Bài 13. Công cuộc xây dựng đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939- 1009)

Sách cánh diều

Đổi lựa chọn

I. Ngô Quyền xây dựng nền độc lập

- Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, bỏ chức Tiết độ sứ và đóng đô ở Cổ Loa.

- Ngô quyền thiết lập bộ máy chính quyền mới và cử các tướng lĩnh trấn giữ các châu quan trọng ở địa phương. 

-  Chế định triều nghi phẩm phục. (Quy định về lễ nghi, trang phục quan lại).

II. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh

- Trong hai năm 966-967: Đinh Bộ Lĩnh lần lượt dẹp yên các sứ quân, chấm dứt tình trạng cát cứ.

- Sau chiến thắng, ông lập ra nhà Đinh.

III. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê (981)

* Hoàn cảnh: Lợi dụng tình hình nhà Đinh rối loạn quân Tống âm mưu xâm lược.

* Diễn biến:

- Đầu năm 981, Quân Tống tiến đánh nước ta theo hai đường:

+ Quân bộ theo đường Lạng Sơn.

+ Quân thủy: theo đường sông Bạch Đằng.

- Lê Hoàn cho quân đóng cọc để ngăn chặn thuyền địch.

- Trên sông Bạch Đằng diễn ra nhiều trận chiến giữa ta và quân Tống cuối cùng thủy quân của địch bị đánh lui.

- Trên bộ, quân ta chặn đánh quyết liệt buộc quân Tống phải rút lui về nước.

- Quân ta truy kích tiêu diệt nhiều sinh lực địch.

* Kết quả:

- Quân Tống đại bại, nhiều tướng giặt bị giết và bắt sống.

- Cuộc kháng chiến chống Tông thắng lợi, nền độc lập dân tộc được giữ vững.

* Nguyên nhân thắng lợi:

- Tinh thần đoàn kết, anh dũng chiến đấu của nhân dân ta.

- Tài chỉ huy, thao lược của Lê Hoàn.

* Ý nghĩa:

- Biểu thị ý chí quyết tâm chống giặc ngoại xâm của dân ta.

- Chứng tỏ một bước phát triển của đất nước và khả năng bảo vệ độc lập dân tộc.

IV. Đời sống xã hội, văn hóa thời Ngô-Đinh-Tiền Lê

a. Xã hội

- Hai giai cấp chủ yếu là thống trị (vua, quan, địa chủ) và bị trị (nông dân, nô tì).

b. Văn hoá

- Giáo dục chưa phát triển.

- Nho giáo bắt đầu xâm nhập.

- Đạo Phật phát triển

- Văn hóa dân gian phát triển: ca hát, nhảy múa, đua thuyền, đánh đu, đấu võ, đánh vật,...