Trao đổi chất qua màng

Trao đổi chất ở tế bào là tập hợp các phản ứng hóa học diễn ra trong tế bào (sự chuyển hóa vật chất) và sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường (trao đổi chất qua màng).

Quá trình trao đổi chất có ý nghĩa duy trì sự sống của tế bào bao gồm đảm bảo sự lớn lên của tế bào và sự phân chia của tế bào.

Sự vận chuyển thụ động qua màng sinh chất bao gồm sự khuếch tán (khuếch tán đơn giản và khuếch tán tăng cường)

Tốc độ khuếch tán qua lớp kép phospholipid phụ thuộc vào:

+ Bản chất của chất khuếch tán

+ Sự chêch lệch nồng độ các chất bên trong và ngoài màng

+ Thành phần hóa học của lớp kép phospholipid

Ý D sai, sự khuếch tán của các ion qua các kênh protein không phụ thuộc thành phần trên màng phospholipid kép

Ý A, B, D, sự khuếch tán của các ion qua các kênh protein phụ thuộc vào nồng độ chất khuếch tan ở hai bên màng, số lượng kênh protein trên màng và sự chênh lệch về điện thế giữa hai phía của màng.

Tốc độ thẩm thấu phụ thuộc vào áp suất thẩm thấu của tế bào

Quá trình đồng hóa là quá trình tổng hợp các chất phức tạp từ các chất đơn giản, đồng thời tích lũy năng lượng

Gradient nồng độ là sự chênh lệch nồng độ của một chất giữa hai vùng

Quá trình vận chuyển thụ động không sử dụng năng lượng

Khuếch tán nhờ kênh protein có tốc độ vận chuyển lớn hơn khuếch tán trực tiếp.

Yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển các chất qua màng theo cơ chế thụ động là nồng độ chất tan

Carbon dioxide  khuếch tán từ máu qua màng phế nang vào trong phế nang

Oxygen khuếch tán từ bên trong phế nang qua màng phế nang vào máu

Các protein mang liên kết với chất rắn cần vận chuyển, cấu hình của chúng được biến đổi cho phép các chất qua màng.

Tốc độ khuếch tán gia tăng đến một mức độ nào đó không thể tăng lên nữa cho dù vẫn có sự chênh lệch nồng độ vì khi đó tất cả các protein vận chuyển đều hoạt động hết công suất.

Đó là hiện tượng là bão hòa kênh.

Tế bào rễ cây có thể hút được nước và các chất tan từ đất vào trong rễ vì áp suất thẩm thấu bên trong tế bào cao hơn môi trường đất (các tế bào rễ cây có không bào trung tâm lớn chứa nhiều nước tạo nên áp suất thẩm thẩm cao).

Khi muối dưa, cà dung dịch bên ngoài tế bào chứa nhiều muối (chất tan) => Môi trường ưu trương => Nước sẽ di chuyển từ bên trong tế bào ra bên ngoài dung dịch => dưa, cà bị nhăn nheo.

Do nồng độ chất tan (muối) bên ngoài cao hơn bên trong tế bào => chất tan sẽ di chuyển từ ngoài vào trong tế bào => dưa, cà bị mặn.

Thông qua sự vận chuyển chủ động, tế bào lấy các chất cần thiết và điều hòa nồng độ các chất trong tế bào.

Ý A,C,D là ví dụ vận chuyển chủ động qua màng sinh chất.

Ý B sai, đây là ví dụ của sự vận chuyển thụ động qua màng sinh chất (qua lớp phospholipid).

Sự khác biệt giữa vận chuyển thụ động và vận chuyển chủ động:

+ Vận chuyển chủ động tiêu tốn năng lượng, vận chuyển thụ động thì không

+ Vận chuyển chủ động ngược chiều gradient nồng độ, vận chuyển thụ động theo chiều gradient nồng độ.

Một người khi nghỉ ngơi, các tế bào trong cơ thể phải sử dụng 40% năng lượng để vận chuyển chủ động