Giải vật lí 10 bài 16 trang 67, 68 Kết nối tri thức

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Câu hỏi tr 67

1. Hoạt động

Quan sát thí nghiệm được mô tả trong Hình 16.1.

Câu 1. Một thanh sắt và một thanh nam châm được treo như Hình 16.1a. Trong thí nghiệm này, lực nào làm cho thanh nam châm dịch chuyển lại gần thanh sắt?

Phương pháp giải:

Quan sát hình vẽ và vận dụng kiến thức đã học ở cấp THCS

Lời giải chi tiết:

Lực làm cho nam châm dịch chuyển lại gần thanh sắt là lực hút

Câu 2. Xe lăn 1 có khối lượng m1 và có gắn một lò xo nhẹ. Xe lăn 2 có khối lượng m2 . Ta cho hai xe áp lại gần nhau bằng cách buộc dây để nén lò xo (Hình 16.1b). Quan sát hiện tượng xảy ra khi đốt đứt sợi dây buộc.

Thảo luận để làm sáng tỏ ý kiến sau: Lực không tồn tại riêng lẻ. Các lực hút hoặc đẩy luôn xuất hiện thành từng cặp giữa hai vật.

Phương pháp giải:

Quan sát hình vẽ và vận dụng kiến thức đã học ở cấp THCS

Lời giải chi tiết:

Khi đốt sợi dây buộc thì hai xe bị lò xo đẩy về hai phía, xe 1 bị di chuyển về phía bên trái, xe 2 bị di chuyển về phía bên phải

Thông qua thí nghiệm ở hình 16.1 ta thấy rằng: Lực không tồn tại riêng lẻ. Các lực hút hoặc đẩy luôn xuất hiện thành từng cặp giữa hai vật.

2. Câu hỏi

Câu 1. Cặp lực và phản lực có những đặc điểm gì?

Phương pháp giải:

Vận dụng định luật 3 Newton

Lời giải chi tiết:

Cặp lực và phản lực có đặc điểm:

+ Điểm đặt: tại vật

+ Phương: cùng phương:

+ Chiều: ngược chiều

+ Độ lớn: bằng nhau

Câu 2. Cặp lực và phản lực có phải là hai lực cân bằng hay không? Tại sao?

Phương pháp giải:

Vận dụng định luật 3 Newton

Lời giải chi tiết:

Dựa vào đặc điểm của lực và phản lực, ta thấy cặp lực và phản lực là hai lực cân bằng.

3. Câu hỏi

Hãy chỉ rõ điểm đặt của mỗi lực trong mỗi cặp lực ở Hình 16.2 a, b.

Phương pháp giải:

Quan sát hình vẽ

Lời giải chi tiết:

Điểm đặt của các lực: tại vật

Câu hỏi tr 68

1. Câu hỏi

Câu 1. Hãy chỉ ra các cặp lực và phản lực trong hai trường hợp sau:

a) Quyển sách nằm yên trên mặt bàn (Hình 16.3a)

b) Dùng búa đóng đinh vào gỗ (Hình 16.3b)

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức đã học để phân tích lực.

Lời giải chi tiết:

a)

b)

Câu 2. Quyển sách nằm yên có phải là kết quả của sự cân bằng giữa lực và phản lực hay không?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức đã học để phân tích lực.

Lời giải chi tiết

Quyển sách nằm yên là kết quả của sự cân bằng giữa lực và phản lực.

Câu 3. Lực do búa tác dụng vào đinh và phản lực của đinh lên búa có đặc điểm gì?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức đã học để phân tích lực.

Lời giải chi tiết:

Lực do búa tác dụng lên đinh và phản lực do đinh tác dụng lên búa có đặc điểm:

+ Điểm đặt: Tại đinh

+ Phương: thẳng đứng:

+ Chiều: ngược nhau

+ Độ lớn: bằng nhau

2. Hoạt động

Câu 1. Trong thí nghiệm ở phần mở đầu bài học, nếu cả hai người cùng kéo nhưng để lực kế di chuyển về phía một người (ví dụ cùng di chuyển hai lực kế sang phải) thì số chỉ của hai lực kế sẽ giống nhau hay khác nhau? Làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán.

Phương pháp giải:

Thực hiện thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

Nếu cả hai người cùng kéo nhưng để lực kế di chuyển về phía một người (ví dụ cùng di chuyển hai lực kế sang phải) thì số chỉ của hai lực kế sẽ khác nhau

Các em tự thực hiện thí nghiệm để kiểm tra.

Câu 2. Nêu thêm một số ví dụ trong thực tế và thảo luận để làm sáng tỏ các đặc điểm sau đây của lực và phản lực:

- Lực và phản lực luôn xuất hiện thành từng cặp (xuất hiện hoặc mất đi đồng thời)

- Lực và phản lực cùng tác dụng theo một đường thẳng, cùng độ lớn nhưng ngược chiều (hai lực như vậy là hai lực trực đối)

- Lực và phản lực không cân bằng nhau (vì chúng đặt vào hai lực khác nhau)

- Cặp lực và phản lực là hai lực cùng loại.

Phương pháp giải:

Thực hiện thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

Ví dụ

+ Lực và phản lực luôn xuất hiện thành từng cặp (xuất hiện hoặc mất đi đồng thời): dùng tay đập vào quyển sách

+ Lực và phản lực cùng tác dụng theo một đường thẳng, cùng độ lớn nhưng ngược chiều (hai lực như vậy là hai lực trực đối): Quả bóng đập vào tường, tay đập vào sách,..

+ Lực và phản lực không cân bằng nhau (vì chúng đặt vào hai lực khác nhau): Ném quả bóng vào một quả bóng khác đang đứng yên.

+ Cặp lực và phản lực là hai lực cùng loại: quả táo rơi xuống dưới đất

3. Câu hỏi

Một ô tô chuyển động trên mặt đường (Hình 16.4), nếu lực do ô tô tác dụng lên mặt đường có độ lớn bằng lực mà mặt đường đẩy ô tô thì tại sao chúng không “khử nhau”?

Lời giải chi tiết:

Lực do ô tô tác dụng lên mặt đường có độ lớn bằng lực mà mặt đường đẩy ô tô như chúng không khử nhau vì chúng đặt vào hai lực khác nhau.