Ở hậu kì trung đại, quá trình chuyên môn hoá diễn ra khá mạnh mẽ trong

Thợ thủ công.

Thương nhân.

Nông dân tự do.

Các chủ xưởng.

Nông nghiệp.            

Công nghiệp.

Thương nghiệp.

Thủ công nghiệp.

Do thợ thủ công hoặc thương nhân lập nên.

Do lãnh chúa lập ra.

Do sự hợp tác giữa lãnh chúa và nông nô lập ra.

Được phục hồi từ các thành thị cổ đại.

Nắm giữ độc quyền về sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Bảo vệ quyền lợi cho những người cùng ngành nghề.

Đấu tranh chống sự áp bức, sách nhiễu của các lãnh chúa địa phương.

Thúc đẩy sự phát triển của sản xuất thủ công nghiệp và bảo vệ quyền lợi của thương nhân.

Góp phần tích cực xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền.

Tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa giản đơn phát triển.

Mang lại không khí tự do và mở mang tri thức cho mọi người.

Góp phần duy trì sự tồn tại của chế độ phong kiến phân quyền Tây Âu.

Hàng hóa được trao đổi, mua bán tự do.

Không có sự trao đổi, mua bán hàng hóa với bên ngoài.

Hoạt động kinh tế mang tính chất tự nhiên, tự cấp, tự túc.

Sản xuất nông nghiệp gắn bó chặt chẽ với sản xuất thủ công nghiệp.