I. Thông tin giữa các tế bào
- Khái niệm: Thông tin giữa các tế bào là sự truyền tín hiệu từ tế bào này sang tế bào khác thông qua phân tử tín hiệu để tạo ra các đáp ứng nhất định.
+ Các tế bào có thể liên hệ với nhau nhờ quá trình thông tin giữa các tế bào
+ Trong đó, tế bào đích đáp ứng lại các tín hiệu được truyền đến từ các tế bào khác nhau.
- Ý nghĩa:
+ Sinh vật đơn bào tiếp nhận và trả lời các kích thích từ môi trường sống, đảm bảo sự tồn tại và sinh trưởng, phát triển, sinh sản của chúng
+ Sinh vật đa bào (thực vật, động vật, người), thông tin được truyền giữa các tế bào tạo cơ chế điều chỉnh, phối hợp hoạt động đảm bảo tính thống nhất trong cơ thể
- Có nhiều phương thức truyền tin giữa các tế bào
Phụ thuộc vào khoảng cách giữa các tế bào:
+ Các tế bào gần nhau: qua các mối nối, tiếp xúc trực tiếp, truyền tin cục bộ
+ Các tế bào xa nhau: qua các phân tử tín hiệu được vận chuyển nhờ hệ tuần hoàn
II. Quá trình truyền tin thông tin giữa các tế bào
- Quá trình thông tin giữa các tế bào bao gồm ba giai đoạn: tiếp nhận, truyền tin nội bào và đáp ứng.
- Từ một phân tử tín hiệu bên ngoài tế bào có thể hoạt hóa một loạt các phân tử truyền tin bên trong tế bào => Quá trình truyền thông tin từ phân tử tín hiệu còn được gọi là quá trình khuếch đại thông tin
III. Ví dụ về sự truyền tin tế bào
1. Sự truyền thông tin từ insulin
- Insulin là hormone nội tiết từ tuyến tụy tác động đến các tế bào như gan, cơ, mỡ khi nồng độ glucose trong máu tăng lên do tiêu hóa thức ăn.
- Insulin khi bị kích thích sẽ huy động các protein vận chuyển glucose ở trên màng sinh chất => Tăng vận chuyển glucose từ máu vào trong tế bào và giảm lượng glucose trong máu.
2. Sự đáp ứng của tế bào với hormone testosterone
- Khi hormone testosterone đi qua màng sinh chất và gắn với thụ thể nội bào tạo phức hệ hormone – thụ thể.
=> Thụ thể được hoạt hóa, biến đổi cấu trúc
- Phức hợp đi vào nhân tế bào và liên kết với các gene đặc thù làm các gene này phiên mã tổng hợp nên mARN và dịch mã tổng hợp các protein tham gia điều hòa quá trình sinh sản.
