ĐỀ SỐ 3:Đọc phần trích sau và trả lời các câu hỏi : TRUYỆN NGẮN Truyện ngắn là hình thức tự sự loại nhỏ. Truyện ngắn khác với truyện vừa ở dung lượng nhỏ, tập trung mô tả một mảnh của cuộc sống: một biến cố, một hành động, một trạng thái nào đó trong cuộc đời của nhân vật, thể hiện một khía cạnh của tính cách hay một mặt nào đó của đời sống xã hội. Do đó truyện ngắn thường ít nhân vật và sự kiện. Cốt truyện của truyện ngắn thường diễn ra trong một không gian, thời gian hạn chế. Nó không kể trọn vẹn một quá trình diễn biến một đời người mà chọn lấy những khoảnh khắc, những “lát cắt” của cuộc sống để thể hiện. Kết cấu của truyện ngắn thường là sự sắp đặt những đối chiếu, tương phản để làm bật ra chủ đề. Do đó mà truyện ngắn thường là ngắn. Truyện ngắn tuy ngắn nhưng có thể đề cập tới những vấn đề lớn của cuộc đời. Tác phẩm của nhiều bậc thầy trong thể loại này đã cho ta biết điều đó. (Theo Từ điển văn học) Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính và nêu chủ đề của phần trích trên? Câu 2. Tìm 4 từ thuộc trường từ vựng truyện ngắn trong phần trích ? Câu 3. Trong phần trích trên, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép có tác dụng gì? Câu 4. Đoạn 2 và đoạn 3 trong phần trích được liên kết với nhau bằng việc sử dụng phương tiện liên kết nào? Câu 5. Dựa vào gợi ý của phần trích trên, em hãy viết đoạn văn(từ 10 – 12 câu) thuyết minh về một trong các đặc điểm của truyện ngắn trên cơ sở truyện ngắn “Lão Hạc” – Nam Cao

1/

- Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
- Chủ đề của phần trích trên: những đặc điểm của thể loại truyện ngắn

2/ 

Trường từ vựng truyện ngắn: cốt truyện, nhân vật, kết cấu, sự kiện

3/

- Dấu hai chấm: đánh dấu phần giải thích cho nội dung trước đó

- Đấu ngoặc kép: đánh dấu những từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt

4/

Đoạn 2 và đoạn 3 trong phần trích được liên kết với nhau bằng việc sử dụng từ ngữ liên kết: truyện ngắn.

5/

Truyện ngắn lão Hạc của Nam Cao viết về cuộc đời bế tắc của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng 8 năm 1945. Truyện tập trung mô tả cuộc sống đau khổ, bất hạnh của nhân vật chính là lão Hạc. Lão Hạc rơi vào hoàn cảnh vợ mất sớm, con đi làm đồn điền cao su, vì để tiết kiệm tiền cho con mà lão đã phải bán con chó - kỉ vật của lão và con trai. Rồi lão lựa chọn cái chết để giải thoát cho chính mình. Truyện tuy ngắn những mang giá trị nội dung tư tưởng lớn, lão Hạc là tiêu biểu cho hình ảnh người nông dân việt Nam trước Cách mạng, lão Hạc cũng tiêu biểu cho vẻ đẹp phẩm chất của con người: giàu tình yêu thương, giàu lòng tự trọng. Truyện mang giá trị nhân đạo sâu sắc.

Câu 1: 

-Phương thức biểu đạt chính: thuyết minh.

-Chủ đề của phần trích trên: đặc điểm của thể loại văn học truyện ngắn.

Câu 2:

- 4 từ thuộc trường từ vựng truyện ngắn: tự sự, nhân vật, cốt truyện, kết cấu ( ngoài ra còn có: chủ đề, tác phẩm và thể loại em tham khảo thêm).

Câu 3:

Tác dụng:

-Dấu hai chấm: đánh dấu phần giải thích ( sau dấu hai chấm) cho phần trước đó.

-Dấu ngoặc kép: đánh dấu những từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.

Câu 4:

Đoạn 2 và đoạn 3 trong phần trích được liên kết với nhau bằng việc sử dụng từ ngữ có tác dụng liên kết. Từ được dùng liên kết: truyện ngắn.

Câu 5:

Trong truyện Lão Hạc cốt truyện tập trung viết về cuộc đời nghèo khó, bất hạnh của một lão nông trước CMT8/1945. Vợ chết, con phẫn trí bỏ đi làm đồn điền cao su, lão Hạc sống cô đơn thui thủi dưới mái tranh siêu vẹo, chỉ có con chó vàng làm bạn sớm hôm. Để giữ cho con trai mảnh vườn và số tiền ít ỏi, lão Hạc đã lo liệu xong xuôi, lão tự chọn cái chết để giải thoát khỏi mọi nỗi đau.