I. Điều kiện tự nhiên
- Nơi phát sinh ban đầu của La Mã cổ đại là bán đảo I-ta-ly. Vùng đồng bằng màu mỡ ở thung lũng Pô và sông Ti-brơ thuận lợi cho việc trồng trọt.
- Miền Nam và đảo Xi-xin có những đồng cỏ thuận tiện cho việc chăn nuôi. Trong lòng đất có chứa nhiều đồng, chì, sắt,… nên các ngành thủ công nghiệp cũng rất phát triển.
- Bán đảo I-ta-ly có hàng nghìn km đường bờ biển, lại nằm ở vị trí trung tâm Địa Trung Hải, rất thuận lợi cho giao thương và các hoạt động hàng hải.
Từ đây, người La Mã vừa có thể buôn bán khắp các vùng xung quanh Địa Trung Hải.
II. Tổ chức nhà nước
- Khoảng thế kỉ III TCN, thành thị La Mã lớn mạnh đã xâm chiếm các thành thị trên bán đảo I-ta-li-a, chinh phục các vùng đất của người Hy Lạp,các quốc gia ven bờ Địa Trung Hải và trở thành một đế chế. Lãnh thổ của đế quốc La Mã mở rộng nhất vào thế kỉ thứ II.
- Năm 27 TCN, Ốc-ta-viu-xơ trở thành người thống trị duy nhất ở La Mã. Tuy không xưng là hoàng đế nhưng trong thực tế, Ốc-ta-viu-xơ nắm trong tay mọi thứ.
- Dưới thời Ốc-gu-xtu-xơ, vai trò của Viện nguyên lão được coi trọng, với số nghị viện khoảng 600 người, nhiều chức năng của Đại hội nhân dân trước đó được chuyển giao cho Viện Nguyên lão.
III. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu
- Chữ viết: Hệ thống chữ La-tinh ra đời trên cơ sở tiếp thu hệ thống chữ cái của người Hy Lạp, nó bao gồm 26 chữ cái, là nền tảng cho hơn 200 ngôn ngữ và chữ viết ngày nay. Người La Mã còn tạo ra hệ thống chữ số với 7 chữ cơ bản, gọi là chữ số La Mã.
- Luật pháp: Hệ thống luật pháp La Mã được coi là tiến bộ nhất thời cổ đại và nền tảng cho xây dựng luật pháp ở các nước Âu-Mĩ sau này.
- Nhờ phát minh ra bê tông, người La Mã đã xây dựng được những công trình kiến trúc đồ sộ, nguy nga, như đấu trường Cô-lô-sê, đền Pan-tê-ông, Khải hoàn môn,... Họ còn xây dựng được hệ thống cầu cống, đường xá,… các vùng đất thuộc đế chế. Nhiều con đường hiện nay vẫn còn được sử dụng.
