Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên
Sách kết nối tri thức với cuộc sống
Tại sao khi thực hiện xâm lược Việt Nam lần thứ hai, quân Nguyên lại đánh Cham-pa trước khi đánh Đại Việt?
Trước khi tổ chức cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ hai, quân Nguyên đã tiến đánh Champa để tạo thế gọng kìm bao vây tấn công Đại Việt từ phía Nam
Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng ý nghĩa lịch sử trong 3 lần kháng chiến chống Mông - Nguyên của quân dân Đại Việt?
Ý nghĩa lịch sử cuộc kháng chiến chống Mông- Nguyên:
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của nhà Mông- Nguyên, bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc và chủ quyền quốc gia
- Thắng lợi đó đã góp phần xây đắp nên truyền thống quân sự Việt Nam, truyền thống chiến đấu của một nước nhỏ nhưng luôn phải chống lại những kẻ thù hùng mạnh
- Để lại những bài học kinh nghiệm quý báu cho các cuộc đấu tranh ở giai đoạn sau
- Làm thất bại mưu đồ thôn tính các vùng đất châu Á còn lại của Hốt Tất Liệt.
=> Loại trừ đáp án: D
Sự kiện nào dưới đây không minh chứng cho tinh thần dũng cảm của quân dân nhà Trần trước sức mạnh của quân Mông Cổ?
Trước sức mạnh của quân Mông Cổ, nhà Trần tỏ ra không hề run sợ:
- 3 lần tướng Mông Cổ cử sứ giả đưa thư dụ hàng nhà Trần nhưng đều bị bắt giam
- Nhà Trần ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí, các đội dân binh được thành lập, ngày đêm luyện tập võ nghệ để sẵn sàng chiến đấu
- Khi quân Mông Cổ vừa tiến vào nước ta, một đội quân do vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy đã đã nghênh chiến và chiến đấu quyết liệt ở Bình Lệ Nguyên
=> Loại trừ đáp án: D
Điểm thuận lợi của nhà Nguyên khi đem quân xâm lược Đại Việt lần thứ hai là gì?
Năm 1279, nước Nam Tống bị quân Mông Cổ tiêu diệt. Trung Quốc chịu sự thống trị của một vương triều ngoại tộc là nhà Nguyên. Đây cũng chính là điều kiện thuận lợi để nhà Nguyên có thể tập trung lực lượng xâm lược Đại Việt
Khác với 2 cuộc chiến tranh xâm lược trước, khi bị lâm vào tình thế nguy khốn, Thoát Hoan đã chủ động đưa ra quyết định gì?
Khác với 2 cuộc chiến tranh xâm lược trước, khi bị lâm vào tình thế nguy khốn, Thoát Hoan đã chủ động rút quân lên Vạn Kiếp rồi từ đây rút về nước theo 2 đường thủy bộ để tránh nguy cơ bị tiêu diệt
Đường lối kháng chiến chống quân Mông – Nguyên (thế kỉ XIII) dưới thời Trần có điểm gì khác biệt so với đường lối kháng chiến chống Tống thời Lý (1075 – 1077)?
- Đường lối kháng chiến chống quân Mông – Nguyên (thế kỉ XIII) dưới thời Trần có điểm gì khác biệt so với đường lối kháng chiến chống Tống thời Lý (1075 – 1077) là tập trung khoét sâu vào điểm yếu của kẻ thù (kế vườn không nhà trống) khiến cho chúng suy yếu để ta phản công tiêu diệt.
- Đáp án B và D: là đặc điểm của đường lối kháng chiến chống Tống thời Lý
- Đáp án C: là đặc điểm chung trong đường lối của 2 cuộc kháng chiến
Nhà Trần khi thực hiện kế sách "vườn không nhà trống" không nhằm mục đích nào sau đây?
Mục đích của nhà Trần khi thực hiện kế "vườn không nhà trống" bao gồm:
- Tránh phải đụng độ với quân Mông Cổ khi lực lương còn rất mạnh
- Khoét sâu vào điểm yếu của quân Mông Cổ: đội quân từ xa đến, thiếu lương thực, không quen thổ nhưỡng và muốn đánh nhanh thắng nhanh
- Rút lui để củng cố lại lực lượng, chờ cơ hội quân Mông Cổ suy yếu để phản công.
=> Loại trừ đáp án: D
Sự kiện nào dưới đây không thể hiện được quyết tâm của quân dân nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống Nguyên lần thứ hai (1285)?
Những sự kiện thể hiện quyết tâm đánh giặc của quân dân nhà Trần:
- Hội nghị Bình Than: hội nghị của các vương hầu, quý tộc nhà Trần để thắt chặt khối đoàn kết trong triều đình và đưa ra kế sách đánh giặc
- Hội nghị Diên Hồng với quyết tâm “đánh” của toàn dân
- Quân sĩ thích vào tay chữ Sát Thát- giết giặc Mông Cổ
...
Nghệ thuật quân sự nào sau đây không được quân dân nhà Trần sử dụng trong cuộc kháng chiến chống Mông- Nguyên thế kỉ XIII?
Nghệ thuật quân sự được được quân dân nhà Trần sử dụng trong cuộc kháng chiến chống Mông- Nguyên để lấy yếu thắng mạnh, lấy ít địch nhiều là:
- Tiến hành một cuộc chiến tranh nhân dân toàn dân đánh giặc
- Kế thanh dã- vườn không nhà trống
- Chớp thời cơ để tổ chức các cuộc tiến công chiến lược đỉnh cao là trận Bạch Đằng năm 1288 với nghệ thuật thủy chiến
…
=> Đáp án B: "tiên phát chế nhân" là nghệ thuật điển hình được sử dụng trong cuộc kháng chiến chống Tống 1075-1077
Nghệ thuật “Tránh sức mạnh lúc ban mai, tranh thủ chiều tà” đã được quân dân nhà Trần vận dụng như thế nào trong cuộc kháng chiến chống Nguyên lần 2?
Nghệ thuật “tránh sức mạnh lúc ban mai, tranh thủ chiều tà” được quân dân nhà Trần vận dụng hiệu quả trong cuộc kháng chiến chống Nguyên lần 2.
- Chủ động thực hiện kế vườn không nhà trống để tránh thế mạnh của giặc lúc ban đầu
- Chủ động tổ chức phản công chiến lược để tranh thủ suy yếu của giặc và giành thắng lợi
Cho đoạn trích: “Vừa rồi, Toa Đô, Ô Mã Nhi bốn mặt bao vây, nhưng vì vua tôi, đồng lòng anh em hòa thuận, cả nước góp sức… nên giặc phải bó tay chiu hàng” (Trần Quốc Tuấn căn dặn vua Trần Anh Tông, năm 1300).
Câu nói trên của Trần Quốc Tuấn căn dặn nhà vua về điều gì?
Lời căn dặn của Trần Quốc Tuấn với vua Trần Anh Tông trước khi qua đời muốn nhắc nhở nhà vua về bài học phát huy sức mạnh đoàn kết dân tộc từ trong nội bộ hoàng tộc đến toàn dân tộc để tạo nên sức mạnh tổng hợp đánh thắng kẻ thù xâm lược. Muốn đoàn kết được toàn dân thì phải biết "khoan thư sức dân", lấy đó làm kế sâu rễ bền gốc
Kế “vườn không nhà trống” của quân dân nhà Trần không tạo ra khó khăn nào cho quân Mông Cổ?
Đem quân xâm lược Đại Việt, quân Mông Cổ chủ trương "đánh nhanh thắng nhanh". Tuy nhiên kế vườn không nhà trống của quân dân nhà Trần đã khiến cho kế hoạch của quân Mông Cổ bị đảo lộn. Chiếm giữ Thăng Long trống vắng, chúng nhanh chóng lâm vào tình trạng thiếu lương thực trầm trọng, quân lính phải đi cướp thóc gạo, hoa màu của nhân dân nhưng bị chống trả quyết liệt, nhuệ khí chiến đấu bị suy giảm
“Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruộng đau như cắt, nước mắt đầm đìa, chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa ta cũng vui lòng.”
Đoạn văn trên trích trong tác phẩm nào?
Đoạn trích trên nằm trong tác phẩm Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, thể hiện nỗi căm phẫn tột với kẻ thù xâm lược, tinh thần sẵn sàng hi sinh cho đất nước của tác giả
Khi quân Nguyên chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần 3, vua Trần đã hỏi Trần Quốc Tuấn về thế địch, ông thưa “năm nay đánh giặc...”
Điền từ còn thiếu vào chỗ trống
Khi quân Nguyên chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần 3, nhà vua đã hỏi Trần Quốc Tuấn về thế địch, ông thưa “năm nay đánh giặc nhàn”
Điền từ còn thiếu vào chỗ trống để hoàn thiện nội dung sau:
“Vó ngựa…đi đến đâu, cỏ cây không mọc được đến đó”
"Vó ngựa Mông Cổ đi đến đâu, cỏ cây không mọc được đến đó"
Đây là cách nói hình ảnh về sức mạnh của đế chế Mông Cổ đầu thế kỉ XIII. Sức mạnh đó đã giúp Mông Cổ làm chủ phần lớn những vùng đất châu Á và một phần châu Âu, khiến giáo hoàng La Mã phải khiếp sợ.
