Xác định nội dung khổ cuối của bài thơ đò lèn

Nguyễn Duy là nhà thơ có rất nhiều những sáng tác hay viết về cách mạng, trong số đó bài thơ Đò Lèn đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc nhất về tình thương yêu, tình cảm gia đình giữa nhân vật người lính - cháu và người bà.

Trong bài thơ tác giả đã miêu tả chi tiết hoàn cảnh xa bà của mình, đó là tác giả phải đi lính để bảo vệ đất nước, lúc đó không còn nhiều thời gian bên bà, chăm sóc bà như thời còn trẻ nữa, biết bao nhiêu những kỉ niệm hồi trẻ muốn quay trở lại như thời đi ra Cống Na câu cá, hay ăn trộm nhãn ở chùa Trần, tất cả những kỉ niệm đó đều là kỉ niệm tuổi thơ của tác giả khi còn sống bên cạnh người bà của mình. Nhưng rồi khi lớn lên, chiến tranh đến, người cháu phải lên đường ra chiến trận để bảo vệ Tổ quốc, lúc này ở nhà chỉ còn một mình người bà lẻ bóng đơn côi.

Hình ảnh bà cháu được xuyên suốt từ đầu đến cuối tác phẩm, có thể thấy nó như là một dòng chảy xuyên suốt trong tác phẩm, tình cảm bà cháu, sự gắn bó, biết bao nhiêu kỉ niệm vẫn luôn gắn bó với nhau, hình ảnh bà luôn tần tảo sớm hôm, luôn lo cho người cháu của mình.

Những kỉ niệm đó thật đẹp và qua đây tác giả cũng nói lên tấm lòng yêu thương, tình cảm chân thành mà người cháu dành cho bà của mình, luôn luôn hết lòng vì cháu, tình cảm đó thật thiêng liêng biết bao. Bà cũng luôn tần tảo sớm hôm, kiếm sống để nuôi cháu, nếu khổ thơ cuối là sự luyến tiếc về những quãng thời gian đã qua, thì hình ảnh ở đầu bài thơ lại là hình ảnh mô tả hay nói về sự vất vả của người bà, đi mò cua bắt cá nuôi cháu, rồi thì quan tâm chăm sóc, tất cả những hành động đó cũng thể hiện được một tấm lòng cao thượng của bà.

Hình ảnh đó làm cho người đọc có những cảm nhận sâu sắc hơn về hình ảnh bà cháu, tình cảm đó thật thiêng liêng, làm dậy lên những cảm xúc nằm sâu bên trong con người của tác giả, đó là những cảm xúc thật nhất, sự day dứt muộn màng, nhưng rồi chúng ta cũng thấy được một tín hiệu vui mừng khi tác giả nhìn nhận ra tình cảm với người bà của mình, đó đều là những chi tiết thể hiện những cái nhìn sâu sắc, tình cảm thiêng liêng của người thân. Một người luôn yêu thương và chăm sóc cho mình.

Bài thơ đã để lại cho người đọc một cái nhìn khái quát về tình cảm bà cháu, đó là những tình cảm thiêng liêng, chân thành nhất mà tác giả dành cho người bà của mình, qua khổ thơ này nó cũng thức tỉnh rất nhiều người cần phải biết yêu thương những người đã sinh thành, nuôi dưỡng chúng ta thành người. Để rồi một khi không còn những người thân nữa, mình cũng không cảm thấy luyến tiếc vì những gì đã qua.

Điều quý giá nhất đối với mỗi người có thểkhác nhau, song quan trọng nhất là ta biết trân trọng và gìn giữgiá trịấy như thếnào. Thật vậy, đối với Nguyễn Duy, tình cảm gia đình, đặc biệt là tình cảm bà cháu luôn là một ký ức đẹp trong tim. Qua Đò Lèn, tác giảđã bộc lộnhững suy nghĩ sâu lắng vềbà gắn liền với sựtỉnh ngộ, nhận ra được tình thương vô bờmà bà dành cho cháu.... Ởkhổthơ cuối là sựnhận thức được đầy đủhơn vềtình cảm đối với người bà, làm thành một hành trình trởvềman mác: Tôi đi lính, lâu không vềquê ngoạidòng sông xưa vẫn bên lở, bên bồikhi tôi biết thương bà thì đã muộnbà chỉcòn là một nấm cỏthôi.Tình cảm tập trung hướng vềbà, con người lam lũ ngập tràn yêu thương. Bà nuôi lớn cháu đểhôm nay cháu trởvềđây chững chạc, đàng hoàng. Cháu đã và đang là một người lính bảo vệmảnh đất này, bảo vệnhững tuổi thơ như cháu ngày xưa. Chút gì là hối tiếc, yêu thương muộn màng. Đời người mấy ai mà vẹn tròn tất cả! Con sông kia cũng bên lởbên bồi như người vậy. Bảo rằng đãmuộn nhưng chưa bao giờlà quá muộn cả. Yêu thương đâu cần biểu hiện rõ, cháu lớn lên thành người đã là cách thương bà tuyệt diệu nhất. Giờđây đứng trước mộbà những vất vảhy sinh ngày xưa càng trởnên thấm thía. Bà đã đi mang theo tất cảnhững điều đẹpnhất của tuổi thơ cháu bình yên trong khó nhọc. Mất đi không phải là kết thúc. Bà không còn-cháu lớn lên cống hiến cho đất nước, đó là cách tiếp nối sựsống đầy ý nghĩa. Nấm cỏcủa bà chôn chặt mọi niềm đau, giữlại miền ký ức trong sáng cho con người tìm vềlúc mỏi mệt. Đất nước mình có biết bao người bà như thế! Bà là hiện thân cho phụnữViệt Nam hiền hậu, tảo tần hôm sớm. Những ngày đất nước chiến tranh, bà thay cha mẹnuôi nấng con cháu, giữcho cháu trọn vẹn một tuổi thơ. Đâu đâu ta cũng nghe nhắcvềbà như một hình ảnh thiêng liêng nhất