“Phong trào Cần vương mặc dù gây cho Pháp nhiều thiệt hại nhưng không có đóng góp cho phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam”. Đây là nhận định

mục tiêu hàng đầu.

quy mô, địa bàn.

hình thức đấu tranh.

động lực chủ yếu.

Nghĩa quân biết dựa vào quần chúng nhân dân để vừa chiến đấu vừa sản xuất.

Nghĩa quân biết khai thác tốt địa hình, địa vật để tổ chức chiến đấu lâu dài.

Nghĩa quân biết vận dụng chiến lược hòa hoãn để chuẩn bị cho chiến đấu lâu dài.

Thực dân Pháp muốn chấm dứt xung đột để tiến hành khai thác thuộc địa ở Bắc Kì.

Đấu tranh hòa bình phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp.

Lực lượng cách mạng chỉ bao gồm nông dân.

Bạo động vũ trang không phù hợp với thực tiễn Việt Nam. 

diễn ra dưới hình thức khởi nghĩa vũ trang của phong trào Cần vương và Yên Thế

theo khuynh hướng phong kiến, diễn ra dưới hình thức khởi nghĩa vũ trang

theo khuynh hướng phong kiến dưới sự lãnh đạo của phong trào Cần vương

thông qua các cuộc khởi nghĩa vũ trang của nông dân và các dân tộc thiểu số

Quan niệm về cuộc vận động cứu nước đã thay đổi: cầu viện bên ngoài giúp đỡ.

Quan niệm về cứu nước phải gắn với duy tân đất nước, xây dựng xã hội tiến bộ hơn.

Quan niệm về tập hợp lực lực đã thay đổi: gắn với sự thành lập mặt trận dân tộc thống nhất.

Quan niệm phương pháp đấu tranh: từ đấu tranh vũ trang sang vận động cải cách dân chủ

Yên Thế.

Hương Khê.

Bãi Sậy.

Ba Đình.

Phong trào diễn ra trên quy mô còn nhỏ lẻ.

Thực dân Pháp còn mạnh, lực lượng chống Pháp quá yếu.

Thiếu giai cấp tiên tiến lãnh đạo với đường lối đúng đắn.

Phong trào bùng nổ trong lúc Pháp đã đặt ách thống trị Việt Nam.