Em hãy đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi nêu dưới: Những mùa quả mẹ tôi hái được Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng Những mùa quả lặn rồi lại mọc Như mặt trời, khi như mặt trăng Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên Còn những bí và bầu thì lớn xuống Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi. Và chúng tôi, một thứ quả trên đời Bảy mươi tuổi mẹ mong ngày được hái Tôi hoảng sợ, ngày bàn tay mẹ mỏi Mình vẫn còn một thứ quả non xanh. ( Mẹ và Quả - Nguyễn Khoa Điềm). Câu 1 (0.5 điểm) : Bài thơ trên chủ yếu sử dụng phương thức biểu đạt nào? Câu 2 (0.5 điểm) : Nêu nội dung chính của bài thơ? Câu 3 (1.0 điểm) : Xác định biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong hai câu thơ sau và nêu tác dụng nghệ thuật của biện pháp tu từ đó: “Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên Còn những bí và bầu thì lớn xuống ” Câu 4 (1.0 điểm): Viết khoảng 5 đến 7 dòng bộc lộ cảm xúc của em khi đọc hai câu thơ cuối bài?

Câu 1: 

- PTBĐ chính : Biểu cảm

Câu 2:

- Nội dung: Bài thơ thể hiện suy tư về mẹ đặc biệt là về mối quan hệ mẹ và con.  cũng như sự bày tỏ niềm biết ơn với công lao, tâm đức của người mẹ của người con. 

Câu 3 :

- Biện pháp:

Nhân hóa ( bí và bầu cũng “lớn”), đối lập ( Lớn lên , lớn xuống); hoán dụ (tay mẹ) .

-> Tác dụng nghệ thuật: “Bí và bầu” là thành quả lao động “vun trồng” của mẹ ; “Con” là kết quả của sự sinh thành, dưỡng dục, là niềm tin, sự kỳ vọng của mẹ => Nhấn mạnh sự hi sinh thầm lặng và công lao trời bể của mẹ, đồng thời thể hiện nỗi thấu hiểu và lòng biết ơn sâu sắc của nhà thơ đối với mẹ

Câu 4:

   Câu thơ “ Tôi hoảng sợ, ngày bàn tay mẹ mỏi / Mình vẫn còn một thứ quả non xanh” , bằng nghệ thuật nói giảm nói tránh ‘mỏi” và biện pháp ẩn dụ “ quả non xanh”, tác giả thể hiện nỗi niềm lo lắng đến hốt hoảng khi nghĩ đến một ngày mẹ tuổi đã già mà mình vẫn chưa đủ khôn lớn, trưởng thành. . Tác giả sợ mình chưa thể báo đáp công ơn to lớn của mẹ cho trọn đạo hiếu. Qua đó, ta thấy ở nhà thơ tấm lòng yêu thương và biết ơn mẹ chân thành và vô cùng sâu sắc. Hai câu thơ cũng là nỗi lòng của biết bao kẻ làm con nên giàu sức ám ảnh, khiến người đọc không khỏi trăn trở, tự nhìn lại chính mình! 

Câu 1: Phương thức biểu đạt chủ yếu là biểu cảm.

Câu 2: 

- Nội dung chính: Tác giả mượn hình ảnh bàn tay mẹ chăm sóc cây quả trong vườn, chăm sóc lũ con để nói lên công lao, ơn sinh thành và nuôi dưỡng của mẹ. 

Câu 3: 

"Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống ”.

`->` BPTT: nghệ thuật tương phản "lớn lên" >< "lớn xuống".

`=>` Tác dụng : Trong hai câu thơ trên Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng vô cùng thành công phép tu từ tương phản qua hai từ "lớn lên" và "lớn xuống". "Lớn lên" là sự phát triển, trưởng thành của người con còn "lớn xuống" là sự phát triển của cây quả trong vườn. Dù "lớn lên" hay "lớn xuống" thì tất cả đều do một bàn tay người mẹ vun trồng, chăm sóc, nâng niu. Người con thì phổng phao lớn lên còn cây quả trong vườn thì nặng trĩu sai quả. Tác giả đã bộc lộ qua đó tình cảm biết ơn, tôn trọng, yêu quý bàn tay mẹ - bàn tay nuôi đàn con ngày nào lớn lên.

Câu 4: 

"Tôi hoảng sợ, ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh."

`=>` Hai câu thơ cuối không chỉ đơn giản bộc lộ cảm xúc biết ơn của tác giả mà còn là sự ân hận khi chính bản thân những người con dần nhận ra sự "mỏi mệt" của bàn tay mẹ. Đó không phải chỉ là sự "mỏi mệt" nữa mà là sự già hóa, khô héo của người mẹ kính yêu. Ngày tháng trôi qua dưới bàn tay bảo bọc của mẹ ta lại vô tình không nhận ra được sự thay đổi ấy. Khi nhận ra rồi thì bàn tay ấy đã không còn đủ sức để chăm sóc cho ta như trước nữa. Khi ta còn "non" và "xanh" thì mẹ lại không còn đủ sức lực bên ta nữa! Qua đó tác giả như bộc lộ sự lo sợ, ân hận đáng trách vì sự vô tình bấy lâu của mình. Sợ một ngày không còn ai chăm sóc mình. Đồng thời tác giả cũng đã làm nổi bật lên sự hiếu thảo, lòng biết ơn của mình đối với người mẹ, người có công sinh thành, nuôi dưỡng mình.