Nguyên nhân làm cho môi trường ở các nước đang phát triển thêm phức tạp là
- Nhóm nguyên nhân nội vùng, xảy ra bên trong do bản thân các quốc gia đang phát triển gây nên là bùng nổ dân số, sự phát triển kinh tế - xã hội của chính quốc gia đó, các cuộc chiến tranh xung đột, nội chiến triền miên.
- Bên cạnh những nguyên nhân nội tại do bản thân các quốc gia tạo nên, vấn đề ô nhiễm môi trường ở các quốc gia này càng phức tạp hơn do có sự can thiệp của các công ty xuyên quốc gia. Các công ti xuyên quốc gia đã chuyển các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm sang các nước đang phát triển.
Ví dụ: Các xí nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản; công nghiệp chế biến có vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam
Giải pháp nào sau đây có ý nghĩa hàng đầu trong việc giải quyết các vấn đề về ô nhiễm môi trường?
Ô nhiễm môi trường là vấn đề mang tính toàn cầu. -> việc giải quyết vấn đề này cần sự chung tay của tất cả mọi công dân, đất nước sinh sống trên Trái Đất. Vì vậy biện pháp có ý nghĩa hàng đầu là đề ra các công ước quốc tế về môi trường để yêu cầu mọi quốc gia, công dân phải có ý thức trách nhiệm hàng động theo -> có như vậy mới giải quyết triệt để được vấn đề ô nhiễm môi trường trên thế giới hiện nay.
Ý nào dưới đây là nguyên nhân làm cho diện tích đất trồng, đồi núi trọc tăng nhanh và thúc đẩy quá trình hoang mạc hóa ở nước ta ?
Ở nước ta, nông nghiệp còn lạc hậu -> vùng miền núi là địa bàn sinh sống của dân tộc thiểu số, hoạt động kinh tế chủ yếu là đốt rừng làm nương rẫy (du canh du cư), chặt phá rừng bữa bãi đê lấy củi gỗ, mở rộng diện tích canh tác…
=> Những hoạt động này làm thu hẹp diện tích rừng, tăng diện tích đất trống đồi núi trọc, từ đó làm tăng diện tích đất hoang hóa, đồi núi trọc ở nước ta.
Để giải quyết vấn đề môi trường ở các nước đang phát triển, giải pháp có tính thiết thực hơn cả là
Ở các nước đang phát triển, vấn đề cần quan tâm hiện nay là vấn đề dân số: dân số đông, gia tăng nhanh, trình độ dân trí thấp.
- Dân số đông, nhu cầu việc làm lớn ->dân số kéo về khu vực thành thị khiến nơi đây trở thành lực hút mạnh -> dân số đô thị tăng đột ngột, khó kiểm soát gây nên hiện tượng đô thị hóa tự phát -> kéo theo nhiều vấn đề nan giải về nhà ở, sử dụng và bảo vệ tài nguyên, ô nhiễm môi trường đô thị…-> kéo theo sự trì trệ của nền kinh tế.
- Sự chậm phát triển - hủy hoại môi trường - sự bùng nổ dân số là những vòng luẩn quẩn mà các nước đang phát triển bị trói buộc, cần phải tháo gỡ để thoát nghèo.
=> Biện pháp thiết thực nhất hiện nay đối với các nước đang phát triển là giải quyết vấn đề dân số (hạn chế gia tăng dân số, nâng cao dân trí) đề hạn chế hiện tượng xả thải vô điều kiện ra môi trường tự nhiên (do dân số quá đông + trình độ ý thức kém)
Giữa các nước phát triển và đang phát triển, nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường có sự khác biệt đó là:
- Các nước phát triển có hoạt động kinh tế chủ yếu là công nghiệp: Sự phát triển công nghiệp, đô thị hóa nhanh đã làm tăng lượng khí phát thải ra môi trường, gây nên các hiện tượng hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ô dôn, ô nhiễm không khí; ngoài ra nước thải công nghiệp có chứa hàm lượng chất hóa học không cho phép cũng gây ô nhiễm nước và đất. Các quốc gia xả thải lượng khí nhà kính lớn nhất là Hoa Kì, EU, Nhật Bản.
- Các nước đang phát triển, bên cạnh các nhà máy công nghiệp có công nghệ lạc hậu xả thải lượng khí độc vào môi trường thì hoạt động sản xuất nông nghiệp với trình độ thấp cũng gây nhiều ảnh hưởng xấu đến môi trường. Cụ thể:
+ Việc đốt rừng làm nương rẫy, phá rừng lấy củi,lấy lâm sản xuất khẩu, mở rộng diện tích canh tác,... dẫn tới rừng bị suy giảm về diện tích, chất lượng, thúc đẩy quá trình hoang hoá ở vùng nhiệt đới.
+ Nền nông nghiệp quảng canh, năng suất thấp làm gia tăng việc đốt rừng làm rẫy; việc phát quang rừng làm đồng cỏ, chăn thả gia súc quá mức thúc đẩy quá trình hoang mạc hóa ở các vùng nhiệt đới khô hạn.
=> Như vậy, điểm khác nhau về nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường ở 2 nhóm nước là:ô nhiễm môi trường ở các nước phát triển có liên quan đến hoạt động công nghiệp, ô nhiễm môi trường ở các nước đang phát triển có liên quan đến cả hoạt động nông nghiệp.
