Bài tập: Cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lược Nguyên (1287 – 1288)

Tướng Ô Mã Nhi là người được giao nhiệm vụ bảo vệ đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ

Con nước thủy triều là yếu tố tự nhiên được Trần Quốc Tuấn khai thác triệt để trong trận Bạch Đằng năm 1288. Ông đã dựa vào yếu tố này để xây dựng trận địa cọc ngầm, dụ địch vào trận địa để tiêu diệt

Đầu năm 1288, Thoát Hoan chỉ huy một cánh quân đánh vào Vạn Kiếp, ra sức xây dựng nơi đây thành căn cứ vững chắc để đánh lâu dài với Đại Việt

Để chuẩn bị cho cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ 3, nhà Nguyên đã:

- Đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản để tập trung lực lượng cho xâm lược Đại Việt

- Huy động 30 vạn quân đội do Thoát Hoan- viên tướng đã có kinh nghiệm chinh chiến ở chiến trường Đại Việt làm tổng chỉ huy

- Chuẩn bị một đoàn thuyền lương với hàng chục vạn thạch lương do tướng Trương Văn Hổ chỉ huy

=> Sự chuẩn bị trên thể hiện quyết tâm xâm lược bằng được Đại Việt của nhà Nguyên

Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 của quân dân Đại Việt đã tiêu diệt được toàn bộ cánh quân thủy của quân Nguyên, đè bẹp ý chí xâm lược Đại Việt của nhà Nguyên

Để tránh gặp phải kế vườn không nhà trống của quân dân nhà Trần, trong cuộc xâm lược Đại Việt lần 3, quân Nguyên đã chuẩn bị sẵn một đoàn thuyền lương đi cùng. Tuy nhiên, đoàn thuyền lương đó đã bị quân dân nhà Trần tiêu diệt. Kế hoạch xâm lược Đại Việt lần 3 của nhà Nguyên bước đầu bị phá sản

Khác với 2 cuộc chiến tranh xâm lược trước, khi bị lâm vào tình thế nguy khốn, Thoát Hoan đã chủ động rút quân lên Vạn Kiếp rồi từ đây rút về nước theo 2 đường thủy bộ để tránh nguy cơ bị tiêu diệt

Điểm khác biệt cơ bản giữa Bạch Đằng năm 938 với trận Bạch Đằng năm 1288 là thời điểm tổ chức đánh giặc:

- Trận Bạch Đằng năm 938 diễn ra khi quân Nam Hán vừa mới đặt chân đến vùng biển nước ta nhằm đánh bại ngay từ đầu của xâm lược của kẻ thù.

- Trận Bạch Đằng năm 1288 diễn ra khi quân Mông- Nguyên đã tiến vào Đại Việt. Sau một thời gian ở Đại Việt mà chưa thực hiện được mục tiêu khiến chúng buộc phải rút quân về nước.

Sở dĩ nhà Trần quyết định chọn Bạch Đằng làm nơi diễn ra trận quyết chiến chiến lược với quân Mông Nguyên là do:

- Vị trí chiến lược của sông Bạch Đằng: muốn rút ra khỏi Đại Việt bằng đường biển chắc chắn phải đi qua sông Bạch Đằng. Con nước thủy triều và địa thế hiểm yếu của Bạch Đằng thuận lợi cho bố trị trận địa mai phục

- Quân Mông- Nguyên là đội quân lớn lên trên lưng ngựa, thiện chiến về bộ binh nhưng lại yếu về thủy binh

- Kế thừa truyền thống đánh giặc của cha ông trong trận Bạch Đằng năm 938 của Ngô Quyền

Khi quân Nguyên chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần 3, nhà vua đã hỏi Trần Quốc Tuấn về thế địch, ông thưa “năm nay đánh giặc nhàn”