Em hãy liên hệ các thành tựu văn hóa cổ đại phương đông và phương tây ? Đánh giá sự kế thừa phát triển văn minh phương Tây củ đây đối với nền văn hóa thế giới

2 câu trả lời

Thành tựu văn hóa cổ đại phương Đông và phương TâyThứ nhất: Đối với thành tựu của văn hóa cổ đại phương Đông

– Chữ viết:

+ Ban đầu là chữ tượng hình và sau đó là chữ tượng ý.

+ Nguyên nhân ra đời chữ viết là do sự phát triển của đời sống con người cần ghi chép, lưu giữ kinh nghiệm mà chữ viết sớm hình thành.

– Sự ra đời của lịch và thiên văn học:

+ Việc tính lịch chỉ đúng tương đối nhưng nông lịch thì có ngay tác dụng đối với việc gieo trồng.

+ Thiên văn học và lịch là hai ngành khoa học ra đời sớm nhất, gắn liền với nhu cầu sản xuất nông nghiệp, một năm có 365 ngày và chia thành 12 tháng.

– Kiến trúc: Kim tự tháp Ai Cập, vườn treo Babilon ở Lưỡng Hà, Vạn Lý trường thành, … là những công trình kiến trúc thể hiện sự sáng tạo về công sức lao động của con người.

– Toán học:

+ Tính diện tích các hình, số Pi = 3.16 phát minh ra số 0 của cư dân Ấn Độ.

+ Nguyên nhân ra đời là do nhu cầu tính lại ruộng đất, nhu cầu xây dựng tính toán,… từ đó mà toán học ra đời.

Thứ hai: Thành tựu văn hóa cổ đại phương Tây

– Ra đời khoa học:

+ Khoa học đến thời Hy Lạp, Roma mới thực sự trở thành khoa học vì có độ chính xác của khoa học, đạt tới trình độ khái quát thành định lý, định đề, tiên đề.

+ Chủ yếu các lĩnh vực: Toán, Sử và Địa lý.

– Sự xuất hiện của lịch và chữ viết:

+ Tính được một năm có 365 ngày và trái đất có hình cầu, một năm lần lượt có các tháng một tháng gồm 20 hoặc 31 ngày, riêng tháng 02 có 28 ngày. Do đó, mặc dù chưa chính xác nhưng những hiểu biết của cư dân Roma cổ đại đã rất gần với hiểu biết hiện nay.

+ Phát minh ra hệ thống chữ cái abc, lúc đầu có 20 chữ sau đó thêm 06 chữ để trở thành hệ thống chữ cáu hoàn chỉnh như ngày nay. Đây là cống hiến rất quan trọng của dân Địa Trung hải cho nền văn minh nhân loại.

Thu gọn

Đúng 0

Bình luận (0)

 

truơng minh hiếu

truơng minh hiếu

30 tháng 10 lúc 10:11

câu 1: Trình bày được thành tựu văn hóa của các quốc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại phương Tây.

câu 2: So sánh điều kiện hình thành và sự phát triển kinh tế, chính trị của các quốc gia cổ đại Phương Đông với phương Tây

Lớp 10

Lịch sử

0

1

Bạn chưa đăng nhập, vui lòng đăng nhập để trả lời được câu hỏi này

Khách

 

Phan Thị Hoài Thương

Phan Thị Hoài Thương

9 tháng 11 2018 lúc 20:59

Trình bày những thành tựu văn hóa chính của nền văn hóa cổ đại Phương Đông và Phương Tây. Hãy đánh giá những thành tựu văn hoaa thời cổ đại.

Các bn giúp mk vs, mai thi òi. :* :*

Lớp 6

Ngữ văn

1

0

Bạn chưa đăng nhập, vui lòng đăng nhập để trả lời được câu hỏi này

Khách

 

Nguyễn Hoàng Dự

Nguyễn Hoàng Dự

9 tháng 11 2018 lúc 21:03

- Thiên văn học: sáng tạo ra lịch (Âm lịch) chia một năm ra 12 tháng, mỗi tháng có khoảng 29 đến 30 ngày. Họ biết làm đồng hồ đo thời gian.

- Chữ viết: tạo ra chữ viết (chữ tượng hình) được viết trên giấy Pa-pi-rút, trên mai rùa, trên thẻ tre hoặc các phiến đất sét ướt rồi đem nung khô.

- Toán học: nghĩ ra phép đếm đến 10, tính được số pi bằng 3,16.

- Kiến trúc, điêu khắc: xây dựng được các công trình kiến trúc đồ sộ như: kim tự tháp cổ ở Ai Cập, thành Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà,...

Phần sau mình k biết :)

Đọc tiếp

Đúng 0

Bình luận (0)

Kirigaya Kazuto

Kirigaya Kazuto

27 tháng 10 2016 lúc 19:27

Nêu những thành tựu văn hóa thời cổ đại ở Phương Đông và Phương Tây . Thử đánh giá các thành tựu văn hóa đó

Lớp 6

Lịch sử

5

0

Bạn chưa đăng nhập, vui lòng đăng nhập để trả lời được câu hỏi này

Khách

 

Nhók Bướq Bỉnh

Nhók Bướq Bỉnh

27 tháng 10 2016 lúc 20:58

Phương đông:hình thành các nền văn minh rực rỡ

+Ai Cập:các kim tự tháp,tượng nhân sư,các đền đài,lăng tẩm,các pho tượng(tượng quan ghi chép,các vị thần..),đồ gốm,trang sức...,chữ tượng hình,các thành tựu toán-thiên văn(tính số pi=3,5; hệ đếm số...,làm lịch viết trong các pa-py-rút...)

+Lưỡng Hà:thành ba-bi-lon,vườn treo ba-bi-lon,các thành tựu toán-thiên văn(pi=3,125;bảng nhân,hệ đếm số,giải pt,lượng giác...)...

+Trung Quốc:các cung điện,đền đài,lăng tẩm,đồ gốm,lụa,tang sức,...làm lịch,chữ tượng hình,thành tựu toán,...

+Ấn độ:các tôn giáo lớn(Phật,Hin-đu,Bà La..),Các cột trụ = đồng cao lớn ghi những văn tự cổ,Các đền chùa,....các thành tựu toán đặc biệt là việc phát hiện chữ số 0,..

Phương Tây:nền văn minh phương tây

+Hi-lạp:Đền Pác-tê-nông,các đền đài,thành quách(thành A-ten...),các bức tượng nổi tiếng như người ném đá,nữ thần Venus ở đảo Mi-lốt,đồ gốm,rược nho,...thần thoại HL,các bộ sử thi lớn,tìm ra tỉ lệ vàng(tỉ lệ cân đối),thành tựu toán học rực rỡ với các nhà toán học lớn(Euclide,Py-ta-go,...),hệ chữ cái abc;anpha bêta

+Rô-ma:Khải Hoàn Môn,đấu trường Cô-li-dê,làm lịch(dương lịch),phát minh hệ dếm số La mã,hệ chữ cái abc...các thành tựu toán-thiên van-nghệ thuật-van hoc,quân dội,than thoai La mã...

 

Đọc tiếp

Đúng 0

Bình luận (0)

thanh

thanh

27 tháng 10 2016 lúc 21:01

các bạn chưa thi à mình thi rồi

Đúng 0

Bình luận (2)

Sarah Nguyễn

Sarah Nguyễn

8 tháng 12 2016 lúc 19:22

1. PHƯƠNG ĐÔNG:

- Quan sát thiên văn, làm ra lịch: Âm lịch.

- Biết làm đồng hồ.

- Dùng chữ tượng hình.

- Toán học:

+ Phép đếm đến 10, chỉ số pi= 3,16 ở Ai Cập

+ Chữ số đang dùng, kể cả số 0 ở Ấn Độ.

- Kiến trúc: kim tự tháp ở Ai Cập, vườn treo Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà,...

2. PHƯƠNG TÂY:

- Quan sát thiên văn làm ra lịch: Dương lịch.

- Dùng hệ chữ cái a,b,c,...

- Khoa học: Toán học, Vật Lý học, Sử học...tiến bộ.

- Văn học: bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê của Hôme,...

- Kiến trúc: đền Pac-tê-nông ở Hi Lạp, Khải hoàn môn ở Rôma,...

- Những câu mà mình đánh",..." là câu đó còn nhiều ý lắm, nhưng mình chỉ tóm lại bao nhiêu đây thôi để bạn dễ học, viết.

- Chúc bạn học tốt.

 

 

Đọc tiếp

Đúng 0

Bình luận (0)

Xem thêm câu trả lời

mayuyu

mayuyu

8 tháng 10 2018 lúc 20:53

1.Chỉ ra sự khác nhau trong sự hình thành và phát triển xã hội cổ đại phương đông và phương tây

2.Em có nhận xét gì về những thành tựu của nền văn hóa cổ đại

Lớp 6

Ngữ văn

6

0

Bạn chưa đăng nhập, vui lòng đăng nhập để trả lời được câu hỏi này

Khách

 

Thong the DEV

Thong the DEV

8 tháng 10 2018 lúc 21:01

Lịch sử á????!?!

Đúng 0

Bình luận (0)

Linh Trần Khánh

Linh Trần Khánh

8 tháng 10 2018 lúc 21:01

1.- Về kinh tế: 

+ Phương Đông: Là nền kinh tế dựa chủ yếu vào nông nghiệp, có kết hợp với thủ công nghiệp nhỏ lẻ mang tính gia đình và buôn bán trao đổi đơn giản trong phạm vi hẹp. 

+ Phương Tây: Nền kinh tế phát triển theo hướng thủ công nghiệp và thương mại là chính, mang tính "chuyên nghiệp". 

- Xã hội: 

+ P Đông: Gồm 3 giai cấp (Quý tộc, nông dân công xã, nô lệ), mâu thuẫn chủ yếu là giữa QT>< nông dân công xã. 

+ P Tây: Gồm 3 giai cấp (Chủ nô, bình dân, nô lệ), mâu thuẫn chủ yếu là giữa chủ nô >< nô lệ 

- Chế độ chính trị (chứ không phải cơ cấu chính trị): 

+ Phương Đông là chế độ Quân chủ chuyên chế (kiểu trung ương tập quyền). 

+ Phương Tây là chế độ dân chủ cộng hòa (đại diện cho lợi ích của chủ nô).

2.Văn hóa cổ đại đã để lại những kiệt tác khiến người đời sau vô cùng thán phục . Những di sản văn hóa đa dạng, sáng tạo, có giá trị thực tiễn đã nói lên được tài năng, sự lao động nghiêm túc và trình độ khoa học cũng như ứng dụng của con người thời đó . 

Đọc tiếp

Đúng 0

Bình luận (0)

Nguyen Sy Truong

Nguyen Sy Truong

8 tháng 10 2018 lúc 21:06

1.phương đông phát triển nghề trồng lúa nước vì mọi người ở đây sống ở ven sông

phương tây có nghề buôn bán ngoại thương phát triển về các mặt hàng thủ công

2.nền văn hóa cổ đại phát triển về mọi mặt

click tui nha.thank you very much!

Đọc tiếp

Đúng 0

Bình luận (0)

Xem thêm câu trả lời

duong vu minh khanh

duong vu minh khanh

12 tháng 12 2018 lúc 14:36

các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây

thành tựu văn hóa cổ đại phương Đông và phương Tây

Lớp 6

Ngữ văn

1

0

Bạn chưa đăng nhập, vui lòng đăng nhập để trả lời được câu hỏi này

Khách

 

✫¸.•°*”˜˜”*°•✫ Ṱђầภ Ḉђết...

✫¸.•°*”˜˜”*°•✫ Ṱђầภ Ḉђết...

12 tháng 12 2018 lúc 15:00

Bài làm 

Câu 1:

* Các quốc gia cổ đại phương Đông là: 

+ Ai Cập

+ Lưỡng Hà

+ Ấn Độ

+ Trung Quốc.

* Các quốc gia cổ đại phương Tây là:

+ Hy Lạp

+ Rô-ma

Câu 2: Thành tựu văn hóa cổ đại phương Đông 

-Toán học 

+Tìm ra số pi=3.16 

+Tìm ra diện tích hình tròn, hình tam giác, thể tích hình cầu 

+Làm các phép toán cộng trừ nhân chia... từ 1triệu 

- Kiến trúc 

+Xây dựng kim tự tháp ở Ai Cập, Khu đền tháp ở Ấn Độ, thành Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà 

+ Sáng tạo ra lịch 

- Chữ viết(chữ tượng hình) 

* Thành tựu văn hóa cổ đại phương Tây 

+Sáng tạo ra lịch(dương lịch) 

+Chữ viết: sáng tạo ra hệ chữ cái a,b,c 

đạt nhiều thành tựu về toán học, sử học, văn học, vật lí, triết học. Xuất hiện nhiều nhà khoa học nổi tiếng(Pi-ta-go) 

- kiến trúc: 

+Đền Pác -tê-nông ở (Hi Lạp), thần vệ nữ Mi-lô...

# Chúc bạn học tốt #

Đọc tiếp

Đúng 0

Bình luận (0)

Đồng Hà Linh

Đồng Hà Linh

13 tháng 10 2016 lúc 19:42

Câu 1 : Nguyên nhân vì sao xã hội nguyên thủy tan rã

Câu 2 :Trình bày sự hình thành của các quốc gia cổ đại phương Đông

Câu 3 :Vì sao các quốc gia cổ đại phương Đông hình thành sớm hơn các quốc gia cổ đại phương Tây

Câu 4 : So sánh sự hình thành các quốc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại phương Tây

Câu 5 :Nêu những thành tựu văn hóa của các quốc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại phương Tây

Đọc tiếp

Lớp 6

Toán

14

0

Bạn chưa đăng nhập, vui lòng đăng nhập để trả lời được câu hỏi này

Khách

 

Huỳnh Phát Đạt

Huỳnh Phát Đạt

13 tháng 10 2016 lúc 19:58

1 bởi vì đã có sắt 

-xuất hiện kẻ giàu nghèo, thế chỗ cho xã hội giai cấp

2hình thành ở ven các con sông lớn ở chỗ đó màu mỡ

- vua xuất hiện để cai trị

3 , vì ở nơi đó , con người đã có ý thức trồng lúa gạo

-ở phương tây cuộc sống khó khăn

-người xuất hiện ở đó sớm

4 quốc gia cdpd hình thành sớm , còn cdpt thì trễ

- nghề trồng lúa ở pd , nghề thương nghiệp ở phương tây

- ở pd thì có vua nắm quyền cùng quý tộc, còn pt thì chì có nô lệ và chủ nô

5 phương đông số pi chữ viết th , thiên văn , kiến trúc, triết học

-phu7o7nf tây chử a b c, triết học ,toán học định luật,kịch,tượng kiến trúc

nhiều và nhiều [nhớ chú ý đọc sách tham khảo về các nhân vật nổi tiếng]

Đọc tiếp

Đúng 0

Bình luận (0)

nguyen dan tam

nguyen dan tam

13 tháng 10 2016 lúc 19:58

1/ vì: công cụ đá - công cụ kim loại - năng suất tăng - của cải dư thừa - xuất hiện giàu nghèo - xã hội bắt đầu có giai cấp = xã hội nguyên thủy tan rả

bấm đúng nha ! thanks nhiều lắm !^^

Đúng 0

Bình luận (0)

Tô Hựu Tuệ

Tô Hựu Tuệ

2 tháng 12 2016 lúc 22:36

Bạn ơi cái này xem SGK KHXH 6 Tập 1 là được mà!

Đúng 0

Bình luận (0)

Xem thêm câu trả lời

Phùng Quốc Vĩnh Thuận

Phùng Quốc Vĩnh Thuận

12 tháng 11 lúc 9:42

: Vì sao những thành tựu văn hóa của các quốc gia cổ đại phương Tây lại tiến bộ hơn và phát triển cao hơn thành tựu văn hóa của các quốc gia cổ đại phương Đông?

Lớp 10

Lịch sử

1

0

Bạn chưa đăng nhập, vui lòng đăng nhập để trả lời được câu hỏi này

Khách

 

Uchiha Sasuke

Uchiha Sasuke

12 tháng 11 lúc 9:43

Nội dung so sánh 

Các quốc gia cổ đại phương Đông 

Các quốc gia cổ đại phương Tây 

Điều kiện tự nhiên 

– Ven các con sông lớn, có đồng bằng phù sa màu mỡ, tơi xốp thuận lợi cho phát triển nông nghiệp

– Nguồn nước dồi dào đủ cho việc sản xuất và nước dùng trong sinh hoạt, cung cấp nguồn thủy sản và là đường gia thông quan trọng của đất nước

– Có bờ biển dài, nhiều vũng vịnh sâu và kín gió, thuận tiện cho giao thông đường biển

– Đất đai thích hợp để trồng nho, ôliu

Kinh tế 

– Nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu, gắn liền với công tác thủy lợi

– Nền kinh tế công thương, mậu dịch hàng hải phát triển , giữ vai trò chủ đạo

– Ngành nông nghiệp là thứ yếu

Thể chế chính trị Chế độ chuyên chế cổ đại hay nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền 

Bộ máy nhà nước là bộ máy của quý tộc, chủ nô mang tính dân chủ chủ nô hay cộng hòa quý tộc

 Xã hội Có hai giai cấp thống trị (vua, quý tộc, quan lại) và bị trị(nông dân, thợ thủ công, nô lệ) -> đối kháng nhau Có hai giai cấp cơ bản và đối kháng nhau: chủ nô và nô lệ

Thành tựu văn hóa tiêu biểu 

– Sáng tạo ra nông lịch (1 năm có 365 ngày, 12 tháng)

– Sáng tạo ra chữ tượng hình, tượng ý

– Toán học: tính được số pi =3,16; các công thức tính dện tích hình tròn, tam giác…; phát minh ra số 0

– Kiến trúc: xây dựng Kim tự tháp ở Ai Cập , thành Babilon ở Lưỡng Hà…

– Sáng tạo ra lịch

– Hệ chữ cái Latinh

– Số La Mã

– Toán học: các định lí nổi tiếng: Ta lét, Pitago,…

– Văn học: các tác phẩm nổi tiếng như Iliat và Ôđixê

– Nghệ thuật: Tượng nữ thần Atena, đấu trường Rô ma, tượng thần vệ nữ Milo…

=> Điểm tiến bộ: so với thời kì trước thì đời sống kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa của con người được cải thiện, tiến bộ hơn. Những hiểu biết khoa học đã có từ hàng nghìn năm trước từ thời cổ đại phương Đông, đến thời kì các nước cổ đại phương Tây những hiểu biết đó đã trở thành khoa học, Toán học đã vượt lê trên việc ghi chép và giải các bài riêng biệt, những thành tựu văn hóa của các quốc gia phương Đông và phương Tây vẫn còn tồn tại, được áp dụng trong thực tế cuộc sống hiện nay (Toán học, lịch, kĩ thuật )

Đối với thành tựu của văn hóa cổ đại phương Đông

– Chữ viết:

+ Ban đầu là chữ tượng hình và sau đó là chữ tượng ý.

+ Nguyên nhân ra đời chữ viết là do sự phát triển của đời sống con người cần ghi chép, lưu giữ kinh nghiệm mà chữ viết sớm hình thành.
Thành tựu văn hóa cổ đại phương Tây
– Thành tựu về lịch và chữ viết

Khác với các quốc gia cổ đại phương Đông, nhờ vào việc tiếp xúc với các công cụ bằng sắt và sự tiếp xúc với biển đã mở ra cho các quốc gia phương Tây một chân trời mới, nâng họ lên một trình độ cao hơn về sản xuất và buôn bán trên biển, cùng nhờ vào đó, họ có nhiều nhận thức và tiếp thu khoa học sớm hơn các quốc gia cổ đại phương Đông.

Nhờ vào việc đi biển, họ đã có cái nhìn khái quát hơn về Trái Đất và hệ Mặt Trời. Ví dụ như, họ nhận ra rằng Trái Đất không tròn như cái đĩa và nó là một quả bóng hình cầu, nếu tính một năm có 360 ngày là điều không chính xác, tuy nhiên, họ vẫn cho rằng Mặt Trời quay xung quanh Trái Đất. Mãi đến về sau, người Rooma cổ đại đã tính được 1 năm có 265 ngày và ¼ nên họ định 1 tháng lần lượt có 30 hoặc 31 ngày, riêng tháng hai có 28 ngày. Mặc dù, cách tính này so với thực tế vẫn còn bị chậm một chút, nhưng cách tính này đã gần sát với những hiểu biết ngày nay.

Người Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại cùng với một số ngư dân trên biển đã có chữ viết cổ. Điều kiện đi biển quanh năm bắt buộc họ phải có chữ viest để trao đổi thông tin. Tuy nhiên, do vẫn còn sơ khai nên chữ viết chủ yếu là các hình vẽ giản đơn, và đòi hỏi phải có khả năng ghép chữ rất linh hoạt thành từ để thể hiện ý nghĩ của con người.

Hệ thống chữ cái của người Hy Lạp và người Roma cổ đại cũng từ đó mà ra đời. Hệ thống chữ viết này có tên gọi là chữ cái Roma, ban đầu có 20 chữ cái, sau có thêm 6 chữ cái nữa thành một bảng chữ cái hoàn chỉnh như ngày nay: A, B, C, …

Cùng với đó là sự ra đời của các chữ số, mà ngày nay goi là số La Mã.

Đây chính là thành tựu lớn lao đối với nhân loại.

– Thành tựu về khoa học

Nói đến thành tựu về khoa học, xuất hiện từ thời cổ đại phương Đông, tuy nhiên, khi đến thời cổ đại phương Tây thì những hiểu biết đó mới thực sự được coi là khoa học.

Với người Hy Lạp, Toán học đã vượt lên trên việc ghi chép và giải đáp các bài học riêng biệt. Những nhà toán học nổi tiếng thời kỳ này đến nay vẫn còn vang dội và được lưu lại. Các thành tựu đó vẫn còn giá trị cho đến ngày nay. Ví dụ Định lý Hình học của Ta – lét, hay Pi-ta-go về tính chất của các số nguyên và định lý các cạnh của tam giác vuông, đường thẳng song song của Oclit, …

– Thành tựu về Văn học

Hy Lạp là quốc gia cổ đại ở phương Tây đầu tiên phát triển mạnh về lĩnh vực này. Sau những anh hùng ca nổi tiếng của Hôme là Iliat và Odixe, đã xuất hiện những nhà văn cùng với các tác phẩm mới và vẫn còn lưu giá trị cho đến ngày nay.

Người Roma tự nhận là học trò và là người thừa kế văn học – nghệ thuật của người Hy Lạp. Dựa trên điều kiện kinh tế xã hội phát triển cao, cùng với việc thừa kế những truyền thống văn học của người Hy Lạp, mà nên văn học ở đây cũng dần phát triển mạnh, ở thời hưng thịnh của Roma cũng xuất hiện những nhà văn hóa và nhà thơ nổi tiếng như Lucrexo, Viocgin, …

– Thành tựu về Nghệ thuật

Người Hy Lạp cổ đại đã có rất nhiều thành tựu nổi bật mà vẫn còn lưu giữ đến ngày nay: tượng nữ thần Atona đội mũ chiến binh, Người lực sĩ ném đĩa, thần Vệ nữ Milo, …

Người Roma có nhiều công trình kiến trúc như đền đài, cầu máng dẫn nước, trường đấu, … oai nghiêm và đồ sộ, thiết thực nhưng không tinh tế như các thành tựu của người Hy Lạp.

– Sự ra đời của lịch và thiên văn học:

+ Việc tính lịch chỉ đúng tương đối nhưng nông lịch thì có ngay tác dụng đối với việc gieo trồng.

+ Thiên văn học và lịch là hai ngành khoa học ra đời sớm nhất, gắn liền với nhu cầu sản xuất nông nghiệp, một năm có 365 ngày và chia thành 12 tháng.

– Kiến trúc: Kim tự tháp Ai Cập, vườn treo Babilon ở Lưỡng Hà, Vạn Lý trường thành, … là những công trình kiến trúc thể hiện sự sáng tạo về công sức lao động của con người.

– Toán học:

+ Tính diện tích các hình, số Pi = 3.16 phát minh ra số 0 của cư dân Ấn Độ.

+ Nguyên nhân ra đời là do nhu cầu tính lại ruộng đất, nhu cầu xây dựng tính toán,… từ đó mà toán học ra đời.

Câu hỏi trong lớp Xem thêm