Phương pháp giải bài tập nguyên phân và giảm phân

1. Xác định số NST, số cromatit, số tâm động trong một tế bào qua các kì.

NST nhân đôi ở kì trung gian.

Cromatit chỉ tồn tại ở dạng NST kép, mỗi NST kép gồm có hai cromatit.

Mỗi NST dù ở dạng kép hay đơn đều có 1 tâm động, trong tế bào có bao nhiêu NST thì có bấy nhiêu tâm động.

Vận dụng bảng xác định số lượng NST trong tế bào, số cromatit, số tâm động của mỗi tế bào qua các kì của quá trình nguyên phân.

2. Xác định số tế bào con được tạo ra qua nguyên phân

Với 1 tế bào:

+ 1 tế bào nhân đôi 1 lần → 2 tế bào → 2¹  tế bào

+ 1 tế bào nhân đôi 2 lần → 2×2 tế bào → 2²  tế bào

+ 1 tế bào nhân đôi 3 lần → 2×2² tế bào → 2³  tế bào

→ Một tế bào trải qua k lần nguyên phân thì sẽ tạo ra 2^k tế bào.

Với x tế bào nguyên phân liên tiếp k lần như nhau thì số TB con được tạo thành = 2^k . x

3. Số giao tử được tạo từ mỗi loại tế bào sinh giao tử:

Qua giảm phân:

  - Một tế bào sinh tinh tạo ra 4 tinh trùng

  - Một tế bào sinh trứng tạo ra 1 trứng và 3 thể định hướng

Do đó:

- Số tinh trùng tạo ra = số tế bào sinh tinh x 4

- Số tế bào trứng tạo ra = số tế bào sinh trứng

- Số thể định hướng (thể cực) = số tế bào sinh trứng x 3

4. Xác định số NST môi trường cung cấp cho quá trình phân bào

a) Số NST đơn môi trường cần cung cấp cho quá trình nguyên phân

1 tế bào nguyên phân liên tiếp k lần thì số NST đơn môi trường cần cho quá trình nguyên phân là  

                      2n . ( 2^k – 1)

x tế bào nguyên phân liên tiếp k lần thì số NST đơn môi trường cung cấp cho quá trình phân bào là:

                     x . 2n . ( 2^k – 1) 

b) Số NST môi trường cung cấp cho các tế bào sinh giao tử giảm phân tạo giao tử:

- a tế bào sinh tinh trùng (mỗi tế bào chứa 2n NST) giảm phân tạo 4a tinh trùng đơn bội (n).

- a tế bào sinh trứng (mỗi tế bào chứa 2n NST) giảm phân tạo a trứng và 3a thể cực đều đơn bội (n).

Vậy:

+ Số NST chứa trong a tế bào sinh tinh trùng hoặc a tế bào sinh trứng ở giai đoạn sinh trưởng: a × 2n

+ Số NST chứa trong tất cả tinh trùng hoặc trong các trứng và các thể cực được tạo ra: 4a × n= 2a × 2n

+ Số NST môi trường cung cấp cho a tế bào sinh giao tử giảm phân tạo giao tử:

2a × 2n  - a × 2n =  a × 2n