Lý giải nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự ra đời nhà nước ở Campuchia sớm hơn ở Lào.

Đất nước Campuchia có điều kiện tự nhiên, địa lý thuận lợi hơn như:

- Campuchia như một lòng chảo khổng lồ, xung quanh là rừng cao nguyên bao bọc, còn đáy chảo là Biển Hồ và vùng phụ cận với những cánh đồng phì nhiêu, màu mỡ. => Thích hợp phát triển nền nông nghiệp lúa nước từ sớm. Vì vậy, Campuchia là một trong những nước có lịch sử lâu đời và phát triển nhất ở Đông nam Á.

- Vùng đồng bằng sông Mê Công tuy hẹp nhưng màu mỡ. Ở đây, con người đã sinh sống từ lâu, chủ nhân đầu tiên là người Lào Thơng. Mãi đến thế kỷ XIII, người Thái di cư đến sinh sống hòa hợp với người Lào Th ơ ng gọi là người Lào Lùm. Năm 1353, Pha Ngừm thống nhất các mường cổ ở đây, lập nước Lan Xang (Triệu Voi).