Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố hóa học

- Các nguyên tố hóa học được xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân

- Các nguyên tố trong cùng một hàng có cùng số lớp electron trong nguyên tử

- Các nguyên tố trong cùng một cột có tính chất gần giống nhau

II. Cấu tạo bảng tuần hoàn

1. Ô nguyên tố

- Mỗi nguyên tố hóa học được xếp vào một ô của bảng tuần hoàn gọi là ô nguyên tố

- Ô nguyên tố cho biết

+ Kí hiệu hóa học

+ Tên nguyên tố

+ Số hiệu nguyên tử = Số đơn vị điện tích hạt nhân = Số electron trong nguyên tử = Số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn

+ Khối lượng nguyên tử

- Ví dụ: Ô nguyên tố oxygen

2. Chu kì

- Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần khi đi từ trái sang phải

- Bảng tuần hoàn hiện nay gồm 7 chu kì được đánh số từ 1 đến 7, mỗi chu kì là một hàng ngang (riêng chu kì 6 và 7, mỗi chu kì có thêm 1 hàng xếp tách riêng ở cuối bảng)

Ví dụ: Các nguyên tố thuộc ba chu kì đầu tiên của bảng tuần hoàn

- Chu kì nhỏ: các chu kì 1, 2, 3; chu kì lớn: các chu kì 4, 5, 6, 7

- Số thứ tự của chu kì = Số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố trong chu kì đó

3. Nhóm

- Nhóm là tập hợp các nguyên tố có tính chất hóa học tương tự nhau và được xếp thành cột, theo chiều tăng dần về điện tích hạt nhân

- Ví dụ: Một số nhóm nguyên tố trong bảng tuần hoàn

- Bảng tuần hoàn gồm 18 cột, trong đó có 8 cột nhóm A và 10 cột nhóm B được đánh số thứ tự bằng số La Mã

- Số thứ tự của nhóm A bằng số electron lớp ngoài cùng trong nguyên tử của nguyên tố thuộc nhóm đó

III. Vị trí các nguyên tố kim loại, phi kim, khí hiếm trong bảng tuần hoàn

1. Các nguyên tố kim loại

- Hầu hết các nguyên tố thuộc nhóm IA, nhóm IIA, nhóm IIIA và một số nguyên tố ở các nhóm IVA, VA, VIA

- Các nguyên tố thuộc nhóm IB đến VIIIB, các nguyên tố Lanthanide và các nguyên tố Actinide được xếp riêng thành hai hàng ở cuối bảng

Ví dụ:

2. Các nguyên tố phi kim

- Hầu hết các nguyên tố thuộc nhóm VIIA, VIA, VA

- Một số nguyên tố thuộc nhóm IVA, IIIA

- Nguyên tố H ở nhóm IA

Ví dụ:

3. Các nguyên tố khí hiếm

Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố khí hiếm nằm ở nhóm VIIIA gồm helium (He), neon (Ne), argon (Ar), krypton (Kr), xenon (Xe), radon (Rn) và oganesson (Og)

IV. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn

Sử dụng bảng tuần hoàn để

- biết các thông tin của một nguyên tố hóa học: tên nguyên tố, số hiệu nguyên tử, kí hiệu hóa học, khối lượng nguyên tử

- biết vị trí của nguyên tố hóa học (ô, chu kì, nhóm). Từ đó nhận ra được nguyên tố kim loại, phi kim hay khí hiếm