Chủ đề 1: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật

• Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng

  • Giải sgk Sinh 11 - Cánh diều

  • Nghiên cứu Hình 1.2, trình bày mối liên quan giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cấp tế bào

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 1 (Cánh diều): Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng

  • Năng lượng chủ yếu cung cấp cho sinh vật trên Trái Đất bắt nguồn từ đâu và được hấp thụ

  • Cho biết vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới

  • Quan sát hình 1.1 và mô tả quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng trong sinh giới

  • Quan sát hình 1.2 và mô tả các giai đoạn của quá trình chuyển hóa năng lượng trong sinh giới

  • Tìm hiểu thông tin và hoàn thành bảng 1.1

  • Hãy phân tích mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cấp tế bào và cấp cơ thể

  • Cho biết vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng đối với sinh vật. Nêu ví dụ minh họa

  • Cho biết ý nghĩa của việc trồng và bảo vệ cây xanh

• Bài 2: Trao đổi nước và khoáng ở thực vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 2 (Cánh diều): Trao đổi nước và khoáng ở thực vật

  • Quan sát hình 2.1, cho biết cây có biểu hiện như thế nào khi không được cung cấp đủ nước và dinh dưỡng khoáng

  • Quan sát hình 2.3, xác định nguyên tố dinh dưỡng khoáng bị thiếu theo gợi ý ở bảng 2.2

  • Quan sát hình 2.3 và cho biết sự trao đổi nước trong cây gồm những quá trình nào

  • Cây hấp thụ nước và khoáng nhờ cơ quan nào

  • Quan sát hình 2.4, mô tả con đường di chuyển của nước và khoáng từ tế bào lông hút vào trong rễ

  • Quan sát hình 2.5, cho biết nước và khoáng hấp thụ ở rễ được đưa đến các cơ quan khác như thế nào

  • Mô tả đặc điểm dòng vận chuyển trong mạch gỗ và mạch rây theo gợi ý ở bảng 2.3

  • Quá trình thoát hơi nước ở thực vật diễn ra như thế nào

  • Quan sát hình 2.6 và giải thích cơ chế đóng mở của khí khổng

  • Thoát hơi nước có vai trò gì đối với thực vật

  • Giải thích tại sao quá trình thoát hơi nước có ích với thực vật dù tiêu tốn phần lớn lượng nước cây hấp thụ được

  • Quan sát hình 2.7 và cho biết cây có thể lấy nitrogen từ đâu

  • Nitrate và ammonium được biến đổi trong cây như thế nào

  • Hãy cho biết ý nghĩa của sự hình thành amide trong cơ thể thực vật

  • Molybdenum tham gia cấu tạo enzyme nitrogenase. Giải thích cơ sở sinh học của việc thường xuyên bổ sung molybdenum

• Bài 3: Các nhân tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và khoáng ở thực vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 3 (Cánh diều): Nhân tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và khoáng ở thực vật

  • Sự trao đổi nước và dinh dưỡng khoáng ở thực vật chịu tác động của những nhân tố nào

  • Quan sát hình 3.1, cho biết nhiệt độ không khí, cường độ ánh sáng tác động đến tốc độ thoát hơi nước

  • Sự hấp thụ khoáng và nitrogen ở thực vật chịu ảnh hưởng của nhân tố nào trong môi trường

  • Giải thích cơ sở khoa học của biện pháp xới đất được sử dụng trong trồng trọt

  • Tại sao cây có biểu hiện héo (thân, lá mất sức trương)

  • Vẽ hình, mô tả hình dạng tế bào khí khổng

  • Mô tả và giải thích sự thay đổi mực nước trong mỗi ống đong. So sánh sự khác nhau giữa màu sắc

  • Nhận xét sự chuyển màu và giải thích sự khác nhau về tốc độ chuyển màu của hai mảnh giấy

  • Nhận xét trạng thái của lá cây ở các lô thí nghiệm

  • Báo cáo kết quả thí nghiệm theo mẫu ở thí nghiệm 2

  • Hãy giải thích ưu, nhược điểm của các phương pháp tưới nước cho cây trồng đang được vận dụng trong thực tế

• Bài 4: Quang hợp ở thực vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 4 (Cánh diều): Quang hợp ở thực vật

  • Quang hợp ở thực vật có vai trò gì đối với thực vật và với các sinh vật khác trên Trái Đất

  • Dựa vào phương trình tổng quát, hãy nêu bản chất của quá trình quang hợp ở thực vật

  • Nên chiếu ánh sáng có bước sóng nào để tăng cường hiệu quả quang hợp ở thực vật

  • Cho biết nguyên liệu và sản phẩm của pha sáng

  • Phân chia thực vật thành các nhóm C3, C4 và CAM dựa trên cơ sở khoa học nào

  • Giải thích vì sao quang hợp có vai trò quyết định đến năng suất cây trồng

  • Phân tích ảnh hưởng của ánh sáng tới hiệu quả quang hợp

  • Phân tích mối quan hệ giữa nồng độ CO2 và cường độ quang hợp. Điểm bù CO2 được xác định như thế nào

  • Quan sát hình 4.9, so sánh nhu cầu CO2 giữa thực vật C3 và C4

  • Phân tích ảnh hưởng của nhiệt độ đến quá trình quang hợp

  • Nêu các biện pháp kĩ thuật và công nghệ nâng cao năng suất cây trồng dựa trên cơ sở cải tạo

  • Giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp kĩ thuật và công nghệ nâng cao năng suất cây trồng

  • Học sinh trình bày (hình vẽ hoặc ảnh chụp) và giải thích các kết quả thu được

  • Học sinh trình bày các kết quả thu được trên từng loại lá và cho nhận xét về màu sắc

  • Học sinh trình bày các kết quả thu được, nhận xét màu sắc của phiến lá bọc giấy màu

  • Học sinh trình bày và giải thích các kết quả thu được. Tham khảo cách trình bày báo cáo theo mẫu bài 3

  • Ở những vùng có khí hậu nóng và khô nên trồng nhóm thực vật nào? Giải thích

  • Ý nghĩa của việc xác định điểm bù ánh sáng và điểm bão hòa ánh sáng đối với cây trồng

• Bài 5: Hô hấp ở thực vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 5 (Cánh diều): Hô hấp ở thực vật

  • Khi bị ngập úng, mặc dù xung quanh gốc cây có rất nhiều nước nhưng cây vẫn bị chết héo

  • Dựa vào phương trình tổng quát, cho biết bản chất của quá trình hô hấp ở thực vật

  • Dựa vào hình 5.1, trình bày các giai đoạn của quá trình hô hấp ở thực vật

  • Hoàn thành bảng 5.1

  • Phân tích vai trò của quá trình hô hấp đối với thực vật

  • Quá trình hô hấp sẽ bị ảnh hưởng như thế nào nếu thiếu nước

  • Phân tích ảnh hưởng của nồng độ O2 đến quá trình hô hấp

  • Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình hô hấp ở thực vật

  • Tại sao nồng độ CO2 cao ảnh hưởng không tốt đến hô hấp ở thực vật

  • Phân tích mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp ở thực vật

  • Học sinh trình bày và giải thích kết quả thu được. Tham khảo cách trình bày báo cáo theo mẫu bài 3

  • Nêu một số biện pháp bảo quản rau xanh và hoa quả dựa trên nguyên tắc ức chế quá trình hô hấp

  • Quan sát bảng 6.2 và cho biết sự khác nhau về nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng

• Bài 6: Dinh dưỡng và tiêu hóa ở động vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 6 (Cánh diều): Dinh dưỡng và tiêu hóa ở động vật

  • Những loài động vật trong hình 6.1 ăn những thức ăn khác nhau, quá trình tiêu hóa và dinh dưỡng

  • Quan sát hình 6.2, nêu tên và mô tả các giai đoạn của quá trình dinh dưỡng ở người

  • Quan sát hình 6.2, hình 6.3, hình 6.4 và mô tả đặc điểm từng giai đoạn của quá trình dinh dưỡng ở mỗi loài theo bảng 6.1

  • Sắp xếp các loài: sán lá, giun đất, gà, cá, chó, bọt biển, vào các nhóm: chưa có cơ quan tiêu hóa,

  • Vitamin, chất khoáng và chất xơ không cung cấp năng lượng cho cơ thể

  • Tìm hiểu thông tin và hoàn thành bảng 6.4

• Bài 7: Hô hấp ở động vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 7 (Cánh diều): Hô hấp ở động vật

  • Tại sao bệnh COVID-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra có tốc độ lây lan nhanh chóng và có thể dẫn đến tử vong

  • Quan sát hình 7.1 và cho biết vai trò của hô hấp. Nêu mối quan hệ giữa quá trình trao đổi khí với môi trường

  • Quan sát hình 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, hoàn thành bảng 7.1 trang 46 Sinh học 11

  • Sắp xếp các loài sau vào nhóm trao đổi khí qua bề mặt cơ thể, ống khí, mang hoặc phổi: gà, cá heo

  • Quan sát hình 7.6, nêu sự khác biệt ở phế nang và phế quản giữa người bình thường và người mắc bệnh hô hấp

  • Tại sao nuôi ếch cần chú ý giữ môi trường ẩm ướt

  • Tìm hiểu thông tin và hoàn thành bảng 7.2

• Bài 8: Hệ tuần hoàn ở động vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 8 (Cánh diều): Hệ tuần hoàn ở động vật

  • Hệ cơ quan nào thực hiện nhiệm vụ vận chuyển và phân phối các chất trong cơ thể động vật

  • Quan sát hình 8.1, phân biệt hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín bằng cách điền thông tin

  • Quan sát hình 8.2, phân biệt hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép về số vòng tuần hoàn và đường đi của máu

  • Nêu sự khác nhau về độ dày của thành tâm nhĩ so với thành tâm thất, thành tâm thất trái so với thành tâm thất phải

  • Quan sát hình 8.4 và cho biết một chu kì tim có những pha (giai đoạn) nào? Thời gian mỗi pha là bao nhiêu

  • Quá trình vận chuyển máu trong buồng tim ở mỗi pha diễn ra như thế nào

  • Quan sát hình 8.6, nêu đặc điểm khác nhau về cấu tạo của các mạch máu

  • Quan sát hình 8.7 và cho biết sự khác biệt về tổng diện tích mặt cắt ngang, huyết áp, vận tốc máu ở động mạch

  • Tại sao giá trị huyết áp ở tĩnh mạch lại nhỏ hơn ở động mạch

  • Quan sát hình 8.8 và cho biết trung khu điều hòa tim mạch nằm ở đâu

  • So với trạng thái thư giãn, nghỉ ngơi thì khi hoạt động thể thao có sự thay đổi như thế nào về nhịp tim, huyết áp

  • Giải thích cơ sở khoa học của quy định người đã uống rượu, bia thì không được điều khiển phương tiện giao thông

  • Trả lời các câu hỏi sau: Giải thích tại sao để có kết quả giá trị huyết áp chính xác

  • Trả lời các câu hỏi sau: So sánh nhịp tim ở ba thời điểm đo và giải thích kết quả thu được

  • Giải thích kết quả thí nghiệm và trả lời các câu hỏi sau: Tại sao việc thắt nút lại

  • Tại sao các vận động viên điền kinh sau khi thi đấu về tới đích vẫn phải tiếp tục hoạt động nhẹ nhàng

• Bài 9: Miễn dịch ở người và động vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 9 (Cánh diều): Miễn dịch ở người và động vật

  • Cơ chế nào giúp cơ thể chống lại bệnh? Chúng ta nên làm gì để tăng cường khả năng phòng chống bệnh của cơ thể

  • Khi nào một cơ thể được coi là bị bệnh? Nêu các nguyên nhân gây bệnh ở người và động vật

  • Sắp xếp các bệnh sau vào nhóm bệnh gây ra do nguyên nhân bên trong hoặc bên ngoài

  • Miễn dịch có vai trò gì? Kể tên một số cơ quan, tế bào của hệ miễn dịch người

  • Phân biệt miễn dịch đặc hiệu và miễn dịch không đặc hiệu

  • Kể tên các thành phần tham gia vào hàng rào miễn dịch không đặc hiệu. Nêu vai trò của những thành phần đó

  • Mô tả cơ chế tiêu diệt tác nhân gây bệnh của hàng rào miễn dịch không đặc hiệu

  • Trình bày cơ chế hoạt hóa tuyến miễn dịch đặc hiệu

  • Phân tích ý nghĩa và vai trò của việc sử dụng vaccine

  • Nêu nguyên nhân và cơ chế của dị ứng

  • Vì sao người bị bệnh HIV/AIDS thường bị mắc một số bệnh cơ hội

  • Phân tích một số cơ chế làm suy giảm hệ miễn dịch khi mắc bệnh ung thư

  • Giải thích tên gọi "bệnh tự miễn". Kể tên một số bệnh tự miễn mà em biết

  • Chúng ta nên làm gì để tăng cường khả năng bảo vệ của tuyến miễn dịch không đặc hiệu

• Bài 10: Bài tiết và cân bằng nội môi

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 10 (Cánh diều): Bài tiết và cân bằng nội môi

  • Bảng 10.1 thể hiện kết quả xét nghiệm máu lúc đói của một người phụ nữ 30 tuổi

  • Nêu các cơ quan tham gia bài tiết và sản phẩm bài tiết ở động vật

  • Quan sát hình 10.2, nêu vai trò của thận trong điều hòa thể tích máu, huyết áp máu

  • Quan sát hình 10.3, nêu vai trò của thận trong điều hòa áp suất thẩm thấu máu

  • Nêu những biện pháp giúp phòng tránh bệnh sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu

  • Quan sát hình 10.4 và cho biết những cơ quan nào có ảnh hưởng đến thành phần nội môi

  • Quan sát hình 10.6, trình bày cơ chế điều hòa nồng độ glucose máu

  • Giải thích tại sao ăn mặn (nhiều muối) thường xuyên sẽ tăng nguy cơ bị bệnh cao huyết áp

• Ôn tập chủ đề 1

  • Giải SGK Sinh học 11 Ôn tập chủ đề 1 (Cánh diều)

  • Em hãy giải thích vì sao không nên để nhiều hoa tươi trong phòng ngủ

  • Biện pháp bảo quản nông sản nào đúng trong các biện pháp sau? Giải thích

  • Các biện pháp chăm sóc cây trồng sau đây đúng hay sai? Giải thích

  • Hãy giải thích vì sao sau khi ăn không nên vận động mạnh

  • Bảng dưới đây thể hiện một số thay đổi của cơ thể một người khỏe mạnh, bình thường khi hoạt động mạnh

  • Những khẳng định về hệ tuần hoàn ở động vật sau đây là đúng hay sai? Giải thích

  • Những phát biểu dưới đây về các phản ứng sinh lí có thể xảy ra với cơ thể người khi ăn mặn

Chủ đề 2: Cảm ứng ở sinh vật

• Bài 11: Khái quát về cảm ứng ở sinh vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 11 (Cánh diều): Khái quát về cảm ứng ở sinh vật

  • Quan sát hình 11.1 cho biết rễ cây mọc hướng về phía nào? Vì sao

  • Quan sát hình 11.2, mô tả hiện tượng cảm ứng ở thực vật, động vật và con người

  • Lấy thêm ví dụ về cảm ứng ở thực vật và động vật

  • Quan sát hình 11.3, cho biết cây cà chua và con cuốn chiếu phản ứng với những thay đổi của môi trường như thế nào

  • Điều gì xảy ra khi ánh sáng từ một vật phản chiếu vào mắt người

  • Nêu ví dụ minh họa về sự tự điều chỉnh của cơ thể sinh vật

  • Nêu một số ứng dụng hiểu biết về cảm ứng của sinh vật trong đời sống

• Bài 12: Cảm ứng ở thực vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 12 (Cánh diều): Cảm ứng ở thực vật

  • Quan sát hình 12.1, cho biết khi tay chạm vào cây trinh nữ, cây có phản ứng như thế nào

  • Tìm thêm ví dụ về cảm ứng ở thực vật

  • Nêu ví dụ về phản ứng của thực vật với sự thay đổi môi trường

  • Quan sát hình 12.2, nêu cơ chế phản ứng hướng sáng ở thực vật

  • Đặt hạt đậu nảy mầm vào chậu có nhiều lỗ nhỏ có đặt lưới thép phủ mạt cưa ẩm cho kín hạt

  • Quan sát hình 12.4, nêu hình thức cảm ứng ở thực vật trong mỗi hình. Cho thêm ví dụ về hướng động

  • Vận động hướng động của thực vật có đặc điểm gì

  • Quan sát hình 12.5, nêu hình thức cảm ứng ở cây trinh nữ và cây bắt ruồi

  • Hướng động khác với ứng động ở đặc điểm nào

  • Những hiểu biết về cảm ứng ở thực vật được áp dụng như thế nào trong thực tiễn sản xuất

  • Nhìn vào những bức ảnh đã chụp cây đậu ở mỗi tuần, giải thích tại sao cây đậu phát triển theo những chỗ bìa bị khoét lỗ

  • Trả lời các câu hỏi sau: Kết quả ở tư thế nào rễ vẫn theo hướng trọng lực dương còn thân có hướng trọng lực âm

  • Một số loại cây trồng thường được chăm sóc bằng một trong những biện pháp sau: vun gốc

• Bài 13: Cảm ứng ở động vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 13 (Cánh diều): Cảm ứng ở động vật

  • Quan sát hình 13.1 và cho biết: Khi tay bị chạm vào gai trên cây xương rồng thì phản ứng của tay sẽ như thế nào

  • Quan sát hình 13.2 và nêu đặc điểm cấu tạo của hệ thần kinh dạng lưới. Sứa phản ứng như thế nào

  • Quan sát hình 13.3 và nêu đặc điểm cấu tạo của hệ thần kinh dạng chuỗi hạch

  • Quan sát hình 13.4 và nêu cấu trúc hệ thần kinh người

  • Những khẳng định nào dưới đây là đúng khi so sánh đặc điểm cảm ứng của các dạng hệ thần kinh

  • Quan sát hình 13.5, mô tả quá trình truyền tin qua synapse hóa học

  • Quan sát hình 13.6 và cho biết một cung phản xạ gồm những khâu nào. Nêu vai trò của mỗi cơ quan

  • Một người bị tai biến mạch máu não, chụp cộng hưởng từ cho thấy người này bị tổn thương

  • Điền các thông tin thích hợp vào bảng 13.1

  • Quan sát hình 13.7a và phân tích quá trình cảm nhận hình ảnh của cơ quan cảm giác thị giác

  • Dựa vào bảng 13.2, nêu đặc điểm của phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

  • Các phản xạ dưới đây phản xạ nào là phản xạ có điều kiện, phản xạ không điều kiện. Giải thích

  • Hãy nêu một số bệnh do tổn thương hệ thần kinh làm mất khả năng vận động, mất khả năng cảm giác

  • Quan sát hình 13.9 và cho biết cơ chế của cảm giác đau

  • Tại sao không nên lạm dụng chất kích thích và sử dụng chất gây nghiện

  • Giải thích tại sao việc học kiến thức, học kĩ năng là quá trình hình thành phản xạ có điều kiện

• Bài 14: Tập tính ở động vật

  • Giải SGK Sinh học 11 Bài 14 (Cánh diều): Tập tính ở động vật

  • Ong bắp cày cái (Philanthus triangulum) có tập tính đi kiếm ăn xa tổ và tìm lại đúng tổ của nó

  • Mỗi tập tính được mô tả ở hình 14.2 có vai trò gì đối với đời sống động vật

  • Hãy lấy thêm ví dụ về tập tính ở động vật. Cho biết vai trò của tập tính đó đối với đời sống của động vật

  • Cho biết các tập tính của động vật thể hiện ở hình 14.2 thuộc loại tập tính nào

  • Con người có thể có những hình thức học tập nào

  • Hãy lấy thêm một số ví dụ về ứng dụng tập tính trong đời sống

  • Lấy ví dụ chứng minh pheromone là chất được sử dụng như những tín hiệu hóa học của các cá thể cùng loài

• Ôn tập chủ đề 2

  • Giải SGK Sinh học 11 Ôn tập chủ đề 2 (Cánh diều)