Dàn ý về vẻ đẹp tâm hồn chị dậu qua đoạn trích " Tắt Đèn"

Mở bài: Tác phẩm “ Tắt đèn” của nhà văn Ngô Tất Tố là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học hiện thực phê phán với nội dung nói về cuộc sống khốn khổ của tầng lớp nông dân Việt Nam dưới ách đô hộ của thức dân Pháp. Tác giả Ngô Tất Tố đã xây dựng thành công nhân vật chị Dậu, một người phụ nữ trong hoàn cảnh tố tăm cực khổ nhưng vẫn có những phẩm chất cao đẹp.

Thân bài: Vốn là con nhà nghèo, từ ngày chị Dậu cưới lại càng nghèo khổ hơn. Hai vợ chồng chị “đầu tắt mặt tối không dám chơi ngày nào” mà vẫn “cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc”. Chị Dậu vừa tiếp nối hình ảnh truyền thống của người phụ nữ Việt Nam xưa trong truyện cổ tích, truyện Nôm vừa là hiện thân của tình trạng bần cùng hóa, phá sản của giai cấp nông dân Việt Nam trước cách mạng. Nhưng chính trong cảnh cức khổ cùng đường trong gian truân hoạn nạn, vẻ đẹp tâm hồn của chị Dậu lại càng ngời sang, về phương diện này chị Dậu rất tiêu biểu cho những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ nông dân. Vượt lên hẳn những nhân vật nông dân trong văn học đương thời, chị Dậu không chỉ là một nạn nhân đáng thương mà còn là một tâm hồn đầy ánh sang được Ngô Tất Tố miêu tả với nhiều đức tính, nhiều phẩm chất cao đẹp. Phẩm chất căn bản nhất của chị Dậu là lòng yêu thương đằm thắm, là tính vị tha, đức hi sinh: yêu thương chồng, hi sinh bản thân cho chồng và con thơ và chị làm tất cả những chuyện đó chỉ vì chồng và con thôi chứ không còn một lý do nào khác cả. Chị Dậu lành mạnh về cơ thể và hồn nhiên trong cách nghĩ trong việc làm, hồn nhiên hiểu theo cái nghĩa của sự thẳng thắng tự nhiên ở một tâm tính người cũng có khi chị hối tiếc những ngày thơ trẻ vô tư của mình có lúc lại than thở về số phận khốn khổ của mình nhưng chị lại là người phụ nữ suốt đòi hi sinh cho chồng, cho con, tấm lòng, trí não của chị vẫn thường dành cho chồng, cho con. Chị thương chồng ốm đau mà vẫn bị trói, bị đánh đập, chị đau đớn như đứt từng khúc ruột và dày vò, day dứt mãi khi bán đi đứa con gái bé bổng, hiếu thảo, ngoan ngoãn chẳng có tội gì của mình chỉ vì một suất sưu của bố phải đem thân đánh đổi một đồng bạc để cứu bố. Cuộc sống tuy nghèo khổ là thế nhưng vẻ đẹp tâm hồn của họ luôn ngời sáng, họ đều là những con người hết lòng tận tụy hi sinh vì người thân, chị dậu là mọt người phụ nữ hiền hậu nhưng hết mực thương chồng , thương con. Chị dành tình yêu của mình cho chồng và những đứa con bé bỏng và ngoan ngoãn của mình chị không bao giờ than vãn và cũng không bao giờ chịu lùi bước trước cái đói và cảnh nghèo khổ của mình thà hi sinh bản thân của mình dù phải đi lên tỉnh ở vú để nuôi sống gia đình và chị cũng không bị đồng tiền của bọn cường hào làm mờ mắt mà bán đi thanh danh và phẩm chất của mình, chị ý thức được là chị đã có chồng và có con cho nên chị quyết sống chết để chống lại sự dâm dục của quan huyện và của quan cụ. Chị Dậu đã giữ trọn cho mình vẻ đẹp nhân phẩm của mình một cách trong sạch và đã có dũng khí để đáu tranh. Chị Dậu là một người phụ nữ trung hậu, đảm đang, tháo vát, chị thông minh, sắc sảo, có tính quyết đoán chị không phải dễ bị lừa, không ngây thơ, ngu ngơ trước thủ đoạn của bọn thống trị. Hình như  Ngô Tất Tố có dụng ý bắt anh Dậu bị ốm để nói lên tính tháo vát và để thấy được phảm chất cao đẹp của chị Dậu. Chị Dậu của Ngô Tất Tố thông minh sắc sảo gần như suốt tác phẩm chúng ta có thể thấy chị bị ức hiếp vì thân cô thế cô chứ không bao giờ bị lường gạt. Chị Dậu ở đây rõ rang có đanh đá, nhưng đanh đá không làm chúng ta khó chịu, trái lại còn làm chúng ta sảng khoái. Nhưng khi cơn giận đã qua chị lại trở lại với bản chất hiền lành của chị, chị như tiếc cái việc đã xảy ra. Chúng ta hiểu đây là một cách nói đầy chất tạo hình để đánh giá cao sức sống của nhân vật chị Dậu trong tác phẩm “Tắt đèn”. Chị Dậu đã từ cuộc đời bước vào tác phẩm thì có khả năng chị Dậu có thể bước từ tác phẩm cuộc đời để tiếp tục sống trong hoàn cảnh mới.

So sánh với một số nhân vật khác: Đọc “Tắt đèn” chúng ta thấy ở chị Dậu có cái đảm đang tháo vát rất truyền thống, cái đảm đang tháo vát đã xuất hiện trong ca dao: “ thân cò lăn lội bờ sông” cái đảm đang tháo vát của vợ Nguyễn Khuyến: “hay lam hay làm, thắt lưng bó que, xoắn váy quay cồng nam đá chân chiêu, vì tớ đỡ đần trong mọi việc” của vợ Tú Xương : “quanh năm buôn bán ở mon sông, nuôi đủ năm con với một chồng”. Cái đức hi sinh ấy sau này còn gặp ở chị Út Tịch, ở má Chín, má Tư, má Bảy trong những năm chống Mỹ cứu nước với sắc thái mới của thời đại.Các tác giả đã ví thân phận người phụ nữ như thân cò nhỏ bé như Tú Xương đã dùng hình ảnh thân cò để miêu ta thân phận của người phụ nữ trong thơ xưa : “con cò lặn lội bờ sông, gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non” còn đến hình ảnh chị Dậu trong “Tắt đèn” ta thấy chân dung người phụ nữ Việt Nam trong năn học đã có một bước phát triển mới cả về tâm hồn lẫn chí khí

KẾT LUẬN:

Theo cách gọi khác của: “Tắt đèn” là “tức nước vỡ bờ” khi mà con người bị dồn vao thế bí thì sẽ bất chấp tất cả để giải thoat cho mình.Đúng là “tức nước” sẽ đến “vỡ bờ”.Ở trong một hoàn cảnh khác, chị Dậu hẳn đã phải có vài câu đáp lại cái thói cư xử coi người như rác của bọn cai lệ nhà ông Lý.Nhưng chị Dậu vẫn kiên nhẫn van nài.Chỉ hẳn đã hiểu quá rõ cái thân phận hèn mọn của mình và lại càng hiểu hơn cái thói hung ác của bọn tay sai. Ngô Tất Tố đã tạo ra một tình huống giàu kịch tính để rồi cứ thế nhân vật chính va chạm với những tính cách khác từ đó bộc lộ phẩm chất của mình.Quá trình diễn biến tâm lý của chị Dậu diễn ra nhanh chóng nhưng tinh tế.Đặc biệt nó rất phù hợp với quy luật phát triển tính cách cũng như hoàn toàn phù hợp với phẩm chất của người nhân vật. Đó là sự thể hiện có tính toán và sắc sảo của nhà văn. Ngô Tất Tố đã đóng góp cho lĩnh vực văn học mà tiêu biểu nhất là tiếu thuyết “Tắt đèn” đã khẳng định ong là nhà văn của người nông dân, nhà văn tiêu biểu của trào lưu văn học hiện thực phê phán. Đặc biệt dùng thân phận người phụ nữ để phê phán cái xã hội thối nát đã chèn ép người nông dân.

I. Mở bài

Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật cần phân tích.

II. Thân bài

Chị Dậu là một người phụ nữ nông dân nghèo khổ, cần cù lao động, giàu tình thương chồng thương con, dũng cảm chống lại bọn cường hào. Nhà văn Ngô Tất Tố đã xây dựng nhân vật chị Dậu tiêu biểu cho cảnh ngộ khốn khổ và phẩm chất tốt đẹp của người đàn bà nhà quê trước năm 1945.

Nhân vật chị Dậu lâm vào hoàn cảnh bi đát thật đáng thương. Chị phải bán gánh khoai, bán ổ chó và đứt ruột bán đứa con sái lên 7 tuổi cho vợ chồng Nghị Quế, mới đủ nộp suất sưu cho chồng, thoát khỏi sự bức nã của bọn cường hào ác bá. Nhưng anh Dậu vẫn bị trói ở sân đình vì còn thiếu một suất sưu của anh Sửu, em ruột anh Dậu, đã chết từ năm ngoái. Thật là khốn cùng, chị Dậu không biết tìm đâu ra tiền để nộp xuất sưu ấy nữa. vì thế mà anh Dậu bị bọn cường hào đánh cho thừa chết thiếu sống. Thương chồng nhưng chị Dậu chẳng biết làm gì hơn.

Chị Dậu là một người vợ, một người mẹ giàu tình thương. Trong cơn nguy kịch, chị Dậu đã lay gọi chồng và tìm mọi cách cứu chữa chồng. Hàng xóm đã kéo đến, người an ủi, người cho vay gạo nấu cháo. Chị Dậu múc cháo ra bát, lấy quạt quạt cho cháo chóng nguội để chồng “ăn lấy vài húp” vì chồng chị “đã nhịn suông từ sáng hôm qua đến giờ còn gì…”.

Tiếng trống, tiếng tù và đã nổi lên. Chị Dậu cất tiếng khẩn khoản, thiết tha mời chồng “Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột”. Lời người đàn bà nhà quê mời chồng ăn cháo lúc hoạn nạn, chứa đựng biết bao tình thương yêu, an ủi vỗ về. Cái cử chỉ của chị Dậu bế cái Tỉu rồi ngồi xuống cạnh chồng “cố ý chờ xem chồng chị ăn có ngon miệng hay không” đã biểu lộ sự săn sóc và yêu thương của người vợ đối với người chồng đang đau ôm, tính mạng đang bị bọn cường hào khủng bố cả thể xác lẫn tinh thần.

Chị Dậu là một phụ nữ cứng cỏi, dũng cảm, tiềm tàng sức sống mạnh mẽ. Bị ức hiếp cùng cực, chị Dậu đã dũng cảm chống lại bọn cường hào để bảo vệ chồng. Bọn cai lệ và tên hầu cận lí trưởng, lũ đầu trâu mặt ngựa với tay thước, roi song, dây thừng lại “sầm sập” xông vào nhà chị Dậu thét trói kẻ thiếu sưu. Anh Dậu vừa “run rẩy” kề miệng vào bát cháo, nghe tiếng thét của tên cai lộ, anh đã “lăn đùng” xuống phản! Tên cai lệ hung hăng chửi bới. Hắn gọi anh Dậu là “thằng kia”,… hắn “trợn ngược hai mắt” quát chị Dậu: “Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? Sưu của Nhà nước mà dám mở mồm xin khất” một cách hách dịch.

Trước tình thế, chị Dậu đã hạ mình van xin, lúc thi “run run” xin khất, lúc thì van nài “xin ông trông lại” nhưng vẫn không thể làm động lòng những kẻ bất nhân kia. Tên cai lệ  càng hung hăng hơn, hắn giật phất cái thừng” trong tay anh hầu cân lí trưởng rồi “sầm sập” sấn đến chỗ anh Dậu đang nằm để hất trói “điệu ra đình”.

Chị Dâu thất thần van hắn “tha cho…” thì hắn “bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch”, tát ‘‘đánh bốp” vào mặt chị, rồi “nhảy vào” canh ạnh Dậu. “Một ngày lạ thói sai nha – Làm cho khốc liệt chẳng qua vì tiền” (Nguyễn Du). Để tróc sưu mà tên cai lệ, “kẻ hút nhiều xái cũ” đã hành động một cách vô cùng dã man, không còn tính người nữa. Mọi sự nhẫn nhục đều có giới hạn. Để bảo vệ tính mạng của chồng, bảo vệ nhân phẩm của bản thân, chị Dậu đã kiên quyết cự lai: “Chồng tôi đau ôm, ông không được phép hành hạ!”. Không thể lùi bước, chị Dậu đã “nghiến hai hàm lăng” thách thức: “Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!”. Nghe giọng nói đanh thép của người đàn bà nông dân, bọn cường hào kia chưa kịp hết kinh ngạc đã bị đánh cho một trận nhớ đời.

Con giun xéo mãi cũng quằn, chị Dậu cũng vậy, bị áp bức đã man, tính mạng bị đe dọa, chị đã vùng lên đánh trả một cách dũng cảm. Nhà văn Nguyễn Tuân dã có nhận xét rất thú vị: “Trên cái tối giời tối đất của đồng lúa ngày xưa, hiện lên một chân dung lạc quan của chị Dậu (…). Bản chất của nhân vật chị Dậu rất khỏe, cứ lăn xả vào bóng tôi mà phá ra…” Ngô Tất Tố rất hả hê khi tả cảnh chị Dậu cho tên cai lộ và tên hầu cận lí trưởng một bài học đích dáng. Ông dã chỉ ra một quy luật tất yêu trong xã hội: Có áp bức, có đấu tranh!

III. Kết bài

Cảm nhận của em về nhân vật: Chị Dậu đã để lại trong ta những ấn tượng sâu sắc. Qua đó ta thêm hiểu hơn về cuộc sống của người nông dân trong xã hội cũ đồng thời ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của họ.