Tổng kết chương V - Địa lí dân cư

I. DÂN SỐ VÀ SỰ GIA TĂNG DÂN SỐ.

1. Dân số và tình hình phát triển dân số thế giới.
- Quy mô dân số thế giới ngày càng lớn và khác nhau giữa các nước, các châu lục.

- Tốc độ gia tăng dân số nhanh, quy mô ngày càng lớn.

2. Gia tăng dân số.
- Gia tăng tự nhiên
+ Tỉ suất sinh thô (khái niệm, nguyên nhân).

+ Tỉ suất tử thô (khái niệm, nguyên nhân).

+ Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên (Tg)    

=>  Ảnh hưởng của tình hình tăng dân số đối với sự phát triển kinh tế - xã hội.

-  Gia tăng cơ học: Sự chênh lệch giữa số người xuất cư và nhập cư.
-  Ý nghĩa

- Nguyên nhân: lực hút, lực đẩy. 

II. CƠ CẤU DÂN SỐ.

1. Cơ cấu sinh học.
- Cơ cấu dân số theo giới (đơn vị%): (khái niệm, công thức)

=> Ảnh hưởng đến phân bố sản xuất, tổ chức đời sống xã hội, hoạch định chính sách phát triển kinh tế- xã hội của các quốc gia...

- Cơ cấu dân số theo độ tuổi (đơn vị %)
+ Khái niệm: tập hợp những nhóm người sắp xếp theo những nhóm tuổi nhất định. 
+ Ý nghĩa: thể hiện tình hình sinh, tử, tuổi thọ, khả năng phát triển của dân số và nguồn lao động
+ Tháp dân số (tháp tuổi) => tình hình sinh, tử, gia tăng dân số, tuổi thọ trung bình.

2. Cơ cấu xã hội
- Cơ cấu dân số theo lao động: cho biết nguồn lao động và dân số hoạt động theo khu vực kinh tế.

- Cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa: trình độ dân trí và học vấn

III. SỰ PHÂN BỐ DÂN CƯ. CÁC LOẠI HÌNH QUẦN CƯ VÀ ĐÔ THỊ HÓA.

1. Phân bố dân cư.

- Khái niệm: là sự sắp xếp dân số một cách tự phát hoặc tự giác trên một lãnh thổ nhất định, phù hợp với điều kiện sống và các yêu cầu của  xã hội .

- Đặc điểm: phân bố không đều trong không gian và biến động theo thời gian

- Các nhân tố ảnh hưởng: điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, lích sử khai thác lãnh thổ, chuyển cư…

2. Đô thị hoá.
- Khái niệm

-  Đặc điểm: 
+  Dân cư thành thị có xu hướng tăng nhanh.
+  Dân cư tập trung vào các thành phố lớn và cực lớn.
+  Phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

- Ảnh hưởng của đô thị hoá đến sự phát triển kinh tế - xã hội và môi trường (tích cực + tiêu cực).