điểm sáng nghệ thuật của bài và nội dung chính của bài Quê Hương lớp 8 tập 2

Tác giả: Tế Hanh có tên khai sinh là Trần Tế Hanh, ông sinh ra ở Quãng Ngãi, trong một làng chài ven biển. Ông tham gia vào phong trào thơ mới ở những chặng cuối. Nhưng chủ yếu là những bài thơ buồn viết về quê hương, đất nước. Ngoài ra ông còn sáng tác phục vụ văn học cách mạng từ sau năm 1945. Với Tế Hanh, thơ ông luôn mang nét giản dị với ngôn từ tự nhiên, giàu hình ảnh. Nhưng lại rất dung dị và đắm thắm.

– Tác phẩm: Bài thơ “Quê Hương” là nỗi nhớ quê được viết năm 1939 tại Huế. Trong một lần học tập tại đây, vì nỗi nhớ quê hương mà ông đã viêt bài thơ này để tưởng nhớ về làng chài – nơi ông sinh sống. Bài thơ được in trong tập Nghẹn ngào (1939) và sau này in trong tập Hoa niên (1945)

Bài thơ được chia làm 4 phần như sau:

+ Phần 1: 2 câu thơ đầu tiên: Tác giả giới thiệu khái quát về làng quê

+ Phần 2: 6 câu thơ tiếp theo: Đây là cảnh bơi thuyền ra khơi của dân chài để đánh cá

+ Phần 3: 8 câu thơ tiếp theo: Tác giả tả cảnh thuyền đầy cá về bến

+ Phần 4: còn lại: Tác giả bày tỏ nỗi nhớ làng chai, nhớ quê hương của mình

iá trị nội dung của bài thơ 

Bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh, là một bài thơ về làng chài vùng biển vô cùng tươi sáng và sinh động. Tác giả đã làm nổi bật được sức sống khỏe khoắn của người dân làng chai. Trong đó là cảnh lao động đầy hứng khởi của người dân nơi đây. Qua đó, tác giả cũng bày tỏ tình yêu quê hương, đất nước của mình.

Hướng dẫn nghệ thuật trong bài thơ

Tế Hanh nhà thơ tạo nên bức tranh đầy màu sắc và sinh động về một làng quê ven biển, qua đó cũng là hình ảnh quê hương khỏe khoắn và thể hiện tình cảm của chính tác giả về quê hương vô cùng gần gũi và trong sáng.

Trong bài thơ Quê hương tác giả đã sử dụng một số các biện pháp tu từ gồm có:

• Biện pháp so sánh: “Cánh buồm giương to (như) mảnh hồn làng” .Cánh buồm trắng hình ảnh quen thuộc được so sánh như là linh hồn của quê hương đang nằm trong cánh buồm. Hình ảnh “Chiếc thuyền nhẹ hăng (như) con tuấn mã” sự so sánh chiếc thuyền như tuấn mã đã giúp người đọc có cảm giác được sự mạnh mẽ của chiếc thuyền vượt qua mọi sóng gió biển cả. Động từ “hăng” được sử dụng thể hiện sự hiên ngang, sức sống mãnh liệt của chiếc thuyền.
• Biện pháp tu từ nhân hóa:  cánh buồm: “rướn thân trắng bao la thâu góp gió” và hình ảnh “Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm”.
• Sử dụng ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: “Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ”.

• có nhiều yếu tố nghệ thuật cùng với sự sáng tạo trong các hình ảnh thể hiện sự quan sát, cảm nhận vô cùng sắc sảo của nhà thơ về cuộc sống miền biển. Hình ảnh thơ chân thực, gần gũi khiến cho bài thơ thêm phần thi vị, bay bổng.

  Bài thơ Quê hương có sử dụng phương thức miêu tả và biểu cảm, chủ yếu yếu tố miêu tả giúp các yếu tố biểu cảm, trữ tình thêm phần rõ nét. Với sự kết hợp các phương thức miêu tả và biểu cảm, trữ tình giúp bài thơ Quê hương thể hiện được tinh tế và đầy chân thực cuộc sống con người nơi đây.

• Dàn ý phân tích khái quát bài thơ

  Mở bài

  – Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm

  – Khẳng định giá trị của bài thơ

  Thân bài

  – Phân tích cảnh ra khơi của đoàn thuyền:

  + Thời gian “sớm mai hồng” ở đây có sự gợi mở về một niềm tin, hi vọng

  + Không gian “Trời xanh” và “gió nhẹ” thể hiện điềm báo về một chuyến ra khơi đầy may mắn, thuận lợi, hứa hẹn có nhiều cá tôm

  + Hình ảnh so sánh “hăng như con tuấn mã” thể hiện sự mạnh mẽ, dũng mãnh của con thuyền ra khơi

  + Phép nhân hóa kết hợp với các động từ mạnh cho thấy khí thế chủ động ra khơi của con thuyền

  – Phân tích cảnh đoàn thuyền trở về:

  + Không khí: tấp nập ồn ào thể hiện chuyến đi thắng lợi trở về với nhiều cá tôm

  + Hình ảnh những người dân chài :da ngăm, thể hiện sự vạm vỡ, khỏe mạnh của họ

  + Hình ảnh nhân hóa con thuyền “im’, “mệt mỏi” thể hiện sự mệt nhọc của con thuyền như mang hơi thở của con người vậy

  – Tình cảm của nhà thơ:

  + Nỗi nhớ quê hương da diết được thể hiện qua hình ảnh đa sắc màu từ ‘xanh của nước”, “bạc của cá” ” vôi của cánh buồm”, đến mùi vị “mặn mòi của biển”

  + Tất cả thể hiện nỗi nhớ quê hương chân thành tha thiết của tác giả

  Kết bài

  – Khẳng định lại giá trị của bài thơ

  – Liên hệ, mở rộng