1. Vì sao ở Hy Lạp lại hình thành nhiều nhà nước thành bang ? 2. Trình bày những nét chính về nhà nước thành bang ở Hy Lạp ? Những ưu điểm của tổ chức nhà nước thành bang là gì ? 3. Em hay nêu những biểu hiện của nền dân chủ A - ten 4. Vẽ sơ đồ Nhà nước đế chế La Mã vào vở và nhìn vào sơ đồ đó trình bày về tổ chức đế chế La Mã. 5. Ở La Mã Hoàng đế nắm quyền lực tối cao, vậy nó giống như chế độ gì chúng ta đã học ở những bài trước.

1. Vì sao ở Hy Lạp lại hình thành nhiều nhà nước thành bang?

Trong lịch sử từng tồn tại nhiều thành bang. Cổ xưa nhất phải kể đến các thành bang Uruk và Ur của người Sumer; Thebes và Memphis của người Ai Cập cổ đại; Týros và Sidon của người người Phoenicia; Garamantes của người Berber; các thành bang Hy Lạp như Athens, Sparta, Thebes và Korinthos; Cộng hòa La Mã (từ một thành bang mà vươn lên thành siêu cường); các thành bang của nền văn minh Maya, Aztec và các nền văn minh ở Trung Bộ châu Mỹ giai đoạn tiền Colombo, có thể kể ra đây là Chichén Itzá, Tikal, Monte Albán và Tenochtitlan; các thành bang nằm dọc Con đường tơ lụa ở Trung Á; Venezia; Ragusa,... Các học giả cũng đã phân loại các thành phố thuộc địa thời Trung cổ của người Viking tại đảo Ireland - trong đó quan trọng nhất là Dublin - là thành bang.

2. Trình bày những nét chính về nhà nước thành bang ở Hy Lạp ? Những ưu điểm của tổ chức nhà nước thành bang là gì ?  

-Nhà nước Hy Lạp cổ đại xuất hiện dưới danh những quốc gia thành bang (polis). Các quốc gia thành bang hình thành là do điều kiện tự nhiên và xu thế phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế công thương nghiệp, mậu dịch hàng hải của chính Hy Lạp.

- Hạt nhân cơ bản của mỗi thành bang là một thành thị, vừa là trung tâm chính trị, vừa là trung tâm kinh tế công thương nghiệp và một vài vùng phụ cận.

- Diện tích của một bang không lớn (không quá 8000km2) với khoảng từ 30 đến 40 vạn dân. Mỗi thành bang đều có đặc trưng của một nhà nước hoàn chỉnh (đường biên giới lãnh thổ, chính quyền, quân đội, luật pháp, hệ thống kinh tế, tiền tệ riêng.

- Là nền chuyên chính của giai cấp quý tộc chủ nô, thiết chế chính trị, tổ chức nhà nước tựu chung phát triển theo hai thể chế: Cộng hòa quý tộc tiêu biểu là thành bang Spart và cộng hòa dân chủ (dân chủ đích thực) tiêu biểu là thành bang Athens.

=> Ưu điểm:
-  Có thể nói, Athens được thành lập trên cơ sở liên minh tự nguyện, bình đẳng của 4 bộ lạc tạo thành, do đó không có sự áp bức của bộ lạc này đối với bộ lạc kia.
- Thiết chế nhà nước Athens là một thể chế dân chủ hết sức đề cao và bảo đảm những quyền lợi kinh tế, chính trị của những công dân tự do.
3. Em hay nêu những biểu hiện của nền dân chủ A - ten

Những nội dung cơ bản của dân chủ trong các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội.
- Dân chủ trong lĩnh vực kinh tế
+Xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần
+Quyền tự do kinh doanh buôn bán
+Quyền sử dụng những tư liệu sản xuất chung của xã hội.
- Dân chủ trong lĩnh vực chính trị
+Quyền ứng cử, bầu cử vào các cơ quan quyền lực nhà nước
+Quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội
+Quyền kiến nghị, biểu quyết với cơ quan nhà nước
+Quyền được thông tin, tự do ngôn luận, tự do báo chí.
- Dân chủ trong lĩnh vực văn hóa
+Quyền tham gia vào đời sống văn hóa
+Quyền hưởng lợi ích từ sáng tạo văn hóa
+Quyền sáng tác, phê bình văn học, nghệ thuật.
- Dân chủ trong lĩnh vực xã hội
+Quyền lao động, bình đẳng nam nữ
+Quyền được hưởng an toàn, bảo hiểm XH
+Quyền được bảo vệ về vật chất bà tinh thần khi không còn khả năng lao động.
+Quyền bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ cống hiến trong xã hội.

1 Tổ chức nhà nước: * Hy Lạp: ... Các quốc gia thành bang hình thành là do điều kiện tự nhiên (rừng núi đã tạo ra những khu vực với đường biên giới tự nhiên khép kín, biệt lập) và xu thế phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế công thương nghiệp, mậu dịch hàng hải của chính Hy Lạp

2

- Những nét chính về tổ chức nhà nước ở thành bang Hy Lạp là: 

+ Nhà nước Hy Lạp cổ đại xuất hiện dưới danh những quốc gia thành bang (polis). 

+ Hạt nhân cơ bản của mỗi thành bang là một thành thị, vừa là trung tâm chính trị, vừa là trung tâm kinh tế công thương nghiệp và một vài vùng phụ cận.

+ Diện tích của một bang không lớn (không quá 8000km2) với khoảng từ 30 đến 40 vạn dân. Mỗi thành bang đều có đặc trưng của một nhà nước hoàn chỉnh.

Là nền chuyên chính của giai cấp quý tộc chủ nô, thiết chế chính trị, tổ chức nhà nước phát triển theo hai thể chế: Cộng hòa quý tộc tiêu biểu là thành bang Spart và cộng hòa dân chủ (dân chủ đích thực) tiêu biểu là thành bang Athens.

+ Ở nhà nước Spart: mọi công dân Spart nam từ 18 tuổi trở lên đều là thành viên của Đại hội công dân: Đại hội công dân bầu mỗi năm một lần, quyết định mọi công việc của nhà nước. Thực chất, Spart là một thành bang bảo thủ về chính trị, lạc hậu về kinh tế, một nhà nước quân phiệt, tàn bạo và kìm hãm sự phát triển xu hướng dân chủ ở các thành bang khác.

+ Nhà nước Athens: hình thành trên cơ sở tự nguyện của 4 bộ lạc hợp thành, không có sự can thiệp, xâm lược của thế lực bên ngoài. Chính vì vậy, nhà nước Athens được xây dựng theo hướng dân chủ chủ nô, trải qua các cuộc cải cách của Têdê, Xôlông, Clixten, Ephiantét, Pêricơlét đã trở thành mô hình nhà nước điển hình của thế giới cổ đại. Nhà nước Athens cũng có Đại hội công dân gồm các công dân tự do nam từ 18 tuổi trở lên. 

- Những ưu điểm của tổ chức nhà nước thành bang là:

-  Athens được thành lập trên cơ sở liên minh tự nguyện, bình đẳng của 4 bộ lạc tạo thành, do đó không có sự áp bức của bộ lạc này đối với bộ lạc kia.

-  Thiết chế nhà nước Athens là một thể chế dân chủ hết sức đề cao và bảo đảm những quyền lợi kinh tế, chính trị của những công dân tự do. Thiết chế đó được phát triển trong hòa bình, do đó mức độ dân chủ được phát huy cao nhất trong các thành bang của Hy Lạp là chế độ chiếm nô điển hình thời cổ đại.

=> Vì thế, người ta cho rằng, dân chủ là sản phẩm của người Hy Lạp.