Diễn biến cách mạng Nga 1905-1907,phân tích bài học cho giai cấp tư sản

Cách mạng Nga (1905) là cuộc cách mạng dân chủ đầu tiên trong lịch sử Nga, diễn ra từ 1905 đến 1907. Cuộc Cách mạng nhằm mục đích đánh đổ chế độ quân chủ chuyên chế Sa hoàng, thành lập nước Cộng hoà Dân chủ, tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày, ngày làm việc 8 giờ, thực hiện các quyền tự do dân chủ,… Cách mạng (1905) được xem là cuộc tổng diễn tập tạo đã cho thắng lợi của cuộc Cách mạng Nga(1917).

Diến Biến:

Khởi đầu Cách mạng 1905 là sự kiện công nhân bị tàn sát dã man vào ngày 9 tháng 1 năm 1905, ngay tại thủ đô Sankt-Peterburg. Trong ngày này, cố đạo Gapone dẫn đầu đoàn biểu tình ôn hoà, trong đó có 30.000 công nhân tiến đến Cung điện Mùa Đông (cung điện của Sa hoàng). Đoàn biểu tình không mang vũ khí, lại còn cầm cờ xí, tượng thánh, hình ảnh hoàng đế, cố đạo Gapone cũng chỉ đệ trình một đơn thỉ nguyện cải cách chính trị và xã hội lên Nikolai II. Thế nhưng, hoàng đế Nikolai II hạ lệnh cho bắn vào quần chúng. Hậu quả là hơn 1.000 người thiệt mạng và 5.000 người bị thương. Sự kiện này - được gọi là vụ thảm sát "Ngày chủ nhật đẫm máu (1905)" - đã khiến nhân dân thủ đô Sankt-Peterburg căm phẫn.^[2]

 

Ngày 17 tháng 10 năm 1905 qua nét vẽ của Ilya Repin.

Vụ thảm sát "Ngày chủ nhật đẫm máu" đã khiến cho phần lớn thợ thuyền không còn lòng tôn kính đối với chế độ Sa hoàng nữa. Sau đó, nhiều cuộc biểu tình, bãi công và binh biến của công dân và cả nông dân diễn ra. Những cuộc bãi công, biểu tình nói trên mang tính chính trị không nhỏ, dẫn đền việc công nhân Moskva và nhiều thành phố khác khởi nghĩa vũ trang vào tháng 12 năm 1905, đây là sự kiện đỉnh điểm của Cách mạng Nga (1905). Triều đình Sa hoàng đã cho quân đàn áp trong biển máu. Cùng năm đó, trên chiếc thiết giáp hạm "Pô-tem-kin", thủy thủ nổi dậy vào tháng 6. Cuộc nổi dậy của thủy thủ tàu "Pô-tem-kin" được xem là cuộc đấu tranh đầu tiên của quân đội và hải quân. Đến tháng 11 năm 1905, tại Sevastopol, một cuộc nổi dậy lớn thủy thủ và binh sĩ bùng nổ. Phong trào này do Xô-viết với đại biểu là công nhân, thuỷ thủ và binh lính lãnh đạo.

Cách mạng thoái trào ngày năm 1907 và cuối cùng đã kết thúc vào ngày 19 tháng 12 năm 1907, theo lời kêu gọi Ban chấp hành Đảng bộ Bolshevik thành phố Moskva, cuộc chiến đấu có vũ trang chấm dứt để tránh tổn thất.^[2] Trong thời gian Cách mạng, các Xô Viết mà đại biểu là công nhân, nông dân và binh lính được hình thành.

* Diễn biến:

- Lãnh đạo: giai cấp công nhân Nga, đứng đầu là Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích.

- Ngày 9-1-1905, 14 vạn công nhân Pê-téc-bua và gia đình không mang theo vũ khí, kéo đến trước Cung điện Mùa Đông đưa bản yêu sách lên nhà vua. Tuy nhiên, bị đàn áp đẫm máu.

- Tháng 5-1905, nông dân nổi dậy ở nhiều nơi đánh vào dinh cơ của địa chủ phong kiến, thiêu hủy văn tự, khế ước, lấy của người giàu chia cho người nghèo.

- Tháng 6-1905, thủy thủ chiến hạn Pô-tem-kin khởi nghĩa. Nhiều đơn vị hải quân, lục quân khác cũng nổi dậy.

- Tháng 12-1905, khởi nghĩa vũ trang ở Mát-xcơ-va nhưng thất bại.

- Phong trào đấu tranh trên toàn nước Nga còn kéo dài đến giữa năm 1907 mới chấm dứt.