Bài 14. Nhà nước Văn Lang - Âu Lạc
Sách kết nối tri thức với cuộc sống
Năm 218 TCN đã diễn ra sự kiện gì quan trọng đối với nước Văn Lang?
Sau khi thống nhất Trung Nguyên, năm 218 TCN, vua Tần sai quân đánh xuống phương Nam để mở rộng bờ cõi. Hành động này có ảnh hưởng quan trọng đến nền độc lập của nhân dân Văn Lang
Bộ lạc nào hùng mạnh nhất, đóng vai trò hạt nhân trong việc hình thành nhà nước Văn Lang?
Bộ lạc Văn Lang cư trú trên vùng đất ven sông Hồng (từ Ba Vì (Hà Nội) đến Việt Trì (Phú Thọ) là một trong những bộ lạc hùng mạnh nhất thời đó, thống nhất được các bộ lạc xung quanh để hình thành nhà nước Văn Lang.
Ai là người đã lãnh đạo nhân dân Tây Âu và Lạc Việt kháng chiến chống quân Tần xâm lược?
Trước cuộc xâm lược của nhà Tần, nhân dân Tây Âu và Lạc Việt đã tôn Thục Phán lên làm thủ lĩnh lãnh đạo cuộc kháng chiến.
Nhà nước Văn Lang ra đời không xuất phát từ nguyên nhân nào sau đây?
Nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của nhà nước Văn Lang bao gồm:
- Yêu cầu điều hòa những mâu thuẫn xã hôi: sự phát triển của sản xuất đã dẫn đến tư hữu và phân hóa giàu nghèo trong chiềng chạ. Mâu thuẫn giữa người giàu và nghèo đã nảy sinh và ngày càng tăng thêm
- Yêu cầu đoàn kết để trị thủy: việc mở rộng nghề nông trồng lúa nước ở vùng đồng bằng ven sông lớn gặp khó khăn do lũ lụt. Vì vậy cần phải có người chỉ huy đứng ra tập hợp nhân dân làng bản trị thủy, bảo vệ sản xuất
- Yêu cầu chống lại sự xung đột với các bộ lạc xung quanh: đất đai ở các vùng không giống nhau nên cuộc sống của người dân cũng khác nhau. Các bộ lạc đều muốn chiếm được những vùng đất thuận lợi nhất cho sản xuất nên giữa các bộ lạc thường xuyên xảy ra xung đột
=> Loại trừ đáp án: D (Xuất phát từ đặc điểm của các nhà nước cổ đại phương Đông nền kinh tế chính là nông nghiệp, không phải thủ công nghiệp và buôn bán như phương Tây)
Sau khi lên ngôi, An Dương Vương đã chọn khu vực nào để đóng đô?
Sau khi đánh thắng cuộc xâm lược của quân Tần, Thuc Phán tự xưng là An Dương Vương, tổ chức lại nhà nước, đóng đô ở Phong Khê (nay là vùng Cổ Loa, Đông Anh – Hà Nội).
Truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh phản ánh hoạt động gì của người Việt cổ thời kì Văn Lang?
Truyền thuyết Sơn Tinh- Thủy Tinh với nội dung là cuộc xung đột giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh để lấy Mị Nương làm vợ nhưng thực chất phản ánh hoạt động trị thủy để bảo vệ sản xuất, khát vọng chinh phục tự nhiên của người Việt Cổ
Tổ chức bộ máy nhà nước Âu Lạc được xây dựng trên cơ sở nào?
Bộ máy nhà nước thời An Dương Vương được xây dựng trên cơ sở bộ máy thời Văn Lang, không có gì quá khác biệt. Cụ thể là:
- Đứng đầu nhà nước là An Dương Vương, nắm giữ mọi quyền hành chính.
- Giúp việc cho vua có các Lạc Hầu, Lạc tướng.
- Cả nước chia thành nhiều bộ, do Lạc tướng đứng đầu.
- Các làng, chạ vẫn do bồ chính cai quản.
Anh (chị) có nhận xét gì về các loại vũ khí sử dụng trong truyền thuyết Thánh Gióng?
- Trong câu truyện, nhà vua kêu gọi nhân tài để chống giặc Ân, tiếng nói đầu tiên của Gióng là tiếng nói yêu nước => thể hiện chống ngoại xâm là hoạt động thường trực trong mỗi người Việt
- Gióng yêu cầu sứ giả làm cho roi sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt => thể hiện đồ sắt đã xuất hiện trong thời đại Hùng Vương.
Triệu Đà đã sử dụng âm mưu gì để làm suy yếu nước Âu Lạc?
Sau khi thất bại trong cuộc xâm lược Âu Lạc, biết không thể đánh thắng được quân dân Âu Lạc, Triệu Đà bèn vờ xin hòa và dùng mưu kế chia rẽ nội bộ nước ta.
Sự ra đời của nhà nước Văn Lang đã đặt nền tảng cho sự hình thành truyền thống gì của người Việt?
Nhà nước Văn Lang ra đời trên cơ sở:
- Yêu cầu đoàn kết thống nhất để trị thủy và chống lại sự xâm lấn của các bộ tộc xung quanh
- Ra đời trên sở thống nhất 15 bộ lạc
=> Đặt nền tảng cho sự hình thành truyền thống đoàn kết của người Việt
Địa danh nào là nơi tập trung thuyền chiến vừa luyện tập, vừa chiến đấu của quân dân Âu Lạc?
Đầm Cả là nơi tập trung các thuyền chiến, vừa luyện tập, vừa sẵn sàng chiến đấu.
Thời Văn Lang, nước ta được phân chia thành bao nhiêu bộ?
Sử cũ viết: Hùng Vương lên ngôi, đặt tên nước là Văn Lang, chia nước làm 15 bộ, đóng đô ở Bạch Hạc (Phú Thọ)
Vì sao nhà nước mới ở được thành lập sau cuộc kháng chiến chống Tần lại gọi là Âu Lạc?
Hai vùng đất cũ của người Tâv Âu và Lạc Việt được hợp thành một nước mới có tên là Âu Lạc.
Quân đội thời Văn Lang được tổ chức như thế nào?
Thời Văn Lang chưa có quân đội. Khi có chiến tranh, vua Hùng và các Lạc tướng huy đông thanh niên trai tráng ở các chiềng chạ tập hợp lại cùng chiến đấu.
Nội dung nào sau đây không thuộc đặc điểm tình hình nước Văn Lang cuối thế kỉ III TCN?
Vào cuối thế kỉ III TCN- đời Hùng Vương thứ 18, đất nước Văn Lang không còn bình yên như trước. Vua không lo sửa sang võ bị, chỉ lo ăn uống vui chơi. Lụt lội xảy ra, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, ở phương Bắc nhà Tần đã thống nhất Trung nguyên và chuẩn bị tiến hành các cuộc chiến tranh mở rộng bờ cõi xuống phía Nam.
=> Loại trừ đáp án: D
Nội dung nào không phải nhiệm vụ của Bồ Chính thời Văn Lang?
Bồ Chính là người đứng đầu chiềng chạ có nhiệm vụ giải quyết sản xuất, chia phần ruộng đất cho các cư dân trong chiềng chạ cày cấy và giải quyết các mối bất hòa của dân làng.
Bồ Chính không có nhiệm vụ thu thuế cho nhà nước.
Đâu không phải nhân tố đưa đến sự tiến bộ trong nông nghiệp và thủ công nghiệp thời kì Âu Lạc?
Có sự tiến bộ trong nông nghiệp, thủ công nghiệp thời kì Âu Lạc do:
- Tiếp nối thành tựu cải tiến công cụ từ thời Văn Lang...
- Sau kháng chiến chống xâm lược, đất nước được độc lập.
- Tinh thần cần cù lao động và sáng tạo không ngừng của nhân dân.
=> Loại trừ đáp án: C (Nội dung thuộc đặc điểm về mặt xã hội của nước ta thời kì Âu Lạc).
Anh(chị) có nhận xét gì về tổ chức bộ máy nhà nước thời Văn Lang?
Nhà nước Văn Lang được tổ chức theo mô hình quân chủ, đứng đầu là vua Hùng; giúp việc cho vua là các lạc hầu, lạc tướng. Đứng đầu các chiềng chạ là bồ chính. Cách tổ chức này tuy còn đơn giản, sơ khai nhưng đã đặt nền móng cho sự phát triển của bộ máy nhà nước ở các giai đoạn sau.
Thức ăn hàng ngày của cư dân Văn Lang bao gồm
Thức ăn chính hàng ngày của cư dân Văn Lang là cơm nếp, cơm tẻ, rau, cà, thịt cá.
Nội dung nào không phải biện pháp của An Dương Vương để củng cố an ninh quốc phòng quốc gia?
Để củng cố an ninh quốc phòng quốc gia, An Dương Vương đã cho xây dựng quân thành Cổ Loa. Trong thành có một lực lượng quân đội lớn gồm bộ binh và thủy binh được trang bị vũ khí bằng đồng như giáo, rìu chiến, dao găm, nỏ. Đầm Cả là nơi tập trung thuyền chiến, vừa luyện tập, vừa sẵn sàng chiến đấu.
=> Loại trừ đáp án: D
