Axit axetic

- Công thức phân tử: C2H4O2

- Phân tử khối: 60

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ 

- Công thức cấu tạo:

Axit axetic - ảnh 1

- Công thức rút gọn: CH3-COOH

- Nhóm (-COOH) làm cho phân tử có tính axit

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tính axit yếu

- Axit axetic là một axit hữu cơ mang đầu đủ tính chất của một axit yếu, yếu hơn axit HCl, H2SO4 nhưng mạnh hơn axit cacbonic H2CO3  

- Làm quỳ tím chuyển đỏ

- Tác dụng với kim loại đứng trước H:  2CH3COOH + 2Na → 2CH3COONa + H2

- Tác dụng với bazơ:  CH3COOH + KOH → CH3COOK + H2O

- Tác dụng với oxit bazơ:  2CH3COOH + CuO → (CH3COO)2Cu + H2O

- Tác dung với muối:  2CH3COOH + CaCO3 → (CH3COO)2Ca + CO2↑ + H2O

2. Tác dụng với rượu etylic

     CH3COOH + C2H5-OH $\overset{{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\,đặc,\,{{t}^{o}}}{\leftrightarrows}$  CH3COOC2H5 + H2O

      axit axetic     rượu etylic                        etyl axetat

3. Phản ứng cháy

- Axit axetic cháy trong oxi tạo sản phẩm gồm CO2 và H2O

$C{{H}_{3}}COOH+2{{O}_{2}}\xrightarrow{{{t}^{o}}}2C{{O}_{2}}+2{{H}_{2}}O$

IV. ỨNG DỤNG

- Axit axetic được dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo,…

Axit axetic - ảnh 2

V. ĐIỀU CHẾ

- Trong công nghiệp: điều chế từ butan theo phương trình:

$2{{C}_{4}}{{H}_{10}}+5{{\text{O}}_{2}}\xrightarrow{xt,\,{{t}^{o}}}4C{{H}_{3}}COOH+2{{H}_{2}}O$

- Để sản xuất giấm ăn (có nồng độ axit axetic từ 2-5%), người ta thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng

C2H5OH + O2 $\xrightarrow{men\,giấm}$ CH3COOH + H2O

Chú ý: Những hợp chất hữu cơ phân tử có chứa nhóm –COOH có công thức chung là CnH2n+1COOH gọi là axit cacboxylic no, đơn chức, có tính chất tương tự axit axetic.