Bài 5: Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Một ô nguyên tố biểu diễn số hiệu nguyên tử, cấu hình electron và kí hiệu nguyên tố

X có số hạt mang điện chiếm 63,04% tổng số hạt \( \Rightarrow \dfrac{{p + e}}{{p + e + n}}.100\%  = 63,04\% \)

Mà p=e \( \Rightarrow \dfrac{{2p}}{{2p + n}}.100\%  = 63,04\% (1)\)

Số khối của X là 63 ⇒ p + n = 63 (2)

Từ (1) và (2) ⇒ p=29, n=34

Cấu hình electron của X (p=29): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s¹

- Số thứ tự ô: 29

- Chu kì 4 vì có 4 lớp electron

- Nhóm B vì electron cuối cùng điền vào phân lớp 3d. Số thứ tự của nhóm là I ⇒ Nhóm IB

Chú ý trường hợp đặc biệt: Các nguyên tố có cấu hình nguyên tử bán bão hòa và bão hòa:

+ Cr (Z=24) 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁴4s² chuyển thành 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵4s¹

+ Cu (Z=29) 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁹4s¹ chuyển thành 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s¹

Trong bảng tuần hoàn có 8 nhóm A và 8 nhóm B được đánh số thứ tự từ I cho đến VIII. Nhóm A có 8 cột, nhóm B có 10 cột (vì nhóm VIIIB chiếm 3 cột) trong bảng tuần hoàn

- Xác định số thứ tự nhóm:

+ Nhóm A có cấu hình electron lớp ngoài cùng dạng ns^1-2 hoặc ns²np^1-6: số thứ tự của nhóm bằng số electron lớp ngoài cùng của nguyên tố đó

+ Nhóm B có cấu hình electron lớp ngoài cùng và sát ngoài cùng dạng (n-1)s^1-10ns^1-2: số thứ tự của nhóm bằng tổng số electron thuộc hai phân lớp (n-1)d và ns. Nếu tổng số electron của nguyên tử là 8, 9, 10 thì nguyên tố đó thuộc nhóm VIIIB; là 11 thì thuộc nhóm IB; là 12 thì thuộc nhóm IIB

- Ô 21

- Chu kì 4 vì có 4 lớp electron

- Nhóm B vì electron cuối cùng được điền vào phân lớp 3d. Số thứ tự của nhóm là IIIB

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d³4s²

suy ra Z=p=23

Do phân lớp s chứa tối đa là 2 electron nên ta có hai trường hợp:

- TH1: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹ ⇒ Ô 19, chu kì 4, nhóm IA

- TH2: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s² ⇒ Ô 20, chu kì 4, nhóm IIA