Chúng tôi giới thiệu Giải bài tập Sinh học 11 Bài 30: Truyền tin qua xinap chính xác, chi tiết nhất giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Truyền tin qua xinap lớp 11.
Giải bài tập Sinh học lớp 11 Bài 30: Truyền tin qua xinap
Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời câu hỏi 1 trang 121 SGK Sinh học 11: Nghiên cứu hình 30.2 và mô tả cấu tạo của xináp hóa học.
Trả lời:
Cấu tạo xinap hóa học gồm 3 bộ phận:
Chùy xinap: Ngoài có màng bao bọc gọi là màng trước xinap. Trong chùy xinap có chứa ty thể và các bóng chứa chất trung gian hóa học (axêtincôlin, norađrênalin, đôpamin, serôtônin,.....)
Khe xinap: Là 1 khe nhỏ nằm giữa màng trước và màng sau xinap.
Màng sau xinap: Trên màng có các thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học. Có các enzim đặc hiệu có tác dụng phân giải chất trung gian hóa học. Chất trung gian hóa học phổ biến nhất ở thú là axêtincôlin và norađrênalin.
- Quá trình truyền tin qua xináp diễn ra như thế nào?
- Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo 1 chiều, từ màng trước qua màng sau mà không thể theo chiều ngược lại?
Trả lời:
- Quá trình truyền tin qua xináp gồm 3 giai đoạn:
1- Xung thần kinh lan truyền đến chùy xináp và làm Ca2+đi vào trong chùy xináp.
2- Ca2+ làm cho các bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra. Chất trung gian hóa học đi qua khe xináp đến màng sau.
3- Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau gây xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau. Điện thế hoạt động (xung thần kinh) hình thành lan truyền đi tiếp.
- Điện thế hoạt động lan truyền qua xináp chỉ theo một chiều là do phía màng sau không có chất trung gian hóa học để đi về phía màng trước và ở màng trước không có thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học.
Câu hỏi và bài tập (trang 123 SGK Sinh học 11)Trả lời:
Trả lời:
Chất trung gian hóa học có vai trò quan trọng trong việc truyền tin qua xináp: Chất trung gian hóa học được giải phóng khỏi các bóng xináp sẽ đi qua khe xináp và gắn vào thụ thể ở màng sau xináp, làm thay đổi tính thấm ở màng sau và làm xuất hiện xung thần kinh (điện thế hoạt động) lan truyền đi tiếp.
□ a) Tốc độ truyền tin qua xináp hóa học chậm hơn so với lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin.
□ b) Tất cả các xináp đều có chứa chất trung gian hóa học là axêtincôlin.
□ c) Truyền tin khi qua xináp hóa học có thể không cần chất trung gian hóa học.
□ d) Xináp là diện tiếp xúc của các tế bào cạnh nhau.
Trả lời:B sai vì Xinap điện không chứa chất trung gian hóa học
C sai vì xinap hóa học thì cần có chất trung gian hóa học.
D sai vì xináp là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh hoặc giữa tế bào thần kinh với loại tế bào khác.
A đúng Vì trên sợi thần kinh, xung được lan truyền theo nguyên tắc lan truyền điện theo cơ chế đảo cực của ion Na+. Qua xinap thì xung được lan truyền nhờ sự khuếch tán của chất trung gian hoá học từ màng trước tới màng sau xinap (theo cơ chế điện – hóa - điện). Sự khuếch tán này diễn ra chậm vì các chất trung gian hoá học có nồng độ thấp. Ngoài ra sự di chuyển của các bóng chứa chất trung gian hóa học tới màng trước, việc gắn chất trung gian hóa học với thụ thể ở màng sau cũng góp phần làm chậm tốc độ lan truyền xung qua xinap hóa học.
Chọn A
Xung thần kinh được dẫn truyền trong một cung phản xạ chỉ theo một chiều vì màng sau xináp không có chất trung gian hóa học để đi về màng trước và ở màng trước không có thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học.
Lý thuyết Bài 30. Truyền tin qua xinap
I. KHÁI NIỆM XINAP
Xinap là nơi tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh hoặc với các tế bào khác
- Có 3 kiểu xinap:
+ Xinap giữa TB thần kinh – TB thần kinh.
+ Xinap giữa TB thần kinh – TB cơ.
+ Xinap giữa TB thần kinh – TB tuyến.
Hình 1: Các loại xinap
Vai trò: Có vai trò dẫn truyền xung thần kinh từ tế bào này sang tế bào khác
II. CẤU TẠO XINAP
Có 2 loại xi náp: xináp hóa học và xináp điện. Xináp hóa học là loại xináp phổ biến ở động vật. Cấu tạo xinap hóa học gồm 3 bộ phận:
Chùy xinap:
Ngoài có màng bao bọc gọi là màng trước xinap. Trong chùy chứa ty thể và các bóng chứa chất trung gian hóa học (axêtincôlin, norađrênalin, đôpamin, serôtônin,.....). Có khoảng 50 loại chất trung gian hóa học nhưng mỗi xinap chỉ chứa một loại chất trung gian hóa học.
Khe xinap:
Là 1 khe nhỏ nằm giữa màng trước và màng sau xinap.
Màng sau xinap:
Trên màng có các thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học. Có các enzim đặc hiệu có tác dụng phân giải chất trung gian hóa học. Chất trung gian hóa học phổ biến nhất ở thú là axêtincôlin và norađrênalin
Hình 2: Cấu tạo của xinap
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINAP
Xung TK truyền qua xinap gồm 3 bước:
Hình 3: Quá trình truyền tin qua xinap
Bước 1: Xung thần kinh lan truyền đến chùy xinap → tính thấm của màng chùy xinap biến đổi làm mở kênh Ca2+ = Ca2+ từ dịch ngoại bào đi vào trong chùy xinap.
Bước 2: Trong chùy xinap, Ca2+ tác dụng làm cho 1 số bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng chất trung gian hóa học vào khe xinap.
Bước 3: Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau xinap gây hiện tượng mất phân cực (khử cực) ở màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp.
- Nếu chất trung gian hóa học gây hưng phấn → tác dụng lên màng sau làm thay đổi tính thấm của màng đối với ion Na+ → màng sau xuất hiện hưng phấn và tiếp tục truyền đi.
- Nếu chất trung gian hóa học có tác dụng gây ức chế → tác dụng lên màng sau làm thay đổi trạng thái của màng từ phân cực thành tăng phân cực → xuất hiện điện thế ức chế sau xinap. Vậy xung đến xinap dừng lại không được truyền đi nữa.
Tại màng sau xinap, sau khi điện thế hoạt động được hình thành ở màng sau và lan truyền tiếp đi , enzim axêtincôlinesteraza phân hủy axêtincôlin thành axêtat và côlin.
Hai chất này quay trở lại màng trước xinap và được tái tổng hợp lại thành axêtincôlin chứa trong các bóng xinap.
IV. ĐẶC ĐIỂM CỦA QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINAP
+ Tốc độ lan truyền chậm do trải qua nhiều giai đoạn và qua môi trường dịch mô.
+ Thông tin được truyền qua xinap nhờ chất trung gian hóa học.
+ Xung thần kinh chỉ được truyền theo một chiều, từ màng trước xinap sang màng sau xi nap.
Quá trình truyền tin qua xinap:
+ Xung thần kinh lan truyền đến chùy xináp và làm Ca2+ từ dịch ngoại bào đi vào trong chùy xináp.
+ Ca2+ làm cho các bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra. Chất trung gian hóa học đi qua khe xináp đến màng sau.
+ Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau gây xuất hiện điện thế họat động ở màng sau. Điện thế hoạt động (xung thần kinh) hình thành lan truyền đi tiếp.
Đặc điểm của quá trình truyền tin qua xinap:
+ Tốc độ lan truyền chậm do trải qua nhiều giai đoạn và qua môi trường dịch mô.
+ Thông tin được truyền qua xinap nhờ chất trung gian hóa học.
+ Xung thần kinh chỉ được truyền theo một chiều, từ màng trước xinap sang màng sau xi nap.
