Bài 16. Sự phản xạ ánh sáng
Sách kết nối tri thức với cuộc sống
Ảnh của vật tạo bởi gương là:
Hình của một vật quan sát được trong gương gọi là ảnh của vật tạo bởi gương.
Khi chiếu một chùm ánh sáng vào gương thì chùm sáng
Khi chiếu một chùm sáng vào gương thì chùm sáng bị hắt trở lại theo hướng khác
=> Hiện tượng phản xạ ánh sáng
Khi xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng thì:
Khi xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng thì góc tới bằng góc phản xạ.
Theo định luật phản xạ ánh sáng
Định luật phản xạ ánh sáng:
+ Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của gương ở điểm tới
+ Góc phản xạ bằng góc tới \(\left( {i = i'} \right)\)
=>Cả A, B, C đúng
Chiếu một tia sáng lên mặt phẳng gương, ta thu được một tia phản xạ hợp với tia tới góc 600 . Góc tới có giá trị là bao nhiêu?
Ta có i + i’ = 600
Mà i = i’
=> \(i = \frac{{{{60}^0}}}{2} = {30^0}\)
Góc phản xạ là góc hợp bởi:
Góc phản xạ \(i'\) là góc tạo bởi tia phản xạ và pháp tuyến tại điểm tới
Chiếu một tia sáng tới vào mặt phẳng gương, biết tia sáng đó hợp với phương ngang 1 góc 300 . Góc phản xạ có giá trị là bao nhiêu?
Ta có tia sáng hợp với phương ngang góc 300 => Góc tới i = 900 – 300 = 600
=> Góc phản xạ i’ = i = 600
Trong hiện tượng phản xạ toàn phần:
Tia \(SI\) được gọi là:
\(SI\) - tia tới
\(IR\) - tia phản xạ
\(IN\) - pháp tuyến
Tia sáng Mặt Trời chiếu xiên hợp với mặt ngang một góc \({36^0}\) đến gặp gương phẳng cho tia phản xạ có phương thẳng đứng xuống dưới. Góc hợp bởi mặt gương và đường thẳng đứng là:
Ta có:
+ \(\widehat {RIN} = \widehat {AIO}\) (cùng phụ với \(\widehat {NIO}\)) (1)
+ Theo định luật phản xạ ánh sáng, ta có: \(i = i' \leftrightarrow \widehat {RIN} = \widehat {{\rm{NIS}}}\) (2)
Từ (1) và (2), ta suy ra: \(\widehat {AIO} = \widehat {NIS}\)
Ta suy ra: \(\widehat {{\rm{AIS}}} = \widehat {NIO} = x\)
Mặt khác, ta có: \(\left\{ \begin{array}{l}\widehat {B{\rm{IR}}} = {90^0} - i'\\\widehat {{\rm{AIS}}} = {90^0} - i\end{array} \right. \to \widehat {{\rm{AIS}}} = \widehat {B{\rm{IR}}} = x\)
Ta có:
\(\begin{array}{l}\widehat {AIN} = {90^0} = \widehat {{\rm{AIS}}} + \widehat {SIO} + \widehat {OIN}\\ \leftrightarrow {90^0} = x + {36^0} + x\\ \to x = {27^0}\end{array}\)
Vậy, ta suy ra: Góc hợp bởi mặt gương và đường thẳng đứng là \({27^0}\)
Hình vẽ nào sau đây mô tả đúng định luật phản xạ ánh sáng?
Vẽ pháp tuyến của các phương án, ta được:
Vận dụng định luật phản xạ ánh sáng, ta có: góc tới bằng góc phản xạ
=> B hoặc D
D – loại vì đường truyền của tia sáng không đúng
Trong các vật sau đây, vật nào có thể được coi là một gương phẳng
Ta có thể coi mặt phẳng của một tấm kim loại nhẵn bóng như một gương phẳng
Một tia sáng chiếu đến gương, thu được tia phản xạ như hình vẽ:
So sánh góc 1 và 2
Theo định luật phản xạ ánh sáng, ta có: góc tới bằng góc phản xạ
\(i = i'\)
Hai góc \(\left\{ \begin{array}{l}\widehat 1 = {90^0} - i\\\widehat 2 = {90^0} - i'\end{array} \right.\)
Từ đó, ta suy ra hai góc 1 và 2 bằng nhau
Chiếu một tia sáng lên một bề mặt phẳng phản xạ ánh sáng, ta thu được một tia phản xạ tạo với tia tới một góc \({40^0}\). Giá trị của góc tới là:
+ Ta có: \(\widehat {SIR} = i + i' = {40^0}\)
+ Áp dụng định luật phản xạ ánh sáng: \(i = i'\)
Ta suy ra: \(i = i' = \frac{{{{40}^0}}}{2} = {20^0}\)
Một tia sáng truyền đến mặt gương và có tia phản xạ như hình vẽ.
Nếu góc \(a = {45^0}\) thì:
Theo định luật phản xạ ánh sáng, ta có: \(\widehat a = \widehat b = {45^0}\)
Từ hình, ta có, \(\widehat c = {90^0} - \widehat b = {90^0} - {45^0} = {45^0}\)
Một người nhìn xuống mặt hồ và thấy đỉnh ngọn cây. Hình vẽ nào sau đây mô tả đúng đường đi của tia sáng đến mắt ta?
Ta có, mặt hồ đóng vai trò là một gương phẳng
Áp dụng định luật phản xạ, ta có: góc tới bằng góc phản xạ
Vẽ pháp tuyến trên các hình ta được:
A, C – loại vì góc tới không bằng góc khúc xạ
D – loại vì đường truyền của tia sáng sai
Một tia sáng chiếu tới gương phẳng và hợp với mặt gương một góc \({30^0}\) thì góc hợp bởi tia tới và tia phản xạ là:
Ta có:
Từ hình, ta suy ra góc tới \(i = {90^0} - {30^0} = {60^0}\)
Theo định luật phản xạ ánh sáng, ta có: \(i = i' = {60^0}\)
=> Góc hợp bởi tia tới và tia phản xạ: \(\widehat {S{\rm{IR}}} = i + i' = {60^0} + {60^0} = {120^0}\)
Một tia sáng \(SI\) truyền theo phương hợp mới mặt phẳng nằm ngang một góc \({50^0}\). Hỏi phải đặt gương phẳng hợp với mặt phẳng nằm ngang một góc bao nhiêu để tia phản xạ có phương nằm ngang.
Theo đề bài, ta có: \(\widehat {SIR} = {50^0}\)
Mặt khác, theo định luật phản xạ ánh sáng, ta có: \(i = i' \leftrightarrow \widehat {SIN} = \widehat {N{\rm{IR}}} = \dfrac{{\widehat {S{\rm{IR}}}}}{2} = \dfrac{{{{50}^0}}}{2} = {25^0}\)
Góc gương cần quay so với mặt phẳng ngang để thu được tia phản xạ có phương nằm ngang chính là góc \(\widehat {RIO}\)
Ta có, \(\widehat {RIO} = \widehat {NIO} - \widehat {NIR} = {90^0} - {25^0} = {65^0}\)
Định luật phản xạ ánh sáng:
- Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới.
- Góc phản xạ ………góc tới.
Định luật phản xạ ánh sáng:
+ Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của gương ở điểm tới
+ Góc phản xạ bằng góc tới \(\left( {i = i'} \right)\)
Xác định vị trí của pháp tuyến tại điểm tới đối với gương phẳng?
\(SI\) - tia tới
\(IR\) - tia phản xạ
\(IN\) - pháp tuyến