tôi chưa thử đi qua đường, nhưng có thể sau này khi có dịp tôi quay trở lại, các bạn có thể chỉ cho tôi cách qua đường.
(2) Tôi không phải là Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên đến Việt Nam trong những năm gần đây. Nhưng tôi là Tổng thống đầu tiên, cũng giống nhiều bạn ở đây, đã trưởng thành sau cuộc chiến giữa hai nước chúng ta. Khi những lực lượng cuối cùng của Hoa Kỳ rời khỏi Việt Nam, tôi mới tròn 13 tuổi. Do vậy lần đầu tiên tôi trực tiếp biết đến Việt Nam và tiếp xúc với người Việt Nam là khi tôi lớn lên ở Hawaii, với cộng đồng người Mỹ gốc Việt đầy tự hào ở đó.
(3) […] Chúng tôi đã thấy những tiến bộ của Việt Nam qua những tòa tháp cao chọc trời và những tòa nhà cao tầng ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, qua những trung tâm mua sắm và khu đô thị mới. Chúng tôi đã thấy những tiến bộ như vậy qua những vệ tinh mà Việt Nam đưa vào không gian và qua một thế hệ mới đang được kết nối trực tuyến, khởi nghiệp và điều hành những doanh nghiệp mới. Chúng tôi đã thấy những tiến bộ như vậy qua hàng chục triệu người Việt Nam kết nối trên Facebook và Instagram. Và các bạn không chỉ đăng những tấm ảnh selfies – mặc dù tôi được biết các bạn rất hay chụp như thế – cho đến giờ có rất nhiều bạn đã mời tôi cùng chụp selfies. Các bạn còn nói lên tiếng nói của mình về những vấn đề mà các bạn quan tâm, như bảo vệ cây cổ thụ ở Hà Nội.
(4) Chính sự năng động như vậy đã đem lại những bước tiến thực sự trong cuộc sống của người dân. Ở đây, ở Việt Nam, các bạn đã giảm mạnh tỉ lệ nghèo đói cùng cực, nâng mức thu nhập của các hộ gia đình và giúp hàng triệu người vươn lên trở thành tầng lớp trung lưu ngày càng lớn mạnh. Đói nghèo, bệnh tật, tỉ lệ tử vong bà mẹ và trẻ em đều giảm. Số người có nước sạch và điện, số trẻ em trai và trẻ em gái được đến trường, tỉ lệ biết đọc biết viết – tất cả đều tăng lên. Đó là sự tiến bộ vượt bậc. Đó là những thành tựu mà các bạn đã có thể đạt được trong một khoảng thời gian rất ngắn.
(Trích Bài phát biểu của Tổng thống Obama trong chuyến thăm Việt Nam, 2016, https://vn.usembassy.gov/vi/obama-ncc240516/)
Câu 1: Đoạn trích trên sử dụng những phương thức biểu đạt nào?
A. Miêu tả và biểu cảm
B. Biểu cảm và tự sự
C. Nghị luận và tự sự
D. Nghị luận và biểu cảm
Câu 2: Trong bài phát biểu, khi đến thăm phố cổ Hà Nội, tổng thống Obama ấn tượng nhất điều gì?
A. Những người đứng xếp hàng trên các con phố, tươi cười và vẫy tay chào
B. Cảm nhận được tình hữu nghị giữa hai dân tộc
C. Thưởng thức một vài món ăn đặc sắc của Việt Nam
D. Đường phố đông đúc, cả đời chưa bao giờ thấy có nhiều xe máy đến vậy
Câu 3: Trong đoạn (3) có sử dụng phép liên kết hình thức nào?
A. Phép lặp, phép thế
B. Phép lặp, phép nối
C. Phép thế, phép nối
D. Phép liên tưởng, phép thế
Câu 4: Từ nào trong các từ dưới đây không phải từ Hán Việt?
A. Tươi cười
B. Nhân hậu
C. Hữu nghị
D. Trưởng thành
Câu 5: Xét về chức năng ngữ pháp, cụm từ “mặc dù tôi biết các bạn rất hay chụp như thế” trong câu “Và các bạn không chỉ đăng những tấm ảnh selfies – mặc dù tôi được biết các bạn rất hay chụp như thế – cho đến giờ có rất nhiều bạn đã mời tôi cùng chụp selfies.” là thành phần gì trong câu?
A. Chủ ngữ
B. Khởi ngữ
C. Phụ chú
D. Trạng ngữ
Câu 6: Biện pháp tu từ nào được sử dụng chủ yếu trong đoạn (3)?
A. Liệt kê, đảo ngữ
B. Điệp cú pháp, liệt kê
C. Điệp cú pháp
D. Liệt kê
Câu 7: Trong đoạn (4), tổng thống Obama nhìn nhận sự tiến bộ của Việt Nam qua những phương diện nào?
A. Đói nghèo, bệnh tật, tỉ lệ tử vong bà mẹ và trẻ em đều giảm
B. Số người có nước sạch và điện, số trẻ em trai và trẻ em gái được đến trường, tỉ lệ biết đọc biết viết – tất cả đều tăng lên
C. Giảm mạnh tỉ lệ nghèo đói cùng cực, nâng mức thu nhập của các hộ gia đình và giúp hàng triệu người vươn lên trở thành tầng lớp trung lưu ngày càng lớn mạnh
D. Giảm mạnh tỉ lệ nghèo đói cùng cực, nâng mức thu nhập của các hộ gia đình và giúp hàng triệu người vươn lên trở thành tầng lớp trung lưu ngày càng lớn mạnh. Đói nghèo, bệnh tật, tỉ lệ tử vong bà mẹ và trẻ em đều giảm. Số người có nước sạch và điện, số trẻ em trai và trẻ em gái được đến trường, tỉ lệ biết đọc biết viết – tất cả đều tăng lên
Câu 8: Tình cảm của nhân dân Việt Nam dành cho tổng thống Mỹ khi ông sang thăm Việt Nam nói lên điều gì?
A. Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước của con người Việt Nam
B. Truyền thống tốt đẹp của đất nước, con người Việt Nam, hồn hậu, hiếu khách
C. Tôn vinh tình hữu nghị, thể hiện sự yêu quý tổng thống Mỹ
D. Gửi gắm bài học về sự yêu chuộng hòa bình, yêu mọi thứ của đất nước Mỹ
Câu 9: Thông điệp sâu sắc nhất anh/chị rút ra từ đoạn trích (Viết đoạn văn trả lời khoảng 5-7 dòng).
Phần 2: Viết (4,0 điểm)Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận trình bày cảm nhận về bức tranh thôn quê trong bài thơ sau:
Mưa Xuân II
Chiều ấm mùi hương thoảng gió đưa
Tà tà mưa bụi rắc thưa thưa
Cây cam cây quít cành giao nối
Lá ngửa lòng tay hoa đón mưa.
Nào ai nhìn thấy rõ mưa xuân
Tơ nhện vừa giăng sợi trắng ngần
Bươm bướm cứ bay không ướt cánh
Người đi trẩy hội tóc phơi trần.
Đường mát da chân lúa mát mình
Đôi bờ cỏ dại nở hoa xanh
Gò cao đứng sững trâu kềnh bụng
Nghếch mõm nghe vang trống hội đình.
Núi lên gọn nét đá tươi màu
Xe lửa về Nam chạy chạy mau
Một toán cò bay là mặt ruộng
Thành hàng chữ nhất trắng phau phau.
Bãi lạch bờ dâu sẫm lá tơ
Làng bên ẩm ướt giọng chuông mờ
Chiều xuân lưu luyến không đành hết
Lơ lửng mù sương phảng phất mưa.
(Nguyễn Bính,1958)
HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần 1: Đọc hiểu (6,0 điểm)| Câu | Đáp án | Điểm |
| Câu 1 | D. Nghị luận và biểu cảm | 0,5 điểm |
| Câu 2 | D. Đường phố đông đúc, cả đời chưa bao giờ thấy có nhiều xe máy đến vậy | 0,5 điểm |
| Câu 3 | B. Phép lặp, phép nối | 0,5 điểm |
| Câu 4 | A. Tươi cười | 0,5 điểm |
| Câu 5 | C. Phụ chú | 0,5 điểm |
| Câu 6 | B. Điệp cú pháp, liệt kê | 0,5 điểm |
| Câu 7 | D. Giảm mạnh tỉ lệ nghèo đói cùng cực, nâng mức thu nhập của các hộ gia đình…tỉ lệ biết đọc biết viết – tất cả đều tăng lên | 0,5 điểm |
| Câu 8 | B. Truyền thống tốt đẹp của đất nước, con người Việt Nam, hồn hậu, hiếu khách | 0,5 điểm |
| Câu 9 | HS trình bày thông điệp rút ra từ văn bản + Đảm bảo yêu cầu hình thức: đoạn văn + Đảm bảo yêu cầu nội dung: Gợi ý: Thông điệp sâu sắc nhất: trình bày thông điệp ý nghĩa nhất với bản thân. Thông điệp phù hợp với nội dung tư tưởng của văn bản và mang tính đạo đức, thẩm mĩ. | 2 điểm |
| Câu | Đáp án | Điểm |
| a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề. | 0,25 điểm | |
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luậnBức tranh thôn quê trong bài thơ | 0,25 điểm | |
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểmHọc sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới: - Về nội dung: Vẻ đẹp hài hòa giữa thiên nhiên và con người: + Thiên nhiên nên thơ, mộc mạc, gần gũi. + Con người chân chất đi trẩy hội xuân. - Về nghệ thuật: ngôn ngữ giản dị; bút pháp vừa lãng mạn; kết hợp nhuần nhuyễn các biện pháp tu từ: câu hỏi tu từ, so sánh, nhân hóa… - Đánh giá chung: Bài thơ cho thấy phong cách thơ Nguyễn Bính; thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên và lòng người khi đất trời sang xuân. | 2,5 điểm | |
d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. | 0,5 điểm | |
e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo. | 0,5 điểm |
