Gia tốc – Chuyển động thẳng biến đổi đều

I. Đồ thị vận tốc – thời gian của chuyển động thẳng biến đổi đều

Các dạng đồ thị vận tốc – thời gian trong chuyển động thẳng biến đổi đều

II. Gia tốc

- Đại lượng đặc trưng cho độ biến thiên của vận tốc theo thời gian được gọi là gia tốc

- Trong chuyển động thẳng, gia tốc trung bình được xác định theo biểu thức:

${a_{tb}} = \dfrac{{\Delta v}}{{\Delta t}} = \dfrac{{{v_2} - {v_1}}}{{\Delta t}}$

- Gia tốc tức thời tại một thời điểm có giá trị bằng độ dốc của tiếp tuyến của đồ thị vận tốc – thời gian (v – t) tại thời điểm đó.

- Đơn vị: m/s²

- Khi Δt rất nhỏ, gia tốc trung bình trở thành gia tốc tức thời có gốc tại vị trí của vật, hướng cùng hướng với độ biến thiên vận tốc $\overrightarrow {\Delta v}$, độ dài tỉ lệ với độ lớn của vecto $\overrightarrow {\Delta v}$ theo một tỉ xích xác định.

- Phân loại:

+ $a = 0$: chuyển động thẳng đều, vật có độ lớn vận tốc không đổi

+ $a \ne 0$ và bằng hằng số: chuyển động thẳng biến đổi đều, vật có độ lớn vận tốc thay đổi (tăng hoặc giảm) đều theo thời gian.

+ $a \ne 0$ nhưng không phải là hằng số: chuyển động thẳng biến đổi phức tạp (không xét trong chương trình THPT).

III. Các phương trình của chuyển động thẳng biến đổi đều

- Phương trình vận tốc: $v = {v_0} + at$

- Phương trình độ dịch chuyển: $d = {v_0}.t + \dfrac{1}{2}.a.{t^2}$

- Phương trình tọa độ: $x = {x_0} + {v_0}.t + \dfrac{1}{2}.a.{t^2}$

- Phương trình liên hệ giữa gia tốc, vận tốc và độ dịch chuyển: ${v^2} - v_0^2 = 2.a.d$