Quá trình nội sinh và quá trình ngoại sinh. Hiện tượng tạo núi
Sách kết nối tri thức với cuộc sống
Ngoại lực là
Ngoại lực là những lực được sinh ra ở bên ngoài, trên bề mặt đất.
Lực được sinh ra từ bên trong Trái Đất được gọi là
Nội lực là những lực sinh ra ở bên trong Trái Đất.
Hai quá trình ngoại lực xảy ra chủ yếu là
Hai quá trình ngoại lực xảy ra chủ yếu là phong hóa và xâm thực (do dòng chảy, do gió…)
Tác động của nội lực đến địa hình bề mặt Trái Đất được thể hiện qua
Nội lực là những lực sinh ra bên trong Trái Đất, có tác động nén ép vào các lớp đá, làm cho chúng bị đứt gãy, uốn nếp hoặc đẩy vật chất nóng chảy dưới sâu ra ngoài mặt đất thành hiện tượng động đất, núi lửa.
Các dạng núi lửa chính trên Trái Đất là
Hai dạng núi lửa chính trên Trái Đất là: núi lửa tắt và núi lửa hoạt động
- Núi lửa tắt là núi lửa ngừng phun đã lâu.
- Núi lửa hoạt động là núi lửa đang phun hoặc mới phun gần đây
Quanh các vùng núi lửa đã tắt dân cư thường tập trung đông đúc vì
Dung nham phun trào từ miệng núi lửa sau một thời gian bị phân hủy sẽ tạo nên các vùng đất đỏ phì nhiêu, có sức hấp dẫn rất lớn vê nông nghiệp đối với dân cư xung quanh.
=> Do vậy quanh các vùng núi lửa đã tắt dân cư thường tập trung đông đúc
Nội lực có xu hướng
Nội lực có tác động làm cho đất đá bị nén, ép đứt gãy và nhô lên, làm cho địa hình thêm gồ ghề và nhiều nơi được nâng lên rõ rệt. Như vậy tác động của nội lực là làm nâng cao địa hình.
Ví dụ: Vận động tạo núi An-pơ – Himalaya làm nâng cao địa hình các nước ở rìa phía Đông Nam châu Á, trong đó ở nước ta lãnh thổ Tây Bắc được nâng lên với khu vực núi cao, hiểm trở nhất cả nước.
Đâu không phải là tác động của nội lực?
- Nội lực là những lực sinh ra bên trong Trái Đất, có tác động nén ép vào các lớp đá, làm cho chúng bị đứt gãy, uốn nếp, nâng lên hạ xuống tạo thành các địa hào địa lũy hoặc thung lũng. Chúng cũng đẩy vật chất nóng chảy dưới sâu ra ngoài mặt đất thành hiện tượng động đất, núi lửa.
=> Loại đáp án A, B, D
- Các đồng bằng châu thổ được tạo thành do sự bồi đắp, lắng đọng phù sa của các con sông mang vật liệu từ nơi khác đến (ngoại lực). Nội lực không có vai trò sinh ra các đồng bằng châu thổ.
Dạng địa hình được hình thành do quá trình ngoại lực là
Ở các khu vực núi đá vôi, nước hòa tan các hợp chất CaC03 có trong đá vôi và tạo thành các dạng địa hình mới lạ như hang động, khối nhũ với nhiều hình thù đặc sắc. Đây là tác động của quá trình phong hóa hóa học, thuộc hoạt động ngoại lực.
Đâu không phải là biện pháp phù hợp để hạn chế những thiệt hại do động đất gây ra?
Các biện pháp phù hợp để hạn chế những thiệt hại do động đất gây ra là: lập trạm dự báo động đất để biết được hoạt động của các trận động đất và cường độ, nơi chịu ảnh hưởng, xây dựng nhà cửa bằng vật liệu nhẹ, có khả năng chống chịu cao; khi có động đất mạnh kịp thời sơ tán dân cư ra khỏi vùng nguy hiểm.
=> Đáp án A, B, C đúng => loại A, B, C
- Xây dựng đê điều là biện pháp chống lũ, lụt ở vùng đồng bằng. Đây không phải là biện pháp phù hợp để hạn chế những thiệt hại do động đất gây ra.
Quá trình phong hóa các loại đá không phải do
Quá trình phong hóa là quá trình phá hủy, làm biến đổi các loại đá và khoáng vật do tác động của sự thay đổi nhiệt độ, nước, ôxi, khí CO2, các loại axit có trong thiên nhiên và sinh vật.
=> Sự chênh lệch nhiệt độ làm cho đá nứt nẻ, nước thấm và hòa tan các khoáng chất trong đá làm cho đá vị vụn bở (ví dụ: nước hòa tan đá vôi tạo thành các hang động caxtơ), rễ cây bám vào làm phá hủy đá (sinh vật) là những quá trinh phong hóa.
- Nước chảy với tốc độ mạnh làm cắt xẻ các lớp đá tạo thành khe rãnh..là trình xâm thực, đây không phải quá trình phong hóa.
Nội lực và ngoại lực là hai lực
- Nội lực và ngoại lực có xu hướng đối nghịch nhau:
+ Nội lực làm cho bề mặt Trái Đất gồ ghề (vận động tạo núi, nâng cao hạ thấp địa hình, uốn nếp…)
+ Ngoại lực có xu hướng san bằng gồ ghề (quá trình mài mòn, bồi tụ vùng trũng…)
- Nội lực và ngoại lực diễn ra đồng thời: trên trái đất hiện nay vẫn tiếp diễn nhiều vụ động đất núi lửa ở nhiều nơi, trong lúc đó các quá trình phong hóa, mài mòn và bồi tụ cũng đồng thời diễn ra ở mọi nơi trên Trái Đất.
- Cả hai quá trình đều tạo nên các dạng địa hình mới: nội lực tạo nên các dãy núi trẻ hóa, các thung lũng, địa hào, dãy núi uốn nếp..; ngoại lực hình thành nên các đồng bằng phù sa màu mỡ, các hang động, hàm ếch sóng vỗ, cột đá, khe rãnh…
=> Nội lực và ngoại lực là hai lực đối nghịch nhau, có tác động đồng thời và tạo ra các dạng địa hình trên bề mặt Trái Đất.
Quốc gia nào sau đây thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của các trận động đất, núi lửa?
Nhật Bản là một quốc đảo, nằm ở bờ phía tây Thái Bình Dương, trên vành đai lửa Thái Bình Dương (khu vực có gần 300 núi lửa còn hoạt động). Do vậy đất nước này thường xuyên chịu những trận động đất núi lửa: trên lãnh thổ Nhật Bản có khoảng 80 núi lửa đang hoạt động và hàng nghìn trận động đất lớn nhỏ làm phá hủy nhà cửa, ảnh hưởng tới đời sống, sự phát triển kinh tế.