Bài 9. Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên châu Phi
Sách kết nối tri thức với cuộc sống
Châu Phi là châu lục lớn thứ 3 sau:
Châu Phi là châu lục lớn thứ 3 trên thế giới, sau châu Á và châu Mĩ. Diện tích là 30 triệu km2 và đại bộ phận diện tích nằm giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam.
Một trong những vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên ở châu Phi hiện nay là
Một trong những vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên ở châu Phi hiện nay là suy giảm tài nguyên rừng, nạn săn bắt và buôn bán động vật hoang dã.
Bao bọc châu Phi là các đại dương và biển:
Châu Phi là châu lục lớn thứ 3 trên thế giới, sau châu Á và châu Mĩ. Bao bọc châu Phi là các đại dương và biển: Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Địa Trung Hải và Biển Đỏ.
Đặc điểm khí hậu của châu Phi là:
Châu Phi có khí hậu nóng, nhiệt độ trung bình trên 200C. Nguyên nhân châu Phi có khí hậu nóng là do đại bộ phận lãnh thổ châu Phi nằm giữa hai đường chí tuyến Bắc và Nam.
Đặc điểm không phải của đường bờ biển châu Phi là:
Đường bờ biển châu Phi ít bị chia cắt, rất ít các vịnh biển, bán đảo và đảo. Như vậy, đặc điểm có nhiều bán đảo lớn không phải đặc điểm của đường bờ biển của châu Phi.
Dạng địa hình chủ yếu ở châu Phi là:
Địa hình châu Phi khá đơn giản. Có thể coi toàn bộ lục địa là một khối cao nguyên khủng lồ, trên đó chủ yếu là các sơn nguyên xen các bồn địa thấp. Châu Phi rất ít núi cao và đồng bằng.
Môi trường xích đạo ở châu Phi có đặc điểm là:
Môi trường xích đạo ẩm ở châu Phi phân bố ở miền duyên hải phía Bắc vịnh Ghi – nê và khu vực bồn địa Công – Gô. Thảm thực vật rừng rậm xanh quanh năm.
Biên độ nhiệt ngày đêm lớn; thực, động vật nghèo nàn là đặc điểm của môi trường:
Hai môi trường hoang mạc (Xa-ha-ra ở phía Bắc và Ca-la-ha-ri, Na-mip ở phía Nam) có khí hậu khắc nghiêt, mưa rất hiếm, biên độ nhiệt giữa ngày và đêm lớn. Thực vật, động vật nghèo nàn.
Châu Phi nối liền với châu Á bởi eo đất:
Châu Phi nối liền với châu Á bới eo đất Xuy-ê. Người ta đã đào kênh Xuy-ê qua eo đất này, thông với Địa Trung Hải và Biển Đỏ. Kênh Xuy-ê là một trong hai kênh đào lớn nhất và tàu thuyền qua lại nhộn nhịp nhất thế giới.
Châu Phi có những loại khoáng sản chủ yếu nào?
Châu Phi có những loại khoáng sản chủ yếu là: Vàng, kim cương, uranium, sắt, đồng và phốt phát. Ngoài ra còn có nhiều dầu mỏ và khí đốt. Tất cả các mỏ khoáng sản tập trung chủ yếu ở Nam Phi và dọc ven biển Địa Trung Hải của Bắc Phi.
Hai môi trường địa trung hải có đặc điểm:
Hai môi trường địa trung hải ở phần cực Bắc và phần cực Nam châu Phi. Mùa đông mát mẻ và có mưa, mùa hạ nóng và khô. Thảm thực vật là rừng cây bụi lá cứng.
Sông dài nhất châu Phi là:
Sông Nin là con sông dài nhất thế giới (6 695km), tiếp đến là sông A-ma-dôn (6 437km) ở Nam Mỹ và dài thứ 3 thế giới là sông Von-ga (3 531km) ở châu Âu.
Châu Phi không có hoang mạc, sa mạc nào sau đây?
Các hoang mạc ở châu Phi là: hoang mạc Xa-ha-ra, hoang mạc Na-míp và hoang mạc Ca-la-ha-ri. Còn hoang mạc (sa mạc) Gô-bi là sa mạc thuộc khu vực châu Á.
Lượng mưa trung bình năm trên 2000mm phân bố ở:
Xem chú giải ở góc bên trái phía dưới của lược đồ phân bố lượng mưa châu Phi (màu xanh lá cây đậm), ta thấy lượng mưa phân bố trên 2000mm phân bố chủ yếu ở rìa phía đông của bán đảo Ma-đa-ga-xca và phía bắc vịnh Ghi-nê. Những khu vực này chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của dòng biển nóng kết hợp với địa hình.
Châu Phi có khí hậu nóng do:
Châu Phi là châu lục có đại bộ phận lãnh thổ nằm giữa hai đường chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam, có đường xích đạo chạy qua giữa cùng với diện tích lãnh thổ rộng lớn nên châu Phi có khí hậu khô và nóng.
Mưa rất ít (dưới 200mm) ở khu vực hoang mạc Xa-ha-ra và Na-Míp là do:
Nguyên nhân mưa rất ít (dưới 200mm) ở khu vực hoang mạc Xa-ha-ra và Na-Míp là do hai khu vực này chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của dòng biển lạnh Ca-na-ri (hoang mạc Xa-ha-ra), dòng biển lạnh Ben-gê-la (hoang mạc Na-míp) kết hợp với địa hình bờ biển.
Tại sao châu Phi có nhiều hoang mạc và bán hoang mạc rộng lớn nhất thế giới, đặc biệt là ở Bắc Phi?
- Có vị trí nằm trong vùng nội chí tuyến.
- Có các dòng biển lạnh chạy sát ven bờ.
- Có nhiều dòng biển nóng chạy ven bờ.
- Chịu ảnh hưởng của các khối khí nội địa từ châu Á thổi sang.
- Chịu ảnh hưởng của nhiều loại gió (gió mùa, tín phong, tây ôn đới,…).
Có mấy bao nhiêu ý đúng với câu hỏi trên:
Nguyên nhân chủ yếu khiến châu Phi là châu lục có nhiều hoang mạc vá bán hoang mạc rộng lớn nhất thế giới, đặc biệt là phần lãnh thổ phía Bắc với hoang mạc Xa-ha-ra lớn nhất thế giới là do:
- Thứ nhất châu Phi nằm trong khu vực nội chí tuyến, phần lãnh thổ phía Bắc có đường chí tuyến Bắc gần như chạy qua lãnh thổ nên nhận được một lượng bức xạ Mặt Trời rất lớn trong năm.
- Thứ 2, sát ven bờ phía Tây và Tây Bắc ở phần lãnh thổ phía Bắc là dòng biển lạnh chạy sát ven bờ không gây mưa cho lục địa.
- Thứ 3 là hàng năm châu Phi chịu ảnh hưởng của các khối khí từ châu Á thổi sang với tính chất khô và nóng.
Ngoài ra còn do đường bờ biển của châu Phi ít khúc khuỷu và có các dãy núi chạy sát ven bờ nên mưa chỉ tập trung ở phía bờ biển (khu vực có các dòng biển nóng chạy qua), cùng với đó là hình khối rộng lớn của châu Phi (đặc biệt là Bắc Phi) nên biển ảnh hưởng rất ít vào sâu trong nội địa.
Tại sao miền duyên hải phía Bắc vịnh Ghi-nê và khu vực bồn địa Công-gô có lượng mưa rất lớn?
Nguyên nhân chủ yếu mưa lớn trung bình năm trên 2000mm tập trung chủ yếu ở vùng phía bắc vịnh Ghi-nê, phía đông bán đảo Ma-đa-ga-xca là do tác động của dòng biển nóng Ghi-nê (phía bắc vịnh Ghi-nê), dòng biển nóng Mô-Dăm-Bích, Mũi Kim kết hợp với địa hình ven bờ của châu Phi.
