BÀI 2. CÁC QUY TẮC AN TOÀN TRONG PHÒNG THỰC HÀNH VẬT LÍ
I. An toàn khi sử dụng thiết bị thí nghiệm
1. Sử dụng các thiết bị điện
- Cần quan sát kĩ các kí hiệu và nhã thông số trên các thiết bị để sử dụng đúng chức năng, đúng yêu cầu kĩ thuật.
- Thiết bị cung cấp nguồn điện:
+ Máy biến áp:
+ Bộ chuyển đổi điện áp:
- Một số kí hiệu ghi trên các thiết bị thí nghiệm:
2. Sử dụng các thiết bị nhiệt và thủy tinh
Các thiết bị đun nóng có thể gây bỏng với người sử dụng, gây nứt, vỡ các bộ phận làm bằng thủy tinh.
VD: Thí nghiệm đo nhiệt độ sôi của nước.
3. Sử dụng các thiết bị quang học
Các thiết bị quang học rất dễ mốc, xước, nứt, vỡ và dính bụi bẩn, làm ảnh hưởng đến đường truyền tia sáng và sai lệch kết quả thí nghiệm.
VD: Bộ thí nghiệm quang hình
II. Nguy cơ mất an toàn trong sử dụng thiết bị thí nghiệm Vật lí
1. Nguy cơ gây nguy hiểm cho người sử dụng.
- Một số thao tác sai khi sử dụng thiết bị thí nghiệm trong phòng thực hành:
+ Cắm phích điện vào ổ mà tay lại chạm vào phích điện
+ Rút phích điện khi dây điện hở
+ Đun nước trên đèn cồn,...
- Tác hại của việc sử dụng sai thiết bị thí nghiệm:
+ Bị điện giật, có nguy cơ gây chết người
+ Bị bỏng
...
2. Nguy cơ hỏng thiết bị đo điện
- Khi sử dụng thiết bị đo điện cần chọn đúng thang đo, không nhầm lẫn khi thao tác để đảm bảo an toàn cho thiết bị đo
- Khi sử dụng đồng hồ đo điện đa năng, cần lưu ý:
+ Chọn chức năng và thang đo phù hợp
+ Cắm dây đo vào chốt phù hợp với chức năng đo
3. Nguy cơ cháy nổ trong phòng thực hành
- Cân tuân thủ quy tắc an toàn, nhất là những quy tắc an toàn về phòng cháy chữa cháy và an toàn khi sử dụng hóa chất dễ cháy, nổ.
III. Quy tắc an toàn trong phòng thực hành
- Đọc kĩ hướng dẫn sử dụng thiết bị và quan sát các chỉ dẫn, các kí hiệu trên các thiết bị thí nghiệm.
- Kiểm tra cẩn thận thiết bị, phương tiện, dụng cụ thí nghiệm trước khi sử dụng.
- Chỉ tiến hành thí nghiệm khi được sự cho phép của giáo viên hướng dẫn thí nghiệm.
- Tắt công tắc nguồn thiết bị điện trước khi cắm hoặc tháo thiết bị điện.
- Chỉ cắm phích/giắc cắm của thiết bị điện vào ổ cắm khi hiệu điện thế của nguồn điện tương ứng với hiệu điện thế định mức của dụng cụ.
- Phải bố trí dây điện gọn gàng, không bị vướng khi qua lại
- Không tiếp xúc trực tiếp với các vật và các thiết bị thí nghiệm có nhiệt độ cao khi không có dụng cụ bảo hộ.
- Không để nước cũng như các dung dịch dẫn điện, dung dịch dễ cháy gần thiết bị điện.
- Giữ khoảng cách an toàn khi tiến hành thí nghiệm nung nóng các vật, thí nghiệm có các vật bắn ra, tia laser.
- Phải vệ sinh, sắp xếp gọn gàng, các thiết bị và dụng cụ thí nghiệm, bỏ chất thải thí nghiệm vào đúng nơi quy định sau khi tiến hành thí nghiệm.
* Các biển báo trong phòng thí nghiệm thường gặp
Sơ đồ tư duy về Các quy tắc an toàn trong phòng thực hành Vật Lí
