Bài 1. Quá trình hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu
Sách kết nối tri thức với cuộc sống
Hai tầng lớp cơ bản trong xã hội phong kiến châu Âu bao gồm
Sự xâm nhập và chính sách phân phong ruộng đất của người Giéc-man đã dẫn đến sự hình thành hai tầng lớp là lãnh chúa phong kiến và nông nô. Quan hệ bóc lột giữa lãnh chúa phong kiến với nông nô được xác lập đồng thời đánh dấu xã hội phong kiến châu Âu được hình thành
Đơn vị kinh tế chính trị cơ bản trong thời kì chế độ phong kiến phân quyền ở châu Âu là
Lãnh địa là đơn vị chính trị và kinh tế cơ bản trong thời kì phong kiến phân quyền ở châu Âu
Lãnh chúa phong kiến xuất thân từ bộ phận nào trong xã hội cổ đại?
Người Giéc-man chiếm ruộng đất của chủ nô Rô-ma cũ rồi đem chia có quý tộc, tướng lĩnh quân sự kèm theo tước vị công- hầu- bá- tử- nam => Hình thành tầng lớp lãnh chúa phong kiến.
Tầng lớp nông nô trong xã hội phong kiến châu Âu xuất thân chủ yếu từ
Những người nông dân bị mất ruộng đất và nô lệ thời cổ đại phải sống phụ thuộc vào lãnh chúa => Hình thành tầng lớp nông nô.
Cư dân sống chủ yếu trong các thành thị trung đại là những bộ phận nào?
Cư dân sống chủ yếu trong các thành thị là những thợ thủ công và thương nhân. Họ lập ra các phường hội, thương hội để cùng nhau sản xuất và buôn bán
Những thợ thủ công và thương nhân châu Âu lập ra phường hội và thương hội nhằm mục đích gì?
Trong các thành thị, lập ra các phường hội, thương hội để tránh được sự sách nhiễu của lãnh chúa phong kiến và giúp đỡ nhau cùng sản xuất và buôn bán.
Đặc điểm nổi bật của nền kinh tế trong các lãnh địa phong kiến là
Kinh tế trong các lãnh địa là nền kinh tế đóng kín, tự cung tự cấp, không có sự trao đổi, buôn bán với bên ngoài, nông nô tự sản xản xuất và tiêu dùng các sản phẩm do mình làm ra
Nguyên nhân chủ yếu nào dẫn đến sự ra đời của thành thị trung đại?
Từ thế kỉ XI, lực lượng sản xuất trong xã hội Tây Âu có nhiều biến đổi đã thúc đẩy hoạt động sản xuất phát triển:
+ Trong nông nghiệp: những công cụ mới và sự hoàn thiện về kĩ thuật như chọn lai giống, luấn canh…giúp năng suát lao động gia tăng, sản phẩm nông nghiệp trở nên phong phú, thừa thãi.
+ Trong các ngành thủ công nghiệp, diễn ra quá trình chuyên môn hóa tương đối mạnh mẽ. Đã có những thợ khéo tay chỉ làm một nghề thủ công riêng biệt như rèn mộc, đồ da, đồ gốm,… Nhiều người có thể bỏ ruộng đất để làm nghề thủ công, sinh sống bằng sản phẩm trao đối với nông dân.
=> Một số thợ thủ công tìm cách thoát khỏi lãnh địa hoặc bằng cách chuộc thân thể hoặc bỏ trốn, tìm đến những nơi có điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động sản xuất, trao đổi mua bán định cư lập nghiệp ở đó. Cư dân đông dần lên, thợ thủ công và thương nhân tập trung ngày một nhiều. Lúc đầu, nơi đó chỉ là một thị trấn nhỏ, sau phát triển lên thành thành thị.
Ý nào sau đây không phản ánh đúng cuộc sống của các lãnh chúa trong các lãnh địa phong kiến?
Trong các lãnh địa, các lãnh chúa sống cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa. Thời bình,họ luyện tập cung kiếm cưỡi ngựa hoặc tổ chức những buổi tiệc tùng, hội hè trong những lâu đài nguy nga, tráng lệ. Họ sống sung sướng trên sự bóc lột thuế và sức lao động của nông nô. Không những thế, họ đối xử với nông nô rất tàn nhẫn nên nhiều lần nông nô đã nổi dậy chống lại các lãnh chúa.
Người Giéc-man không thực hiện hành động nào sau đây khi tràn vào lãnh thổ Rôma?
- Khi vào lãnh thổ của Rô ma, người Giéc-man đã:
+ Thủ tiêu bộ máy nhà nước Rôma, lập nhiều vương quốc mới như vương quốc Ăng - glô- Xắc- xông, Phơ - răng, Tây Gốt, Đông Gốt.
+ Chiếm đất của chủ nô được chia cho quý tộc và tướng lĩnh quân sự.
+ Các thủ lĩnh bộ lạc, các quý tộc thị tộc người Giéc – man tự phong các tước vị (công tước, bá tước, nam tước, …), hình thành tầng lớp quý tộc vũ sĩ.
+ Ki tô giáo dần dần có vai trò và có ưu thế trong đời sống nhân dân (Họ xây dựng nhà thờ và tìm cách chiếm ruộng đất của nông dân. Đồng thời, nhà vua cũng phong tặng đất đai theo tước vị cho các quý tộc và nhà thờ).
=> Đáp án D: thành thị trung đại được thành lập không thuộc hành động của người Giéc-man giai đoạn này mà thành thị xuất hiện từ thế kỉ XI, kết quả của sự phát triển nền kinh tế hàng hóa
Điểm khác biệt cơ bản giữa nền kinh tế trong thành thị trung đại với lãnh địa phong kiến là gì?
- Kinh tế trong thành thị trung đại là nền kinh tế hàng hóa, tự do trao đổi, buôn bán, thủ công nghiệp và thương nghiệp rất phát triển
- Kinh tế trong các lãnh địa: kinh tế tiểu nông tự cung tự cấp
Vì sao sự xuất hiện của các thành thị trung đại lại thúc đẩy sự xác lập chế độ phong kiến tập quyền ở châu Âu?
Sự ra đời của thành thị trung đại thúc đẩy nền kinh tế hàng hóa, tiền tệ phát triển, đặt ra yêu cầu phải xóa bỏ các lãnh địa phong kiến, thống nhất trị trường dân tộc để tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, buôn bán => thúc đẩy sự xác lập chế độ phong kiến tập quyền ở châu Âu
Vì sao có thể khẳng định “Thành thị là những bông hoa rực rỡ nhất trung đại”?
- Kinh tế: thành thị trung đại ra đời đã phá vỡ nền kinh tế tự cung tự cấp trong các lãnh địa, thúc đẩy nền kinh tế hàng hóa phát triển và đặt ra yêu cầu thống nhất thị trường dân tộc
- Chính trị: đẩy nhanh quá trình tiêu vong của các lãnh địa phong kiến và sự xác lập chế độ phong kiến tập quyền
– Văn hóa: Giữa đêm trường trung cổ, bóng đêm của giáo hội phong kiến phủ khắp, không khí dân chủ tự do trong các thành thị trung đại là môi trường thuận lợi để phát triển văn hóa, mở mang tri thức. Các trường đại học nổi tiếng như trường Đại học Bô-lô-nha ở I-ta-li-a, Đại học Xoócibon ở Pháp, Đại học O-x phớt, Cam-bơ-rít ở Ánh,… được xây dựng trong các thành thị trung đại.
=> Nhìn chung, trong bối cảnh ảm đạm của châu Âu trung cổ. thành thị như một luồng gió mới thổi vào làm cho bầu không khí trở nên tươi đẹp hơn.
