Viết một bài văn nghị luận về thực dụng trong tình yêu

Nhiều người có lương tâm và ý thức trách nhiệm công dân đang rất lo ngại về thực trạng suy đồi đạo đức, lối sống của “một bộ phận không nhỏ” dân cư, trong đó có cả “một bộ phận không nhỏ” cán bộ, đảng viên, nhưng đông nhất - là số người trong lớp trẻ hiện nay (gồm thanh thiếu niên và trung niên). Một biểu hiện rõ rệt nhất của sự suy đồi ấy là lối sống thực dụng thấp kém.

Lối sống thực dụng thực ra không có tội lỗi, khi người ta đi tìm những giá trị cụ thể, thiết thực, mang lại lợi ích thực tế cho mình hoặc cộng đồng, mà không vi phạm đạo đức và luật pháp. Ví dụ: Nhiều người chờ đến dịp khuyến mãi ở các siêu thị để đi mua hàng hóa, mua thực phẩm; hoặc tìm xem ngân hàng nào có lãi suất cao hơn và  có uy tín để gửi tiền tiết kiệm; hoặc như trong bóng đá: không cần lối đá bóng bẩy, hoa mỹ mà không có hiệu quả, cốt sao nhanh nhất, kỹ thuật tốt nhất để ghi được bàn thắng (tuy vẫn tuân thủ các quy định trong Luật Bóng đá);... Nó khác với lối sống thực dụng thấp kém chỉ nhằm thỏa mãn những dục vọng bất chính. Lối sống thực dụng thấp kém (trước đây người ta thường gọi là “Lối sống hiện sinh”) là chỉ nhằm tìm kiếm lợi ích - cả vật chất và tinh thần - cho riêng bản thân mình, bằng mọi cách và mọi giá, bất chấp đạo đức, danh dự, nhân phẩm và pháp luật, không quan tâm đến lợi ích của người khác và của cộng đồng.

Lối sống thực dụng thấp kém trong xã hội hiện nay mà phần đông là ở lớp trẻ được dịp bùng phát trong thời kỳ “mở cửa” về kinh tế - văn hóa với thế giới, đã du nhập cả cái tốt và cái xấu; trong thời kỳ nền kinh tế thị trường của nước ta đang ở giai đoạn sơ khai, với sự “tích lũy tư bản hoang dã” (chữ dùng của Các Mác trong tác phẩm kinh điển “Tư bản”), nghĩa là, người ta - bằng mọi cách và mọi giá, bất chấp lương tâm, đạo đức và pháp luật, kể cả việc phạm tội và trọng tội, cốt sao kiếm được tiền bac, của cải và kiếm thật nhiều tiền bạc, của cải, để thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ của riêng mình, của gia đình mình.

Đại đa số người trong lớp trẻ hiện nay của nước ta đang sa vào, chìm ngập vào lối sống thực dụng thấp kém, nhiều khi rất đáng ghê sợ, hết sức kinh ngạc và gây bất bình cho lương tri xã hội. Con cháu giết cả bố mẹ, ông bà vì tranh chấp tiền bạc, đất đai, hoặc chỉ vì vài chục nghìn đồng để chơi game, hút chích ma túy. Vì cần tiền để ăn chơi, mà những thanh niên như Nguyễn Đức Nghĩa (kẻ có học, thủ phạm vụ xác chết không đầu ở Hà Nội), và Lê Văn Luyện (kẻ vô học, vụ giết 4 người trong gia đình chủ tiệm vàng, cướp tài sản ở Bắc Giang) đã thản nhiên không ghê tay gây những tội ác man rợ. Sau hai vụ việc kinh thiên động địa này, bây giờ còn bao nhiêu Nguyễn Đức Nghĩa và Lê Văn Luyện xuất hiện nhan nhản trên khắp cả nước, tiêu biểu như hai thiếu niên 15 tuổi ở TP.HCM mới rồi, một tên giết lái xe ôm là sinh viên để cướp xe máy, một tên giật túi xách khi hai cô gái đang xuống dốc cầu Thủ Thiêm, làm một người chết, một người bị thương nặng… Vì muốn kiếm nhanh được nhiều tiền để đua đòi ăn chơi, mà rất nhiều thanh thiếu niên dù gia đình không thuộc diện “khó khăn” đã sớm bỏ học, cùng nhau đi trộm cướp hoặc làm ăn phi pháp. Vì hám tiền, mà rất nhiều kẻ làm thuê hoặc “ôsin” đã trộm cắp những món tài sản lớn, thậm chí giết hại gia chủ. Vì cần tiền, mà nhiều người đẹp, người mẫu, ca sĩ, diễn viên, MC đã bán dâm hàng nghìn “đô” mà không hề e ngại danh dự là “người của công chúng”! Vì muốn leo lên những bậc thang danh vọng và để kiếm tiền, nhiều nữ cán bộ, công nhân, viên chức đã sẵn sàng hiến thân xác, làm vợ hờ cho các thủ trưởng, không còn nghĩ đến danh dự và gia đình, chồng con. Chỉ một va quẹt nhỏ khi tham gia giao thông, mà vì sĩ diện, tức khí, nhiều kẻ đã dùng hàng nóng, hàng lạnh để giết hại người ta! Vì hám chức, hám danh, hám tiền, mà nhiều cán bộ, nhân viên ở các cơ quan, đơn vị, công ty suốt ngày xun xoe, nịnh bợ các thủ trưởng, mất hết cả nhân cách. Cũng vì hám tiền mà nhiều kẻ đã vào những băng đảng đâm thuê chém mướn, sẵn sàng giết người không ghê tay. Vì tình, vì tiền mà bao nhiêu cuộc đánh ghen, xô xát, kể cả giết hại tình địch rồi phi tang xác nạn nhân. Vì hám nhục dục, mà nhiều kẻ vô giáo dục đã gây ra bao nhiêu cuộc cưỡng hiếp phụ nữ và trẻ vị thành niên, trong đó nạn nhân có cả những bé gái mới vài ba tuổi. Và, vì tôn thờ “thần tượng nghệ sĩ”(?!), mà nhiều nam nữ thanh niên vồ vập, hôn hít “thần tượng” trước công chúng, cùng những lời tung hô bát nháo, cuồng loạn, chẳng hề có chút văn hóa. Nguy hại đến mức, Lê Văn Luyện - kẻ giết người man rợ, cũng được nhiều vị thành niên tung hô như một “thần tượng”, một “người hùng” (?!). Rồi bao nhiêu vũ trường, nhà hàng, khách sạn, nhà nghỉ đã diễn ra những cuộc ăn chơi sa đọa, cuồng loạn của nhiều “cậu ấm, cô chiêu”, có cả cán bộ, công chức và nhiều kẻ vốn quê mùa, nghèo khó, cũng muốn gia nhập vào tầng lớp “thượng lưu rởm”, để mong “lên đời” như nhân vật “Xuân tóc đỏ” của nhà văn Vũ Trọng Phụng!

Bất chấp mọi cách làm và biện pháp thực hiện, dù có xấu xa, hèn hạ mà nhiều người cố chí thực hiện bằng được mục đích của mình. Một nhân viên trẻ của một ngân hàng nọ, nói với tôi: “Lớp trẻ chúng cháu không cần gì khác, chỉ cốt đạt được mục đích của mình”. Ngồi trên một xe taxi, thấy xe không còi, tôi hỏi, thì lái xe thản nhiên nói: “Phải “cấu” còi đi bán, rồi báo cho chủ công ty là bị mất còi, để được thay thế còi khác. Chứ chỉ trông vào đồng lương, thì có mà ăn cháo”… Chán vạn hiện tượng sống thực dụng thấp hèn trong giới trẻ hiện nay.

Lối sống thực dụng thấp kém đang tràn lan, có khi dữ dội như giông bão, có khi âm thầm mà đầy ghê sợ, như con hổ, con báo rình mồi, con cá sấu im lặng chờ thời cơ dưới nước…  Suy cho cùng, là do giáo dục gia đình và đạo đức xã hội suy đồi mà ra. Trước hết, là giáo dục gia đình không tốt. Nhiều người làm ông bà, cha mẹ, anh chị mà sống gian giảo, xảo trá, côn đồ, bất lương, thì làm sao mà có con cháu tử tế, lương thiện được? Cần nhớ: Di truyền tội ác trong gia đình, dòng họ là có cơ sở khoa học và thực tiễn! Tiếp đó là giáo dục đạo đức trong nhà trường chưa thật sự được coi trọng. Nhà trường mới chỉ chú trọng dạy chữ - mà dạy chữ còn nhiều yếu kém, nói chi đến dạy đạo đức? Giáo dục xã hội, thì các đoàn thể quần chúng chỉ hô hào suông, chỉ coi trọng “thành tích ảo”, đâu đâu cũng nhan nhản “Khu dân cư văn hóa”, “Tổ dân cư văn hóa”, “Gia đình văn hóa”, mà chẳng thấy văn hóa ở đâu! Mặt khác, nạn tham nhũng, quan liêu, hách dịch, cửa quyền, nạn lười biếng công vụ trong các cơ quan, đơn vị, công ty, công sở đang diễn ra nghiêm trọng và nhan nhản những hiện tượng xấu xa, đê tiện ngoài đường phố, ngõ xóm, nơi vui chơi công cộng, thì “giáo dục xã hội” cái nỗi gì? Bên cạnh đó, là luật pháp bất nghiêm, văn bản pháp luật thì yếu kém trong khâu soạn thảo, có nhiều sơ hở để nhiều kẻ “đục nước béo cò”, khiến lối sống thực dụng thấp kém trong phần lớn dân cư ngày càng gia tăng theo cấp số nhân.

Lớp trẻ là gương mặt của một xã hội, là tương lai của đất nước và gia đình. Lớp trẻ hiện nay, cái xấu, cái ác, cái bê tha, thấp kém quá nhiều, gấp bội phần cái tốt. Thật đáng lo ngại!

Tình yêu trong văn học Việt Nam và trong văn học thế giới đã trở thành một chủ đề hết sức quen thuộc, là mảnh đất màu mỡ mà giới văn nghệ sĩ thích thú tìm tòi và khai thác hơn cả. Xuân Diệu từng định nghĩa về tình yêu như này: “Yêu là chết ở trong lòng một ít vì mấy khi yêu mà chắc được yêu. Cho rất nhiều nhưng nhận chẳng có bao nhiêu. Người ta phụ hoặc thờ ơ chẳng biết”. Tôi thường nghĩ vẩn vơ nếu cuộc sống không có tình yêu thì con người sẽ ra sao, có cảm thấy khuyết thiếu điều gì trong cuộc sống không nhỉ? Tình yêu nào cũng đẹp cũng tuyệt vời nhưng tình yêu của giới trẻ ngày nay có lẽ là vấn đề có nhiều điều đáng bàn hơn cả.

Từ trước đến nay, chưa một ai có thể định nghĩa được chính xác về tình yêu, có người nói rằng yêu là sự khoan dung, thông cảm và ở cạnh nhau trong mọi hoàn cảnh, có người lại nói yêu là hy sinh là cho đi tình cảm của mình mà không cần nhận lại, lại cũng có người bảo yêu là loại cảm xúc sinh ra từ sự tăng cao của một loại hormon trong cơ thể, là sự thu hút không thể cưỡng lại giữa hai cá thể với nhau,… Dù là kiểu khái niệm nào thì cũng đúng một phần và cũng vẫn chưa thể lý giải hết được thứ cảm xúc phức tạp này. Nhưng chắc chắn một điều rằng trong tình yêu thì sự chung thủy, tin tưởng, không vụ lợi và gắn bó với nhau là không thể thiếu được, nếu thiếu đi thì đó chẳng còn là tình yêu đích thực nữa. Tình yêu cũng luôn gắn liền với nỗi nhớ nhung tha thiết, khao khát được bên cạnh nhau, được hy sinh, được chia sẻ, được thấu hiểu lẫn nhau, đó là những cảm xúc rất đỗi bình thường và luôn luôn có trong tình yêu, khiến con người ta trở nên vui vẻ, yêu đời, nhìn thế giới và cuộc sống một cách tích cực hơn hẳn.

Tình yêu của giới trẻ hiện nay, khẳng định là rất đẹp. Thanh xuân của con người nói dài không dài, ngắn không ngắn nhưng là đáng quý và đáng trân trọng nhất. Trong độ tuổi ấy người ta có nhiều ước mơ, hi vọng, khao khát về việc tìm kiếm hạnh phúc, thành công trong cuộc sống. Và tình yêu là một trong những thứ mà giới trẻ hằng hướng đến hơn cả, trong lúc thanh xuân phơi phới, xuân sắc tràn đầy, làm sao có thể cưỡng lại sự thu hút lẫn nhau của các cá thể. Một chàng trai lỡ chết chìm trong sóng mắt tựa nước mùa thu của cô gái, một thiếu nữ trẻ tuổi lỡ tương tư bóng hình một người chàng trai ấm áp chẳng hạn, đó vốn là quy luật tự nhiên của cuộc sống, không thể trái được. Tình yêu có ý nghĩa cao đẹp và thiêng liêng bởi tình yêu là nền tảng của một gia đình hạnh phúc, là cơ sở của sự duy trì giống nòi nhân loại, tình yêu giúp con người vượt qua mọi khó khăn gian khổ, khiến cuộc sống trở nên tươi đẹp hơn, tình yêu khiến con người có động lực phấn đấu, tạo ra những thành tựu to lớn. Đặc biệt tuổi trẻ là lúc con người ta dễ chơi vơi, vô định vì chưa tìm được hướng đi của cuộc đời, dễ cảm thấy cô đơn, chán nản, tình yêu là một liều thuốc tăng lực và an thần cần thiết và hữu hiệu.

Lứa tuổi học sinh cũng được tính là giới trẻ, ai dám khẳng định rằng giữa các em học sinh không có tình yêu, các em không ngấm ngầm yêu đương với nhau? Có, thậm chí trong xã hội hiện đại, viễn thông phát triển, cuộc sống dần cởi mở hơn rất nhiều, việc các em học sinh yêu sớm cũng dần trở nên phổ biến và trở thành một chuyện rất đỗi bình thường như việc chúng ta ăn cơm mỗi ngày vậy. Nhưng đó chẳng phải việc gì quá to tát cả, các em học sinh tính ra cũng đã bắt đầu có những nhận thức nhất định về cuộc đời, việc yêu đương là một trong những nhu cầu tâm sinh lý của các em. Mọi người vẫn thường nghĩ rằng, học sinh mà yêu đương thì chẳng ra làm sao, là hư đốn, là mất nết, nhưng đó là suy nghĩ vô cùng tiêu cực và phổ biến của các bậc phụ huynh. Bởi tôi chứng kiến rất nhiều cặp học sinh yêu nhau, nhưng họ vẫn ngoan ngoãn nghe lời thầy cô, chăm ngoan học tập, thậm có bạn vốn học rất kém nhưng nhờ sự động viên an ủi của bạn trai/bạn gái mà dần trở nên tiến bộ hơn hẳn. Tình yêu của lứa tuổi học sinh rất đẹp, rất trong sáng đó là những rung động đầu đời, dù có thể rất lâu về sau này vì một lý do nào đó mà các em không thể cùng nhau đi hết cuộc đời, thì nó vẫn luôn để lại trong tim các em những kỷ niệm không bao giờ quên. Dẫu biết rằng, còn trẻ người non dạ đôi lúc dễ vì vài chuyện vụn vặt mà tổn thương nhau, nhưng đó sẽ là kinh nghiệm để các em trưởng thành hơn trong cuộc sống, chứ không phải là điều gì quá xấu xa.

Ngoài những tác động tích cực trong tình yêu đối với giới trẻ, có thể nhận thấy rằng các bạn trẻ ngày nay dường như có những suy nghĩ và cách ứng xử trong tình yêu chưa thật sự phù hợp. Trước hết là xuất phát từ sự bồng bột, nông nổi trong suy nghĩ, thứ hai đó là các bạn chưa được giáo dục một cách bài bản về tình yêu, về cách đối nhân xử thế và thứ ba là đến từ chính nhân cách và đạo đức trong tâm hồn mỗi con người. Tôi thấy thật lạ lùng rằng tình yêu vốn là một thứ tình cảm đẹp và thiêng liêng thế mà nhiều bạn trẻ lại xem nó như trò chơi, yêu đương chớp nhoáng, không thì cũng là sự không chung thủy phản bội nhau, tình tay ba tay tư, hết sức hỗn loạn. Có nhiều người xem tình yêu là thứ để kinh doanh, vụ lợi, nhân danh tình yêu để lợi dụng người yêu của mình, làm họ bị tổn thương sâu sắc. Thậm chí có người coi việc yêu đương là thứ để thỏa mãn cái tham vọng chinh phục, thỏa mãn nhu cầu tình dục của bản thân, chán thì lại bỏ rơi không thương tiếc, đầy tàn nhẫn. Đó là biểu hiện của suy đồi đạo đức, sự xuống cấp trong nhân cách của lớp trẻ ngày nay, là vấn nạn của xã hội. Nhiều bạn trẻ yêu đương, rồi sinh hoạt tình dục không an toàn dẫn tới nhiều hậu quả đáng tiếc, bệnh tật lây nhiễm, có thai ngoài ý muốn,… ảnh hưởng rất nhiều tới cuộc sống và tương lai sau này… Đó là hậu quả của việc thiếu hiểu biết, thiếu kiến thức, nông nổi trong cuộc sống và cái giá phải trả thật quá lớn. Với lứa tuổi học sinh, nhận thức tuổi đời chưa đủ, việc yêu đương sớm dễ khiến các bạn chểnh mảng trong học tập, vì ham vui với tình yêu, thứ khiến các em có nhiều cảm xúc mới lạ mà chưa bao giờ các em được trải nghiệm. Có nhiều trường hợp có quan hệ tình dục quá sớm dẫn tới có thai ngoài ý muốn, một là phải bỏ học lập gia đình khi tuổi đời còn quá trẻ, hai là phải bỏ thai, dẫn tới những ám ảnh tâm lý nghiêm trọng, làm ảnh hưởng tới con đường học tập và tương lai của các em.

Thế nên các bạn trẻ, đặc biệt là các bạn học sinh hãy nhận thức rõ ràng: Tình yêu là cảm xúc nhưng hành động của các bạn phải lý trí. Tình yêu không quan trọng sớm hay muộn, nhưng các bạn phải ý thức được hành động của bản thân, yêu đương không được trái với đạo đức, vi phạm nguyên tắc tối thiểu trong tình yêu; không nên quá mù quáng trong tình yêu mà quên đi những phần khác trong cuộc sống này, bởi chỉ riêng tình yêu thì không thể làm nên cuộc đời các bạn được. Tuổi trẻ không chỉ để yêu mà còn để xây dựng tương lai, thực hiện ước mơ bằng tất cả sự nỗ lực và cố gắng ngày hôm nay của các bạn. Đối với các bạn học sinh, yêu sớm cũng được, nhưng các bạn phải tỉnh táo và lý trí, hãy để tình yêu nâng bước, tạo niềm tin, động lực cho các bạn học tập và tu dưỡng tốt hơn. Đừng để tình yêu dẫn lối các bạn đi vào con đường sa đọa, tăm tối, tự chặt đứt tương lai của mình nhé.

Tình thân, tình bạn, tình yêu là ba thứ tình cảm cốt lõi làm nên đời sống tâm hồn của một cá nhân, thiếu sót một trong ba thứ tình cảm ấy cũng làm cho chúng ta kém hoàn thiện về cả thể chất lẫn tinh thần. Hãy yêu một cách đúng đắn, hãy có một tình yêu thật đẹp, thật trong sáng, tình yêu không có lỗi đừng bắt nó gánh chịu những cái tội mà do chính bản thân chúng ta gây ra.