cách xác định trên biểu đồ

1. Biểu đồ tròn

Thường được dùng khi đề yêu cầu vẽ biểu đồ mô tả cơ cấu, tỉ lệ các thành phần trong một tổng thể. Đồng thời vẽ biểu đồ tròn khi bảng số liệu tỉ lệ % cộng lại bằng 100. Bảng số liệu có thể là số tuyệt đối nhưng trong câu hỏi có một trong các chữ: tỉ lệ, tỉ trọng, cơ cấu, kết cấu (phải xử lý bảng số liệu sang số liệu tương đối). Bạn cũng có thể để ý nếu đề ra cho nhiều thành phần để thể hiện trong 1 hoặc 2 mốc năm thì phải lựa chọn biểu đồ tròn. Hãy luôn nhớ chọn biểu đồ tròn khi “ít năm, nhiều thành phần”.

2. Biểu đồ miền

Nên lựa chọn biểu đồ miền khi cần thể hiện cơ cấu tỉ lệ, ví dụ tỷ lệ xuất và nhập, cán cân xuất nhập khẩu, tỷ lệ sinh tử… Cần lưu ý nếu không sẽ rất dễ nhầm với biểu đồ tròn. Để xác định vẽ biểu đồ miền, với số liệu được thể hiện trên 3 năm (nghĩa là việc vẽ tới 4 hình tròn như thông thường thì ta lại chuyển sang biểu đồ miền). Vậy số liệu đã cho trên 3 năm mà thể hiện về cơ cấu thì nên vẽ biểu đồ miền.

Biểu đồ hình cột

Dạng biểu đồ này được sử dụng để biểu hiện động thái phát triển, so sánh tương quan về độ lớn giữa các đại lượng hoặc thể hiện cơ cấu thành phần của một tổng thể. Ví dụ: Vẽ biểu đồ so sánh dân số , diện tích …của 1 số tỉnh (vùng , nước )hoặc vẽ biểu đồ so sánh sản lượng (lúa , ngô , điện , than…) của 1 số địa phương qua 1 số năm.

Các kiểu biểu đồ cột gồm: cột đơn, cột ghép, cột chồng, cột 100%.

dan so

4. Dạng biểu đồ đường (đồ thị)

Là loại biểu đồ được sử dụng để thể hiện tiến trình, động thái phát triển của một đối tượng qua thời gian. Vì vậy nếu đề bài yêu cầu vẽ biểu đồ thể hiện sự phát triển, tốc độ tăng trưởng qua các mốc thời gian thì nên lựa chọn biểu đồ đường.

Lưu ý khi vẽ biểu đồ đường, trục tung thể hiện độ lớn của đại lượng, trục hoàng thể hiện thời gian.

5. Biểu đồ kết hợp

Thường gồm biểu đồ kết hợp giữa đường và cột, khi đề bài yêu cầu thể hiện các đối tượng khác nhau về đơn vị nhưng có mối quan hệ với nhau. Hoặc đề bài có từ ba loại số liệu trở lên mà cần biểu diễn trên cùng một biểu đồ. Ví dụ thể hiện sản lượng khai thác, nuôi trồng và giá trị sản xuất của Việt Nam thì vẽ cột thể hiện sản lượng khai thác và nuôi trồng, đường thể hiện giá trị sản xuất. Lưu ý nếu đề thi cho số liệu tuyệt đối thì phải xử lý sang tỉ lệ tương đối.

Trong những năm gần đây, khi yêu cầu vẽ biểu đồ, đề thi thường yêu cầu thí sinh tự lựa chọn dạng biểu đồ thích hợp nhất. Vì vậy thí sinh phải cố gắng chọn đúng dạng biểu đồ, nếu không sẽ mất từ 2-3 điểm cho phần thi này. Bởi vì nếu sai biểu đồ thì phần nhận xét cũng có thể không được tính điểm.